Thí điểm mô hình Khu Công nghiệp Carbon thấp tại Đà Nẵng

Đây là một trong những tiền đề của Dự án Xây dựng mô hình hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam phát triển theo định hướng Carbon thấp - Nghiên cứu thí điểm tại Đà Nẵng. Dự án do Viện Nghiên cứu Chính sách Công nghiệp phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng và Quỹ Châu Á thực hiện. Hội thảo về Dự án này vừa diễn ra tại Đà Nẵng sáng 4/3.

Theo thông tin tại Hội thảo, Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược Tăng trưởng xanh năm 2012; trong đó đưa ra mục tiêu đến năm 2020 giảm cường độ phát thải khí nhà kính (với CO2 và CH4 là thành phần chủ yếu) từ 8 - 10% so với năm 2010, và giảm tiêu hao năng lượng trên tổng sản phẩm nội địa (GDP) từ 1 - 1,5% mỗi năm.

Tuy nhiên, trên thực tế, chưa có nhiều hoạt động được triển khai kể cả trong đầu tư công hay hợp tác cùng với tư nhân. Trong tổng phát thải khí nhà kính (KNK) quốc gia, ngành công nghiệp là một trong những ngành phát thải nhiều nhất.

Việt Nam có gần 300 khu công nghiệp, nhưng hiện nay vấn đề đánh giá tổng thể hiện trạng phát thải khí nhà kính còn nhiều hạn chế và bất cập. Do đó, chưa đóng góp tích cực trong mục tiêu của quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính.

Đưa ra một thực trạng mà các hoạt động ưu tiên của Dự án muốn cải thiện, TS. Dương Đình Giám ở Viện Nghiên cứu Chiến lược Chính Sách Công nghiệp nhìn nhận: Việc kiểm soát khí thải ở khu công nghiệp hiện nay rất thủ công. Chủ yếu là những báo cáo thống kê lượng khí thải ở thời điểm làm báo cáo, chứ chưa có một hệ thống kiểm soát để đưa ra những con số đầy đủ thực chất và khách quan.

Theo TS. Giám, một trong những hoạt động ưu tiên của Dự án này cần là hệ thống quản lý dữ liệu doanh nghiệp trực tuyến. Xây dựng hệ thống này về mặt kỹ thuật không khó; nhưng cái khó là làm sao tập huấn và quản lý để đảm bảo việc các doanh nghiệp cập nhật dữ liệu đúng hạn và đúng chất lượng.

Thí điểm mô hình Khu Công nghiệp (KCN) Carbon thấp tại Đà Nẵng, các bên tham gia Dự án đã thống nhất kế hoạch với lộ trình từ nay đến 2015, với các hoạt động chính bao gồm: Xây dựng kế hoạch hành động giảm phát thải KNK cho KCN Dịc vụ Thủy sản Đà Nẵng, KCN Liên Chiểu; Xây dựng và thử nghiệm hệ thống quản lý dữ liệu doanh nghiệp trực tuyền; Tổ chức đối thoại chính sách với chính quyền TP, các doanh nghiệp trong các KCN về kế hoạch Dự án nhằm xác định các bước hành động cụ thể và các chính sách cho KCN Dịch vụ Thủy sản Đà Nẵng; Hỗ trợ và thúc đẩy các doanh nghiệp tham gia các hoạt động của Dự án; Thúc đẩy xây dựng và phát triển chính sách liên quan đến KCN Carbon thấp…

Mô hình Khu Công nghiệp Carbon thấp không phải là mới mẻ với các nước phát triển công nghiệp trên thế giới. Nhiều nước đã áp dụng mô hình này, và đã chứng minh được hiệu quả giảm phát thải bằng cách thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng có hiệu quả, tái chế chất thải, triển khai cơ chế quản lý đồng bộ và minh bạch thông tin giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp.

Các bên tham gia dự án tin tưởng rằng, tích hợp vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cùng với việc thúc đẩy tái chế, tái sử dụng chất thải, phế thải là một trong những giải phát phát triển bền vững các KCN ở Việt Nam.

Dự án này được hy vọng sau khi hoàn thành sẽ cung cấp công cụ hỗ trợ đắc lực cho các cơ quan quản lý địa phương và doanh nghiệp trong việc quản lý phát thải KNK, đảm  bảo các mục tiêu môi trường, kinh tế và xã hội. Kết quả của thí điểm Dự án tại Đà Nẵng có thể trở thành mô hình tiêu biểu và có thể nhân rộng trong cả nước.

Khánh Hiền