Thanh tra "vén màn" hàng loạt vấn đề của các công ty bảo hiểm

Cụ thể, đợt thanh tra chuyên đề vừa qua được tiến hành trong thời gian từ ngày 4/4 đến 29/4 với Công ty Bảo hiểm Liberty và thời gian từ ngày 4/4 - 28/4 đối với Công ty Bảo hiểm Bảo Long. Nội dung thanh tra xoay quanh việc chấp hành các quy định quy tắc, quản lý đại lý, chi hoa hồng đại lý; công tác bồi thường, chi bảo hiểm gốc; trích lập dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm v.v...

Chi trả hoa hồng cho cả đại lý đã chấm dứt hợp đồng

Sơ hở được đoàn thanh tra chỉ ra trong việc thực hiện quy tắc bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới thể hiện trên giấy chứng nhận bảo hiểm thông qua kết quả thanh tra chọn mẫu.

Theo đó, tại văn phòng trụ sở chính và 3 công ty thành viên được thanh tra của Bảo Long đã cấp giấy chứng nhận bảo hiểm cho khách hàng không ghi đầy đủ các thông tin như số khung, số máy, thời điểm nộp phí, biển kiểm soát, loại xe. Thậm chí, tại những giấy chứng nhận bảo hiểm này còn không có chữ ký và họ tên của người cấp và người nộp tiền.

Ngoài ra, kết quả thanh tra chọn mẫu hợp đồng bảo hiểm cháy nổ bắt buộc cho thấy, việc chấp hành quy tắc, điều khoản, biểu phí loại hình bảo hiểm này tại Bảo Long còn lỏng lẻo. Cụ thể, có 2 hợp đồng công ty thực hiện thu phí chưa đúng quy định (một trường hợp có số phí bảo hiểm thu thấp hơn quy định 118,7 triệu đồng và một trường hợp thu cao hơn quy định).

Tại Bảo hiểm Liberty, việc chấp hành quy định về quy tắc, điều khoản, biểu phí cũng để lộ ra nhiều khuyết điểm. Chẳng hạn, tại sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, thanh tra phát hiện công ty thực hiện giảm phí bảo hiểm với 5 hợp đồng HealthCare và MediCare tái tục với tỉ lệ giảm từ 2% đến 15% - các trường hợp này chưa có trong sản phẩm HealthCare và MediCare đã được Bộ Tài chính phê chuẩn.

Ngoài ra, kết quả thanh tra cũng cho thấy công tác quản lý, chi hoa hồng và hỗ trợ đại lý tại các công ty bảo hiểm có nhiều vấn đề. Chẳng hạn, tại Liberty, công ty này không thực hiện đúng các thủ tục chấm dứt hợp đồng đại lý đối với 5 cá nhân và 1 đại lý tổ chức đã chấm dứt hợp đồng đại lý không theo quy định. Trong hồ sơ của các đại lý này không lưu giữ tài liệu theo quy định.

Trong chi trả hoa hồng xảy ra trường hợp khó hiểu đó là việc công ty đã chi trả hoa hồng cho 2 đại lý sau khi chấm dứt hợp đồng đại lý với công ty và chuyển đổi sang hình thức đại lý khác; thực hiện chi hỗ trợ cho 24 đại lý bảo hiểm cao hơn mức quy định.

Tại Bảo Long, kết quả thanh tra chọn mẫu hồ sơ đại lý bảo hiểm cho thấy, tổng công ty này ký hợp đồng đại lý bảo hiểm với 23 đại lý (1 đại lý tổ chức và 22 đại lý cá nhân) khi chưa được cấp chứng chỉ đào tạo đại lý bảo hiểm. Có 4 đại lý cá nhân chưa được đào tạo về các sản phẩm bảo hiểm mới nhưng vẫn khai thác bảo hiểm các sản phẩm bảo hiểm này.

Trong khi đó, liên quan đến việc chấp hành các quy định của pháp luật, kết quả thanh tra cho thấy, tại Liberty có tình trạng chi hỗ trợ đại lý bán bảo hiểm cháy nổ bắt buộc cao hơn quy định. Bên cạnh đó, công ty này còn thực hiện báo cáo về công tác đào tạo đại lý chậm so với quy định, báo cáo thiếu đại lý trong danh sách gửi Bộ Tài chính.

Tăng chi phí bảo hiểm, Nhà nước suýt hụt thu thuế thu nhập doanh nghiệp

Một nội dung quan trọng và gây chú ý trong kết quả thanh tra của Bộ Tài chính lần này đó là công tác bồi thường, chi bồi thường bảo hiểm gốc của các doanh nghiệp.

Điều lạ lùng là kết quả thanh tra cho thấy, Bảo hiểm Liberty đã bồi thường thiệt hại cho cả trường hợp bị loại trừ bảo hiểm (bồi thường tổn thất lốp cho một hợp đồng trong khi thiệt hại đối với săm lốp (vỏ ruột) xe được loại trừ).

Thậm chí, công ty này còn bồi thường cho trường hợp chưa nộp phí bảo hiểm. Cụ thể, Liberty bồi thường cho 4 trường hợp với số tiền 135,4 triệu đồng mặc dù khách hàng chưa nộp phí bảo hiểm theo quy định. Thực hiện giải quyết bồi thường cho 5 hồ sơ bồi thường thiệt hại về tài sản không theo nguyên nhân, không phù hợp với tổn thất khai báo (số tiền 62,3 triệu đồng).

Trường hợp này cũng xảy ra tại Bảo Long khi cơ quan thanh tra phát hiện tại Bảo Long Sài Gòn có tới 12 hồ sơ bồi thường giải quyết bồi thường cho khách hàng khi khách hàng nộp phí bảo hiểm sau ngày xảy ra tổn thất (tổng số tiền bồi thường 67,4 triệu đồng).

Trong việc chi trả bồi thường, có một số trường hợp người thiệt hại chỉ được bồi thường thấp hơn so với quy định. Tại trụ sở chính có 3 hồ sơ bồi thường, số tiền bồi thường thấp hơn quy định 31 triệu đồng, tại Bảo Long Sài Gòn có 2 hồ sơ bồi thường có số tiền bồi thường thấp hơn quy định 11,5 triệu đồng.

Ngoài ra, kết quả thanh tra cũng chỉ ra có 6 hồ sơ bồi thường, Bảo Long bồi thường thiệt hại về người/tài sản bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới không đúng mức trách nhiệm quy định tại Thông tư 151 của Bộ Tài chính, dẫn đến bồi thường thiếu cho khách hàng tổng số tiền hơn 79 triệu đồng. Có 7 hồ sơ bồi thường, Bảo Long áp dụng mức chế tài bồi thường vật chất xe cơ giới không đúng quy tắc điều khoản sản phẩm bảo hiểm với số tiền hơn 31 triệu đồng.

Bên cạnh đó, có 8 hồ sơ bồi thường, Bảo Long giải quyết bồi thường nhưng hồ sơ không có bản ảnh hiện trường lúc tai nạn, biên bản giám định thiệt hại do cán bộ của Bảo Long lập, không xác định rõ nguyên nhân nào có thể dẫn đến mức độ như khai báo của lái xe, chỉ căn cứ vào việc tự khai của lái xe/chủ xe, do đó, chưa xác định rõ nguyên nhân xảy ra tổn thất, địa điểm và mức độ thiệt hại để làm căn cứ bồi thường. Tuy nhiên, các trường hợp này vẫn được bồi thường xấp xỉ 70 triệu đồng.

Ngoài những sai sót nói trên, sau thanh tra, Bảo Long đã phải hạch toán tăng doanh thu; giảm chi phí... Từ đó, đoàn thanh tra đã xác định lại số thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) phải kê khai bổ sung là 135,5 triệu đồng. Còn Liberty cũng phải hạch toán giảm chi phí khi tính thuế TNDN gần 1,5 tỷ đồng và phải thực hiện nộp bổ sung thuế 327,7 triệu đồng.

Kết thúc thanh tra, Bộ Tài chính yêu cầu Bảo Long kiểm điểm trách nhiệm và xử lý sai phạm của tập thể, cá nhân về việc giải quyết bồi thường bảo hiểm không đúng quy tắc, điều khoản, sản phẩm bảo hiểm và quy định của pháp luật; trích lập dự phòng bồi thường không đầy đủ, không chính xác. Liberty cũng phải kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân khi để xảy ra việc giải quyết bồi thường bảo hiểm đối với trường hợp hợp đồng bảo hiểm chưa phát sinh trách nhiệm không đúng quy định pháp luật.

Bích Diệp