Sử dụng hiệu ứng chỉnh ảnh khiến bạn trẻ "đánh mất chính mình"

Tưởng chừng như việc sử dụng các hiệu ứng làm đẹp khi quay video Tik Tok là vô hại với Mia. Nó giúp cho cô trông như đã trang điểm, che bớt nọng cằm, thay đổi cấu trúc xương để làm cho gương mặt cô gần như trở nên hoàn hảo.

Sau một thời gian, Mia đã quá quen với việc sử dụng filter và thật kinh khủng khi soi gương, cô suýt không nhận ra chính mình.

"Tôi cảm thấy mình thật xấu xí, khoảnh khắc đó rất đáng sợ. Khi dùng hiệu ứng chỉnh sửa quá nhiều, bạn luôn ôm kỳ vọng rằng mình sẽ trông giống trong ảnh. Và rồi khi bạn nhận ra mọi thứ khác biệt, những suy nghĩ tiêu cực bắt đầu len lỏi", Mia tâm sự.

Các hiệu ứng chỉnh sửa trên các nền tảng như Tik Tok, Instagram và Snapchat không phải là mới nhưng chúng đã phát triển từ những chiếc mũ ngộ nghĩnh, tai cún con và tính năng phóng to hài hước thành các hiệu ứng làm đẹp tinh tế hơn.

Ngoài việc bổ sung lớp trang điểm, nhiều filter cũng thay đổi tỷ lệ khuôn mặt người dùng để phù hợp với tiêu chuẩn vẻ đẹp của phụ nữ châu Âu, với khuôn mặt thon gọn, mũi nhỏ và đôi môi căng mọng.

Mia cho biết, cô bắt đầu sử dụng filter (bộ lọc) khi một trong những video Tik Tok của cô bất ngờ lan truyền và lượng người theo dõi đột ngột tăng vọt. "Vào thời điểm đó, cân nặng của tôi khoảng 100kg, vì vậy tôi thật sự lo lắng khi mọi người nhìn thấy mình", Mia kể.

Khi video của cô đạt hơn 1 triệu lượt xem thì bắt đầu xuất hiện những bình luận lăng mạ. "Các hiệu ứng trên Tik Tok rất tự nhiên và hoàn hảo, vì vậy cô đã sử dụng chúng để cảm thấy tốt hơn một chút. Nhưng thành thật mà nói, nó thậm chí còn không giống tôi. Tôi đã nằm trên giường khóc nhiều đêm vì cảm thấy mình xấu xí. Tôi đã gần 30 tuổi rồi, đáng lẽ tôi không nên có cảm giác đó. Thật đáng sợ khi tưởng tượng một đứa trẻ 10 tuổi dùng những bộ lọc này".

Tiến sĩ Jasmine Fardouly - chuyên gia về hình ảnh cơ thể tại ĐH New South Wales (Australia) cho biết, theo nghiên cứu cô thực hiện năm 2021, tiếp xúc với các hình ảnh mang tiêu chuẩn vẻ đẹp không thực tế có hại cho người dùng.

Cô nói: "Đó chỉ là quảng cáo cho một hình mẫu làm đẹp mà bạn không thể đạt được. Sự thật là không ai có thể giống với hình ảnh đã thêm hiệu ứng. Các filter làm đẹp khiến gương mặt mọi người không có điểm riêng biệt".

Khi sử dụng hiệu ứng trên Tik Tok, Instagram hoặc Snapchat, một nhãn dán nhỏ mang tên filter sẽ xuất hiện trên video. Nghiên cứu cho thấy, trừ khi bạn cho mọi người nhìn thấy vẻ ngoài thật, chưa qua chỉnh sửa; nếu không, việc sử dụng filter như trên không thực sự mang lại tác dụng.

Có một mối quan hệ chặt chẽ giữa hình ảnh cơ thể tiêu cực và việc chỉnh sửa ảnh nhưng chưa rõ ràng theo chiều hướng nào: Liệu lòng tự tôn của mọi người có bị giảm do dùng hiệu ứng quá nhiều, hay những người tự ti với bản thân sẽ thường dùng các bộ lọc làm đẹp hơn?

"Việc không hài lòng về cơ thể là một yếu tố dự báo chứng rối loạn ăn uống, trầm cảm và lòng tự trọng thấp. Ngoài ra, điều này còn có mối liên hệ với việc gia tăng sự quan tâm đến phẫu thuật thẩm mỹ".

Đây là điều mà Amy Hall-Hanson đã trực tiếp trải nghiệm. Cô gái 29 tuổi này đã phải vật lộn với mặc cảm ngoại hình trong nhiều năm, nhưng cô chưa bao giờ để ý đến đôi môi mình cho đến khi bắt đầu sử dụng các filter làm đẹp cho mọi bức ảnh trên Snapchat và Instagram.

"Có một vài hiệu ứng làm môi tôi trông rất đẹp và khiến tôi muốn nó hoàn thiện hơn. Tôi thậm chí bắt đầu thử đánh son tràn viền môi. Khi nhìn vào gương, tôi cảm thấy môi mình quá mỏng. Tôi đã phải tạm ngừng chụp ảnh bản thân một thời gian để tìm kiếm lại sự ổn định", cô chia sẻ.

Fardouly cho rằng, không có giải pháp đơn giản nào, tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội có thể làm một số điều để giảm thiểu tác hại tiềm ẩn.

Cô nói: "Tôi nghĩ rằng các thuật toán có thể được cập nhật để hiển thị những hình ảnh đa dạng hơn đến mọi người. Sự tiện lợi và dễ dàng khi sử dụng hiệu ứng cũng là một vấn đề. Đặc biệt, nếu filter đó thay đổi cấu trúc khuôn mặt và quảng bá những hình ảnh thiếu thực tế về sắc đẹp, sẽ rất hữu ích nếu các nền tảng loại bỏ chúng".

Người phát ngôn của Facebook cho biết: "Các hiệu ứng trực tiếp quảng bá phẫu thuật thẩm mỹ không được phép xuất hiện trên Instagram".

Snapchat không có các hạn chế cụ thể về việc thay đổi khuôn mặt hoặc các bộ lọc làm đẹp do người dùng gửi thông qua "Lens lab" của nền tảng. Tuy nhiên, một người phát ngôn của công ty cho biết, ứng dụng này tập trung vào giao tiếp riêng tư, thay vì công khai, khiến nó trở nên khác biệt với các phương tiện truyền thông xã hội khác.

Fardouly cũng cho rằng các nền tảng mạng xã hội không nên là bên duy nhất chịu trách nhiệm về tác hại gây ra bởi những tiêu chuẩn vẻ đẹp không thực tế.

"Có rất nhiều vấn đề với các nền tảng mạng xã hội xuất phát từ mong muốn của con người. Mọi người luôn muốn xuất hiện với hình ảnh tích cực trước mặt người khác. Mạng xã hội chỉ cung cấp cho chúng ta các công cụ để kiểm soát vẻ ngoài và khiến chúng ta dành nhiều thời gian chăm chút cho nó. Đó là nguyên nhân gây tác hại".

Mia nhận ra điều đó khi nói chuyện với một người bạn về việc xem xét tiêm thuốc tan mỡ để loại bỏ nọng cằm.

"Anh ấy nhìn tôi bằng ánh mắt khó hiểu, như thể đang muốn hỏi: "Bạn đang nói về cái gì vậy", "Bạn đâu có nọng cằm đến mức đó".

Sau khi nhìn chăm chăm vào gương mặt kỳ lạ và không hoàn hảo của mình trong gương, Mia chợt nhận ra, cô không còn sống đúng với thông điệp mà bản thân đã từng muốn truyền tải qua Tik Tok.

"Một phần nội dung của tôi là về cách chúng ta chấp nhận con người và vẻ ngoài của mình. Tôi nhận ra tất cả sẽ là dối trá nếu tôi còn tiếp tục sử dụng hiệu ứng chỉnh sửa quá ảo", Mia nói.

"Một ngày nọ, tôi thức dậy và tự nói: "Nếu còn đăng nội dung, tôi sẽ không sử dụng các hiệu ứng làm đẹp nữa".