VASEP: Mỹ kiện tôm Việt Nam là cạnh tranh không lành mạnh và thiếu cơ sở

Ngày 20/1, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) chính thức lên tiếng phản đối Bộ Thương mại Hoa Kỳ về việc khởi xướng vụ kiện chống trợ cấp tôm nước ấm từ Việt Nam.

Theo đó, vào ngày 28/12/2012, Liên minh công nghiệp tôm vùng Vịnh Mỹ (COGSI) đã đệ đơn kiện lên Bộ Thương mại Hoa Kỳ đối với tôm nước ấm nhập khẩu (NK) từ 7 nước trong đó có Việt Nam do nghi ngờ ngành tôm của những nước này nhận được các khoản trợ cấp không chính đáng từ Chính phủ.

Đến ngày 15/1/2013, đại diện Chính phủ hai nước đã có buổi tham vấn tại Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC). Phía Việt Nam đã thể hiện rõ sự quan ngại và chính thức phản đối vụ kiện.


Tuy nhiên, ngày 18/1/2013, DOC vẫn chính thức tuyên bố khởi xướng và tiến hành điều tra Vụ kiện chống trợ cấp đối với mặt hàng tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ một số quốc gia trong đó có Việt Nam. DOC sẽ tiến hành lựa chọn các Bị đơn bắt buộc của Việt Nam căn cứ vào các số liệu thống kê của Hải quan Hoa Kỳ và sẽ cho công bố trong thời gian tới.

VASEP đánh giá, việc DOC ra quyết định khởi kiện và nếu một mức thuế chống trợ cấp (CVD) nhất định được thông qua sẽ là một đòn nghiêm trọng đánh vào không chỉ các doanh nghiệp nhập khẩu và chế biến tôm của Hoa Kỳ, mà còn ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của nhiều triệu nông dân, các doanh nghiệp chế biến tại 7 nước có liên quan tới vụ kiện trong đó có Việt Nam.

Theo VASEP, vụ kiện này là một hình thức cạnh tranh không lành mạnh và thiếu cơ sở, vì COGSI lợi dụng cơ chế pháp lý để làm tăng giá thành, giảm nhu cầu tôm nhập khẩu, giảm lợi thế cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ.

GOGSI chỉ đại diện cho ngành khai thác tôm Mỹ, hiện mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ tôm của nước này, còn lại 90% nhu cầu tôm của người Mỹ phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu. Vì vậy, việc GOGSI đại diện cho số ít ỏi 10% nguồn cung cấp tôm tại Mỹ khởi xướng vụ kiện chống lại tôm nhập khẩu là bất hợp lý.

Hơn nữa, cáo buộc liên quan đến giá của 2 loại sản phẩm là tôm khai thác trong nước và tôm nuôi nhập khẩu thể hiện rõ sự so sánh và lập luận thiếu logic, thiếu cơ sở khoa học. Điều kiện sản xuất tôm nuôi và tôm khai thác hoàn toàn khác nhau, vụ mùa và nguồn cung cấp khác nhau, vì vậy giá có sự chênh lệch là tất yếu.

Cũng theo phân tích của VASEP, giá thành phẩm tôm nhập khẩu từ 7 nước thấp hơn là do có điều kiện tự nhiên thuận lợi, quy trình nuôi trồng và đánh bắt đã được chuẩn hóa. Hơn nữa, việc các doanh nghiệp nhập khẩu và chế biến tôm của Hoa Kỳ ngày càng tăng cường nhập khẩu tôm từ bên ngoài còn vì nguồn cung ổn định, chấp nhận được những đơn hàng lớn, dài hạn, đáp ứng được nhiều nhu cầu chế biến khác nhau nhờ vào lực lượng lao động dồi dào, giá nhân công rẻ hơn.

Chất lượng tôm nhập khẩu từ 7 nước đã được kiểm định chặt chẽ, đạt mọi tiêu chuẩn khắt khe nhất. Trên thực tế, nếu không xuất khẩu được vào thị trường Mỹ, các nước xuất khẩu có thể chuyển sang bán cho thị trường khác, điều này sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung, đẩy giá tôm tại Mỹ lên cao và kết quả cuối cùng là người tiêu dùng Mỹ phải gánh chịu hậu quả.

VASEP nhấn mạnh, quyết định khởi xướng điều tra vụ kiện của DOC là một quyết định không công bằng, là biện pháp đánh thuế hai lần và gây ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của hơn 600.000 nông dân, người làm chế biến tôm Việt Nam trong lĩnh vực này.

VASEP và các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam phản đối việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ chấp nhận đơn kiện của COGSI và tiến hành điều tra Vụ kiện với những cáo buộc không hợp lý, thiếu cơ sở, gây ảnh hưởng đến các nhà sản xuất và xuất khẩu tôm Việt Nam, các nhà nhập khẩu Mỹ và người tiêu dùng Mỹ.