Truy mạnh sai phạm khai trị giá hải quan nhập khẩu ô tô

Trên thực tế, thời gian vừa qua nhiều vụ vi phạm trong hoạt động nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc tại Việt Nam bị cơ quan chức năng phát giác, trong đó điển hình là các loại xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng được doanh nghiệp (DN) khai trị giá thấp hơn giá tham chiếu của Hải quan.

Ngay sau khi có thông tin dư luận, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã có chỉ đạo yêu cầu Bộ Tài chính báo cáo tình hình nhập khẩu xe diện quà biếu tặng, cùng các vấn đề phát sinh được phản ánh. Ngày 27/9/2016, Văn phòng Chính phủ có công văn số 8089/VPCP-KTTH dẫn chỉ đạo của Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan báo cáo tình hình nhập khẩu xe ô tô dạng quà biếu, quà tặng từ ngày 1/1/2016 đến ngày 30/9/2016.

Ngay sau đó, đầu tháng 10/2016, Bộ Tài chính có quyết định về việc thanh tra công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, quản lý, giám sát đối với hoạt động nhập khẩu ô tô tại Tổng cục Hải quan và các đơn vị, cá nhân, có liên quan. Kết quả được báo cáo lên Chính phủ, Bộ Tài Chính bước đầu truy thu số thuế từ hoạt động nhập khẩu ô tô đã tăng lên gần 1.000 tỷ đồng so với con số các doanh nghiệp (DN) khai báo ban đầu.

Trước tình trạng con số vênh nhau nhiều, số thuế truy thu từ hoạt động khai báo trị giá hải quan thấp hơn giá tham chiếu, gần đây Tổng cục Hải quan liên tiếp yêu cầu thực hiện nhiều cuộc thanh tra ở các Cục và chi cục Hải quan Hà Nội, TP.HCM... Chính vì thế, việc đưa quyết định ấn định thuế đối với các hành vi vi phạm trong hoạt động nhập khẩu ô tô thời gian qua (như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT, thuế thu nhập cá nhân...) thay vì chỉ truy thu thuế nhằm xử lý nghiêm các DN gian dối trong nhập khẩu ô tô thời gian qua.

Trở lại với công văn trên, Tổng cục Hải quan cho hay về vi phạm mức giá khai báo thấp hơn giá tham chiếu, trước mắt yêu cầu các DN nhập khẩu giải trình, chứng minh sự bất hợp lý của trị giá khai báo ngay tại thời điểm làm thủ tục hải quan. Nếu không giải trình hoặc chứng minh được, cơ quan chức năng được quyền ấn định thuế theo quy định (đây là mức độ áp thuế bắt buộc DN phải nộp, các loại thuế liên quan nhiều hơn so với quyết định truy thu - thu 1 loại thuế riêng biệt như thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt).

Với trường hợp các loại xe ô tô nhập khẩu không có hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại bị cơ quan Hải quan kết luận trị giá khai báo không phù hợp, sau khi kiểm tra có quyền ấn định thuế ngay mà không chờ đến kết quả đăng kiểm và giải trình của DN nhập khẩu mới được quyền ấn định thuế.

Theo quyết định của Tổng cục Hải quan, những vụ việc sai phạm trong hoạt động nhập khẩu ô tô đã xảy ra ở một số địa phương cho thấy mức độ khá nghiêm trọng. Chính vì vậy, đề nghị thực hiện kiên quyết các quy định của pháp luật trong hoạt động hải quan, lãnh đạo Tổng cục Hải quan yêu cầu không bỏ sót các trường hợp khai báo giá trị hải quan thấp hơn cơ sở dữ liệu mà không đánh dấu nghi vấn.

Tổng cục Hải quan đề nghị, các cơ quan liên quan để xảy ra việc khai báo trị giá hải quan thấp hơn quy định phải làm rõ mâu thuẫn trong hồ sơ, khai báo không đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến trị giá hải quan... để căn cứ xác minh tính thuế, xử lý đối tượng liên quan.

Tổng cục Hải quan khẳng định: các cục, chi cục và cá nhân liên quan không được để xảy ra tình trạng chấp nhận trị giá khai báo thấp hơn cơ sở dữ liệu trị giá hải quan. Đồng thời không được để hồ sơ tồn đọng không ban hành quyết định kiểm tra, điều này ảnh hưởng đến trị giá xe so với thời gian khai báo.

Nguyễn Tuyền