Trung Quốc phản đối Úc về việc phân biệt đối xử với các nhà đầu tư

Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng chính sách đầu tư nước ngoài mới của Úc “cần phải có sự công bằng và không phân biệt đối xử đối với tất cả các nước”, và đưa ra suy đoán rằng chính sách mới nhằm mục đích hạn chế đầu tư từ Trung Quốc.

Những phát biểu trên được đưa ra tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh vào hôm 11/6, ngay sau khi chính quyền Úc thông báo sửa các điều khoản trong luật đầu tư nước ngoài. Sửa đổi bao gồm quy định trao quyền cho chính quyền liên bang can thiệp một thương vụ nếu nó gây ra rủi ro về an ninh quốc gia.

Dẫn chứng sự cần thiết trong việc cân bằng giữa hoạt động kinh tế và an ninh quốc gia, Bộ trưởng Ngân khố Úc - Josh Frydenberg nhấn mạnh, tất cả các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Úc sẽ phải chịu sự giám sát lớn hơn của chính quyền khi tham gia vào các dự án đấu thầu các tài sản nhạy cảm, bất kể quy mô của thương vụ hay người mua là tư nhân hay sở hữu của nhà nước.

Vị Bộ trưởng này cho rằng, môi trường địa chính trị ngày càng phức tạp hơn và thực tế, trên bình diện toàn cầu, các chính phủ đang chứng kiến ​​đầu tư nước ngoài được sử dụng cho các mục tiêu chiến lược không hoàn toàn chỉ là mục đích thương mại.

Theo SCMP, căng thẳng giữa Úc và Trung Quốc đang ngày càng trở nên tồi tệ kể từ khi Canberra kêu gọi điều tra độc lập về nguồn gốc và sự lây lan của Covid-19. Trung Quốc đã hết sức bất bình trước lời kêu gọi này của Úc.

“Chúng tôi hy vọng chính phủ Úc sẽ tuân thủ chính sách đầu tư cởi mở và thực dụng, tăng cường giao tiếp với các nhà đầu tư nước ngoài, duy trì sự minh bạch, tạo môi trường đầu tư công bằng và không phân biệt đối xử cho các nhà đầu tư nước ngoài và tuân thủ các quyền hợp pháp của tất cả các khoản đầu tư nước ngoài, kể cả từ các công ty Trung Quốc”, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc - Gao Feng phát biểu trong cuộc họp báo hàng tuần khi được hỏi về động thái mới đây của Úc.

“Các công ty Trung Quốc đầu tư vào Úc đã có những đóng góp to lớn cho nền kinh tế và xã hội Úc, và các công ty Trung Quốc nên tiếp tục tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Úc, đồng thời tuân thủ các quy tắc mới.”- Ông Gao chia sẻ thêm.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, với kim ngạch thương mại song phương lên tới 235 tỷ AUD mỗi năm.

Trong bước đi được đánh giá là một thay đổi lớn, Bộ ngân khố Úc là cơ quan sẽ được trao quyền cuối cùng để thay đổi hoặc áp đặt các điều kiện đối với một thương vụ có vốn đầu tư nước ngoài hoặc buộc bên mua phải thoái vốn khỏi dự án sau khi được Ủy ban Đánh giá và đầu tư nước ngoài (FIRB) phê duyệt. Quyết định này khi ban hành sẽ không thể bị đảo ngược.

Trước đây, cần có sự chấp thuận của FIRB khi một thỏa thuận nước ngoài trị giá hơn 275 triệu AUD (tương đương 290 triệu USD), hoặc hơn 1,2 tỷ AUD cho các quốc gia mà Úc có thỏa thuận thương mại tự do, như Trung Quốc.

Đánh giá này nhằm đảm bảo luật pháp theo kịp các rủi ro mới nổi và sự phát triển toàn cầu, bao gồm cả những thay đổi tương tự đối với chế độ đầu tư nước ngoài tại các quốc gia tương đương.

Dù trong thông báo đại tu luật, phía Úc không nhắm đến chủ thể cụ thể là Trung Quốc nhưng truyền thông quốc tế nhận định bước đi này nhằm ngăn đà thâu tóm tài sản của các công ty Trung Quốc từ sân bay, cảng biển đến đất nông nghiệp ở nước này.

Các ý kiến ​​được đưa ra khi các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Úc đã giảm xuống còn 3,5 tỷ AUD vào năm 2019, giảm gần 60% vào năm 2018, theo báo cáo của KPMG và Đại học Sydney công bố hôm thứ ba. Đây là mức giảm lớn nhất kể từ năm 2007.

Vào tháng 8/2015, Thủ tướng đương nhiệm và sau đó là Thủ quỹ Liên bang Scott Morrison đã từ chối đề xuất bán 16 tỷ đô la Úc (11 tỷ USD) của công ty phân phối điện bang New South Wales cho một tập đoàn gồm Tập đoàn lưới điện Nhà nước Trung Quốc và Cheung Kong của Hồng Kông Cơ sở hạ tầng Holdings do lo ngại về bảo mật, mặc dù nó đã bị FIRB xóa.

Vào năm 2016, Thủ tướng Morrison đã chặn một người mua khác của Trung Quốc là Shanghai Pengxin Group mua S Kidman & Co, một đế chế gia súc và chủ sở hữu đất tư nhân lớn nhất của Úc, với công ty sau đó được mua bởi tập đoàn do người phụ nữ giàu nhất Australia, Gina Rinehart.

Những cải cách đối với các quy tắc đầu tư nước ngoài của Úc sẽ bao gồm việc bổ sung một bài kiểm tra an ninh quốc gia mới cho các nhà đầu tư nước ngoài bất kể giá trị của khoản đầu tư của họ là gì, trao thêm quyền lực cho Thủ quỹ Liên bang Josh Frydenberg để xem xét các vụ mua lại được coi là mối đe dọa an ninh quốc gia, và hình phạt nặng hơn cho các nhà đầu tư vi phạm các điều khoản đầu tư của họ.

Thủ tướng Úc - Scott Morrison cho biết, chính phủ phải chi thêm 50 triệu USD để kiện toàn việc thực thi các quy tắc. Các nguồn lực bổ sung sẽ được chuyển đến Tổ chức Tình báo An ninh Úc (ASIO) cũng như Văn phòng Thuế, Bộ Nội vụ và Kho bạc. Chính phủ Úc sẽ công bố dự thảo luật để tham vấn vào tháng 7, với những cải cách dự kiến ​​sẽ bắt đầu vào tháng 1 đầu năm 2021.

Hương Vũ

Theo SCMP