Nông dân Lý Sơn lo khan hiếm cát trồng hành, tỏi

Thực hiện quy định của UBND tỉnh Quảng Ngãi, từ giữa tháng 2/2022, huyện đảo Lý Sơn đã cấm khai thác cát biển tự phát. Điều này dẫn đến việc khan hiếm nguồn cát phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ông Bùi Phủ Lý (huyện đảo Lý Sơn) cho biết, muốn cây hành, tỏi phát triển tốt, đạt chất lượng nhất thiết phải có cát biển. Sau khi làm đất, người dân sẽ phủ một lớp cát nhiễm mặn lên mặt ruộng rồi mới xuống giống. Sau mỗi mùa vụ, lớp cát biển này sẽ được thay mới để tiếp tục gieo trồng.

"Trồng hành, tỏi không thể thiếu cát. Khoảng 2 tháng qua, do bị cấm khai thác nên cát khan hiếm, chúng tôi phải tranh thủ mua để tích trữ cho vụ hành sắp tới. Cát khan hiếm nên giá cũng tăng hơn trước", ông Lý cho biết.

Theo anh Phạm Hùng, từ trước đến nay, người dân tự khai thác hoặc mua cát của các tổ khai thác để trồng hành, tỏi. Từ khi việc khai thác bị siết chặt, nguồn cát giảm đi rõ rệt. Ông Hùng cho rằng siết chặt quản lý tài nguyên là cần thiết, tuy nhiên cũng cần có giải pháp phù hợp để cung cấp cát cho người dân sản xuất nông nghiệp. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây khó khăn cho người nông dân. 

"Từ bao đời nay, người dân trồng tỏi, hành phải có cát. Việc quản lý khoáng sản là cần thiết nhưng cần có lộ trình, cần hướng dẫn, hỗ trợ cho người dân để có giấy phép khai thác cát, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp", ông Hùng nói.

Huyện đảo Lý Sơn có khoảng 300ha đất trồng hành, tỏi. Mỗi năm, người dân địa phương trồng một vụ tỏi, 2 vụ hành. Theo thống kê, hàng năm, nông dân huyện đảo sử dụng khoảng 6.000m3 cát biển để cải tạo đất.

Việc khai thác cát biển rầm rộ ảnh hưởng đến môi trường sinh thái biển, làm giảm đáng kể nguồn hải sản sinh sống ven bờ. Tuy nhiên, việc cấm khai thác cát không phép đã khiến người trồng hành, tỏi lo lắng. Điều này dẫn đến tình trạng một số hộ dân vẫn lén lút khai thác cát biển.

Ông Nguyễn Đức Trung - Quyền Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho biết, theo quy định, việc khai thác cát phải nằm trong khu vực được quy hoạch, tổ chức đấu giá. Do đó, tỉnh phải siết chặt hoạt động khai thác cát biển.

"Nhằm sớm ổn định lượng cát cho người dân sản xuất, trước hết, huyện Lý Sơn phải xác định vị trí, trữ lượng cụ thể để đề xuất Sở kiểm tra, tham mưu UBND tỉnh cho chủ trương tiến hành đấu giá", ông Trung nói.

Cũng theo ông Trung, việc sử dụng cát trồng hành, tỏi có tác động xấu đến môi trường biển. Do đó, chính quyền địa phương cũng cần tuyên truyền, hướng dẫn người dân từng bước thay đổi tập quán sử dụng cát nhiễm mặn để trồng hành, tỏi. Thay vào đó, người dân cần tiến đến phương thức canh tác tỏi hoàn toàn tự nhiên để vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, vừa bảo vệ môi trường.