Thưởng tết: Kẻ ít người nhiều

Khi doanh nghiệp thiếu tiền

Thiếu tiền mặt nhưng không thể không thưởng tết, bà B. - giám đốc công ty chuyên về chế biến nông sản ở huyện Hóc Môn, TP.HCM - đã tính đến phương án thưởng cho 30 công nhân viên của mình một ít tiền, còn lại là mứt, bánh kẹo và các sản phẩm của công ty sản xuất.

Bà nói cả năm nay giá nguyên liệu chế biến nông sản như dừa, chanh, khoai... tăng vùn vụt, bấp bênh khiến công việc chế biến không còn lời, việc cứ thế giảm dần. Xoay tính đủ thứ, để giữ chân công nhân và có tiền cơm hằng ngày, bà nhận tất cả công việc từ gọt bí, phân loại khổ qua, ớt đến lột vỏ khoai mì...

“Chúng tôi có cung ứng nguyên liệu qua chế biến cho siêu thị, một số nhà máy chế biến thực phẩm nhưng vòng tiền trả về rất chậm, trong khi công ty phải liên tục ứng tiền cho nông dân, thương lái để có nguồn nguyên liệu ổn định” - bà B. nói.

Mọi năm, bà B. thường vay ngân hàng để trả thưởng cho công nhân trước tết, sau đó đối tác sẽ thanh toán tiền qua ngân hàng đó bù vào. Nhưng với lãi suất hiện nay cộng việc ngân hàng khá khó khăn khi cho vay, bà B. không thể nào tiếp cận với nguồn tiền mặt.

“Chi phí đầu vào tăng, lợi nhuận giảm nên thưởng tết cho nhân viên sẽ không cao như mọi năm, ngay cả quỹ dự trù kinh phí cũng bị hao hụt vì lạm phát nên tiền mặt rất eo hẹp. Có thể tôi sẽ thưởng một nửa bằng tiền mặt, một nửa bằng hàng của công ty. Nếu ra tết tình hình tốt hơn tôi sẽ thưởng bổ sung” - bà B. chia sẻ.

Phương án thưởng tết bằng quà thay tiền mặt cũng đang được nhiều công ty cân nhắc. Anh Tuấn, nhân viên bán hàng công ty điện tử G, cho biết giám đốc nhân sự đã rỉ tai về việc thưởng tết bằng bếp gas, máy pha cà phê, bàn ủi... tùy theo nguyện vọng của nhân viên. Đây là những mặt hàng công ty đang kinh doanh nên hình thức “thưởng” này lợi cả đôi đường.

Anh Tuấn nói các nhân viên trong phòng cũng được khuyến khích mở chiến dịch bán hàng tết theo chương trình “Mua hàng thưởng tết” bằng cách thuyết phục các công ty khác tặng thưởng cho nhân viên bằng sản phẩm thay tiền mặt.

Thật ra, một số mặt hàng nếu thưởng dịp tết cũng thích hợp nhưng chưa hợp với nhu cầu người dùng nên không phải ai nhận quà tết đều vui. “Nói chung thưởng tiền là thích nhất. Muốn mua gì cứ theo ý thích của mình” - Thanh Dung, nhân viên một công ty sản xuất hàng tiêu dùng, thừa nhận. Trong khi đó, do doanh thu của các doanh nghiệp trong lĩnh vực tiêu dùng giảm 40% so với năm ngoái, lượng hàng tồn tăng mạnh nên các công ty này chỉ thưởng một số tiền nhỏ gọi là thưởng tết, còn lại... khuyến khích nhân viên sử dụng sản phẩm của công ty.

Ông Bùi Thế Hùng, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Khải Hoàn - doanh nghiệp đang nắm trong tay trên 5.000 lao động, cho biết mấy hôm nay ban giám đốc công ty đang đau đầu với bài toán thưởng tết cho người lao động. Ông Hùng than thở: “Năm 2011 tình hình kinh doanh khó khăn, nhưng mình phải chăm lo cho người lao động để giữ họ gắn bó với công ty, đó cũng là tấm lòng giữa con người với nhau. Vì vậy chúng tôi quyết giữ mức chăm lo tết phải bằng hoặc cao hơn năm ngoái”.

Ngoài việc duy trì xe đưa rước công nhân về quê ăn tết, theo ông Hùng, năm nay thưởng tết cho công nhân tối thiểu một tháng lương, tương đương 2,1 triệu đồng. Năm nay số công nhân ở lại ăn tết dự đoán sẽ đông hơn nên công ty phải chăm lo cho các đối tượng này bằng các chương trình sinh hoạt tết như tổ chức văn nghệ, nấu bánh chưng, tặng quà...

Anh Nguyễn Bình, chủ tịch công đoàn Công ty TNHH sản xuất - thương mại Minh Diệu chuyên sản xuất đế giày phân phối trong nước, cho biết chưa công bố kế hoạch thưởng tết cho công nhân nhưng phấn đấu bằng hoặc hơn năm ngoái, như thưởng cho công nhân tháng lương thứ 13 và một thùng bia. Ngoài ra, công đoàn còn tặng bột ngọt, dầu ăn cho công nhân.

Ít, nhiều đều thưởng

Ông Võ Quốc Thắng, chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cho biết phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn nên việc thưởng tết là điều quá sức đối với họ trong năm nay. “Biết rằng thưởng cho công nhân viên cuối năm là điều cần thiết, đáng phải làm nhưng kinh doanh lỗ thì làm sao có tiền để thưởng” - ông Thắng nói.

Ông kể năm ngoái có chủ doanh nghiệp đã bỏ tiền túi 10 tỉ đồng để thưởng cho công nhân, bồi thêm một năm khó khăn nữa như năm nay thì thưởng tết là một khó khăn rất lớn.

Dù công việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chủ trương không cắt giảm thưởng tết của người lao động. Lãnh đạo Công ty may mặc Tân Long Trường, Q.9, TP.HCM mới khẳng định chắc nịch với công nhân: “Năm nay toàn thể công nhân sẽ được nghỉ tết vào ngày 25 âm lịch. Đúng ngày này, công ty sẽ phát thưởng luôn và tài trợ 100% vé xe cho công nhân ở xa về quê”.

Còn công ty chuyên sản xuất bo mạch điện tử Nissei Electric Việt Nam (Khu chế xuất Linh Trung 1) dù chưa tổng kết lỗ, lãi để đưa ra mức thưởng tết cụ thể nhưng vẫn dự tính thưởng cao hơn năm trước. Theo lãnh đạo công ty này, nếu tết 2011 công ty thưởng từ 1,2-1,5 tháng lương thì năm nay mức thưởng sẽ từ 1,5-1,8 tháng lương.

Trong khi khối doanh nghiệp sản xuất hầu hết đều khẳng định có thưởng, thì ở khối doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ việc thưởng tết còn là ẩn số. Nhân viên một số công ty quảng cáo, chứng khoán... cho biết vẫn chưa thấy thông báo gì và dự đoán tình hình sẽ u ám vì công ty thua lỗ.

Thùy Mai, nhân viên một công ty du lịch tại Q.1, cho biết năm ngoái Tết dương lịch vẫn thưởng được nửa tháng lương. Năm nay doanh thu công ty giảm vì khó khăn kinh tế, tiền thưởng là những phiếu mua hàng siêu thị. Theo giám đốc thì đó là sự chia sẻ về đời sống kinh tế thiết thực. Hiểu sự khó khăn của công ty nhưng Mai nói thưởng tết không chỉ mang tính giá trị mà còn là niềm tự hào của nhân viên. Về quê, gặp bà con, bạn bè ai chẳng hỏi thưởng tết có nhiều không, hơn năm ngoái không?

Theo Đình Dân – Như Bình

Tuổi trẻ