Tỷ giá: Diễn biến và dự đoán

Thứ bảy, 03/03/2007 - 11:53

Tỷ giá là giá của ngoại tệ. Sự tăng, giảm của tỷ giá có tác động về nhiều mặt, cả đối với xuất, nhập khẩu, nợ nần, cán cân thanh toán, dòng vốn tài chính...

Chính vì thế, tỷ giá được nhiều người có vốn cũng như các nhà quản lý theo dõi chặt chẽ về diễn biến và thường được dự đoán thường xuyên.

Vậy diễn biến tỷ giá tại Việt Nam thời gian qua như thế nào, và dự đoán xu hướng trong thời gian tới ra sao?

Khi mới chuyển đổi, mở cửa, hội nhập, tỷ giá VND/USD khá cao, có thời gian đã lên đến 16.000 VDN/USD (vào cuối năm 1991), năm 1992 đã giảm mạnh và sau đó chỉ tăng, giảm nhẹ. Chỉ trừ năm 1997- 1998, do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ ở khu vực mà tỷ giá tăng cao, còn các năm từ đó cho đến nay chỉ tăng nhẹ.

Bước sang năm 2007, tháng 1 giảm 0,12%, tháng 2 giảm 0,21%, tính chung 2 tháng giảm 0,33%. Tháng 2/2007 sản phẩm với tháng 12/2001, giá USD chỉ tăng 6,4%. Trong thời gian tương ứng, giá tiêu dùng tăng 38,5%, còn giá vàng tăng 144%.

Nếu so xa hơn, tức là tháng 2/2007 so với tháng 12/1991, trong khi giá tiêu dùng tăng 161,7%, giá vàng tăng 87,3%, thì giá USD cũng chỉ tăng 10%.

Điều đó có nghĩa là, dù so gần hay xa, thì giá USD vẫn tăng rất thấp so với giá tiêu dùng và giá vàng. Đặc biệt là giá USD lại đang trong xu thế giảm!

Lý giải tình hình trên, các chuyên gia đã đưa ra bốn nguyên nhân chủ yếu.

Thứ nhất, kinh tế Việt Nam tăng trưởng liên tục với tốc độ cao hơn là tiền đề quan trọng để đồng tiền lên giá so với các đồng tiền khác (bình quân năm thời kỳ 1996- 2000 tăng 7%, thời kỳ 2001- 2006 tăng trên 7,6%, trong đó 2 năm nay tăng trên 8%). Khi có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn thì đồng tiền lên giá là tất yếu.

Thứ hai, cùng với tăng trưởng kinh tế cao và liên tục, với chủ trương chủ động mở cửa, hội nhập, hiện có một lượng ngoại tệ lớn chảy vào nước ta từ nhiều nguồn:

- Nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm 2006 đã đạt kỷ lục cả về lượng vốn đăng ký (10,2 tỷ USD, gồm đăng ký mới và bổ sung), cả về lượng vốn thực hiện (4,1 tỷ USD).

- Nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) năm 2006 cũng đạt kỷ lục về lượng vốn cam kết (4,45 tỷ USD) và là năm thứ hai liên tục thực hiện vượt mức kế hoạch (1,81 tỷ USD).

- Nguồn kiều hối (bao gồm của Việt kiều và số tiền do lao động xuất khẩu) gửi về nước đạt mức kỷ lục (khoảng 4,7 tỷ USD).

- Chi tiêu của khách quốc tế đến Việt Nam năm nay cũng đạt kỷ lục (ước đạt trên 2,8 tỷ USD).

- Kim ngạch xuất khẩu đạt mức kỷ lục (trên 39,6 tỷ USD).

- Lượng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vào thị trường chứng khoán hiện cũng đạt khoảng 4 tỷ USD, chiếm khoảng 28,6% tổng giá trị vốn hoá thị trường chứng khoán của Việt Nam.

Khi có lượng ngoại tệ lớn chảy mạnh vào trong nước, thì đó vừa là kết quả, vừa tạo tiền đề để tỷ giá khó tăng lên.

Thứ ba, đồng USD giảm giá so với các đồng tiền chủ chốt trên thế giới, như 1 USD hiện chỉ đổi được dưới 0,76 Eur, 0,51 Bảng Anh; giảm giá so với một số đồng bản tệ của các nước, như 1 USD hiện chỉ đổi được 7,72 CNY (Nhân dân tệ), 9,35 Won Hàn Quốc, 35,6 Baht Thái Lan,...

Thứ tư, có một nguyên nhân quan trọng nhưng khá trừu tượng mà không phải ai cũng để ý đến, đó là “cánh kéo tỷ giá” giữa tỷ giá hối đoái và tỷ giá sức mua tương đương. 1 USD tại Việt Nam có sức mua vào khoảng 4,3 USD tại Mỹ.

Điều này lý giải tại sao GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2006 tính theo tỷ giá hối đoái chỉ đạt 725,3 USD, nhưng nếu tính theo tỷ giá sức mua tương đương đạt khoảng 3.118 USD. Điều đó cũng giải thích tại sao nước Mỹ nhập siêu lớn từ các nước đang phát triển, trong khi lại đầu tư (cả trực tiếp và gián tiếp) vào các nước này.

Ngoài ra, chỉ số giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán phi mã liên tục đạt kỷ lục và hút một lượng vốn lớn cũng giảm áp lực tăng giá USD.

Những nguyên nhân trên cũng lý giải tại sao từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước quyết định mở rộng biên độ giao dịch USD từ 0,25% lên 0,5%, nhưng tỷ giá vẫn không lên mà còn giảm.

Nhân đây cũng nên nhắc lại khi cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ châu Á nổ ra, có chuyên gia đã kiến nghị Chính phủ phá giá VND lên 17 thậm chí 19 nghìn VND/USD, nhưng mãi cho đến nay, sau 10 năm, tỷ giá chính thức vẫn chưa vượt qua 16 nghìn!

Từ tình hình trên, có thể dự đoán tỷ giá VND/USD nửa đầu năm sẽ vẫn giảm, nếu có tăng thì tăng rất thấp.