Fica
DTiNewsHà Tĩnh:
Vì sao doanh nghiệp “chật vật” thu mua lúa của nông dân?
(Dân trí) - Mặc dù thu mua với mức giá cao kỷ lục trong nhiều năm trở lại đây, nhưng các doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực lúa gạo tại Hà Tĩnh đang phải chật vật “gom hàng” vì nhiều lý do.
Giá lúa đạt mức cao kỷ lục
Công ty CP Lương thực Hà Tĩnh là một trong những doanh nghiệp lớn nhất bao tiêu lúa gạo cho bà con nông dân tỉnh này trong suốt nhiều năm qua.
Bà con nông dân xã Khánh Vĩnh Yên, huyện Can Lộc đưa lúa đến bán cho một cơ sở trên địa bàn sau khi thu hoạch. Ảnh: Nguyễn Oanh.
Theo kế hoạch, vụ xuân năm nay, Công ty CP Lương thực Hà Tĩnh dự kiến sẽ tham gia thu mua khoảng 7.000 tấn lúa vào kho dự trữ quốc gia. Vậy nhưng, theo ông Nguyễn Văn Ngụ - Giám đốc công ty cho biết, hiện đơn vị chỉ mới gom được khoảng 1.000 tấn. Việc hoàn thành mục tiêu thu mua 7000 tấn lúa sẽ gặp rất nhiều trở ngại.
Theo Phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương Hà Tĩnh, mỗi năm, sản lượng lúa hàng hóa của nông dân Hà Tĩnh cung cấp ra thị trường từ 300.000 – 350.000 tấn. Đây là một con số rất đáng ghi nhận với một tỉnh không có nhiều điều kiện thuận lợi để sản xuất lúa như Hà Tĩnh.
Đặc biệt, theo lãnh đạo Công ty CP Lương thực Hà Tĩnh, năm nay giá lúa được đẩy lên rất cao, với mức từ 7.000 – 7.500 đồng/kg, vượt đỉnh giá cao nhất vào năm 2017, với mức 7.200 đồng/kg.
Tương tự là Công ty TNHH MTV KC Hà Tĩnh (Công ty KC Hà Tĩnh). Theo số liệu của công ty này, trong hơn 5.000 tấn gạo để chế biến xuất khẩu 5 tháng đầu năm, công ty chỉ thu mua được 35% từ địa bàn Hà Tĩnh. Số còn lại, doanh nghiệp phải thu mua từ các tỉnh khác.
Một số cơ sở thu mua, chế biến lúa gạo lớn tại Hà Tĩnh như: Xí nghiệp chế biến gạo hữu cơ Quế Lâm, HTX Chế biến nông sản Đức Lâm… cũng gặp khó trong khâu thu mua.
Đâu là nguyên nhân?
Thông thường giá lúa cao, nông dân sẽ bán để thu lãi và chi trả các khoản đầu tư, doanh nghiệp vì thế sẽ dễ dàng thu gom lúa. Thế nhưng, điều trái ngược là dù thu mua với mức giá cao kỷ lục như trên, nhưng hiện hoạt động thu mua lúa gạo của doanh nghiệp nội tỉnh đang gặp khó khăn.
Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp chật vật thu gom lúa là từ ngày 1/5/2020 Chính phủ cho phép xuất khẩu gạo bình thường trở lại, giá thu mua lúa trong dân cũng vì thế được đẩy lên chóng mặt.
Các doanh nghiệp Hà Tĩnh hiện đang trông chờ các đầu mối thu mua ở các địa phương mở kho thóc bán ra thị trường để giảm bớt khó khăn. Ảnh: Phan Trâm.
Một nguyên nhân khác là do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhu cầu lúa của các thị trường ngoại tỉnh tăng, các doanh nghiệp “đầu nậu” ngoại tỉnh vào thu mua nhiều, đẩy giá lên cao. Giá tăng nên nhiều cơ sở thu mua nhỏ lẻ ở các địa phương vẫn còn găm hàng chưa xuất bán. Các cơ sở này đang kỳ vọng giá lúa còn cao hơn nữa, khi đó họ mới xuất bán kiếm lời.
Với việc cơ sở thu mua ở các địa phương (thường được gọi là hàng xáo -PV) găm hàng nên những doanh nghiệp bao tiêu như Công ty CP Lương thực Hà Tĩnh sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong thu mua. "Dù đã có nhiều nỗ lực thực hiện mua bán tận gốc, doanh nghiệp thu mua trực tiếp từ nông dân, nhưng nhìn chung đến thời điểm này hầu như các doanh nghiệp vẫn còn phụ thuộc rất lớn vào hệ thống thu mua hàng xáo phía dưới"- đại diện Công ty CP Lương thực Hà Tĩnh cho hay.
Ngoài các nguyên nhân nói trên, chất lượng lúa gạo cũng đang là nguyên nhân khiến một số doanh nghiệp bao tiêu lúa gạo, đặc biệt là với các doanh nghiệp chế biến gặp khó khăn trong thu mua.
Theo các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh nông sản lúa gạo trên địa bàn Hà Tĩnh, năm nay, chất lượng lúa gạo đạt thấp dẫn đến việc nên thu mua tiềm ẩn không ít rủi ro.
Đại diện Công ty TNHH MTV KC Hà Tĩnh cho biết, ngoài chất lượng về giống thì công đoạn phơi sấy là một trong những yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, ở Hà Tĩnh, bà con đa phần phơi sấy theo phương pháp tự nhiên dẫn đến tỷ lệ thu hồi và thành gạo thấp, độ gãy cao, nhiều tấm. Bởi vậy, với những doanh nghiệp vừa thu mua, vừa chế biến như KC Hà Tĩnh thì rủi ro lại càng cao hơn, việc thu gom lúa càng hết sức thận trọng.
Văn Dũng
