Siết chặt kiểm soát buôn lậu và hàng giả trên sàn thương mại điện tử

Đột phá trong kiểm soát vi phạm trên môi trường số

Từ đầu năm 2025, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 1 được giao nhiệm vụ đội cơ động chống buôn lậu và vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử trên toàn địa bàn Hà Nội. Đơn vị đồng thời xây dựng Đề án tăng cường kiểm tra hoạt động kinh doanh trực tuyến, tập trung nhận diện các hành vi lợi dụng nền tảng số để tiêu thụ hàng cấm, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Chỉ trong thời gian ngắn, hàng loạt vụ việc lớn đã bị phát hiện, xử lý. Ngày 14/5, lực lượng QLTT đồng loạt kiểm tra nhiều cửa hàng kinh doanh gạo và phát hiện dấu hiệu giả mạo thương hiệu “Gạo Ông Cua - ST25”. Cụ thể cửa hàng Hải Yến (ở Xuân La) không đăng ký kinh doanh, tự sang chiết - đóng gói gạo thành phẩm gắn nhãn ST25 - Lúa Tôm.

Còn tại cửa hàng Danh Nhân (chợ Nhân Chính), Đội QLTT số 1 cũng đã phát hiện 10 bao gạo ST25 nghi làm giả. Tại cửa hàng Tuyết Kỳ (Xuân Đỉnh), lực lượng này cũng thu giữ hàng trăm bao gạo các loại cùng nhiều vỏ bao bì vi phạm. Ba vụ việc đều có dấu hiệu tội phạm theo Điều 193 Bộ luật Hình sự và đã được chuyển hồ sơ sang PC03 để điều tra.

Vào ngày 4/7, Đội QLTT số 1 kiểm tra cơ sở của Công ty TNHH LACTO MASON Việt Nam tại xã An Khánh. Doanh nghiệp chưa thông báo địa điểm kinh doanh theo quy định và bày bán nhiều sản phẩm mang dấu hiệu “Lacto Mason” - nhãn hiệu đã được bảo hộ. Kết quả kiểm tra: 6 loại sản phẩm vi phạm, tổng giá trị tạm giữ gần 1,46 tỷ đồng. Số hàng đã bán trị giá hơn 75 triệu đồng, lợi nhuận bất hợp pháp ước tính 68,9 triệu đồng.

Đội đề xuất mức xử phạt hành chính 634,5 triệu đồng với 9 hành vi vi phạm, gồm: kinh doanh tại địa điểm chưa thông báo, đặt hàng gia công xâm phạm quyền nhãn hiệu, sử dụng dấu hiệu vi phạm trên giấy tờ giao dịch, kinh doanh thiết bị y tế khi chưa công bố đủ điều kiện, cung cấp, công bố thiếu thông tin trên website, không xây dựng chính sách bảo vệ thông tin khách hàng...

Ngày 27/10, Đội QLTT số 1 kiểm tra cơ sở của ông Phan Huy Dũng tại khu đấu giá Đồng Danh - Đồng Cộc (Phú Lương). Cơ sở kinh doanh hơn 7.500 sản phẩm gắn nhãn hiệu ZARA có dấu hiệu giả mạo, được rao bán công khai trên Facebook. Toàn bộ hàng hóa bị tạm giữ để xác minh và xử lý.

Giữ vững “trận tuyến” chống hàng giả

Trong giai đoạn từ năm 2022-2024, Đội QLTT số 1 đã thực hiện kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý vi phạm hoạt động kinh doanh, gian lận thương mại, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT) trên địa bàn TP Hà Nội đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Cụ thể:

Năm 2022, Đội QLTT số 1 đã kiểm tra 387 vụ, tổng số tiền xử phạt hành chính là hơn 6,3 tỷ đồng. Trong đó, số vụ kiểm tra có nội dung liên quan đến lĩnh vực TMĐT là 384 vụ, số tiền xử phạt vi phạm hành chính có hành vi vi phạm về TMĐT là gần 3 tỷ đồng.

Năm 2023, đội đã kiểm tra 317 vụ, tổng số tiền xử phạt vi phạm là hơn 6,2 tỷ đồng. Trong đó, 313 vụ kiểm tra có nội dung liên quan đến lĩnh vực thương mại điện tử, số tiền xử phạt vi phạm hành chính là hơn 3,4 tỷ đồng.

Năm 2024, tổng số vụ kiểm tra là 267 vụ, tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính là hơn 7 tỷ đồng. Trong đó, 255 vụ kiểm tra có nội dung liên quan đến lĩnh vực thương mại điện tử, số tiền xử phạt hơn 3,7 tỷ đồng.

Ông Hoàng Đại Nghĩa, Đội trưởng Đội QLTT số 1, cho biết gian lận thương mại trên môi trường số đang ngày càng phức tạp, trong khi Việt Nam mới trong quá trình xây dựng luật về thương mại điện tử. Hiện lực lượng chức năng chủ yếu dựa vào nghị định và văn bản dưới luật.

“Khó nhất là chuyển hóa chứng cứ từ Internet thành chứng cứ vật lý để xử lý vi phạm. Mỗi vụ việc, anh em phải nghiên cứu kỹ dấu hiệu vi phạm, thu thập đủ tài liệu từ trước, rồi trong quá trình kiểm tra mới có thể đấu tranh, thuyết phục đối tượng thừa nhận”, ông Nghĩa nói.

Đội QLTT số 1 đặc biệt tập trung vào các mặt hàng thiết yếu, nhóm thực phẩm chức năng và thuốc tân dược - lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Trên môi trường thương mại điện tử, trọng tâm là các sản phẩm giả mạo nhãn hiệu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Bằng cách làm sáng tạo, tinh thần không ngại khó, nhiều năm qua, Đội QLTT số 1 đã nhận được sự đồng tình và cảm ơn từ cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước, khi kịp thời ngăn chặn các hành vi làm giả, làm nhái gây thiệt hại lớn về uy tín và giá trị thương hiệu. “Chúng tôi xác định nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và môi trường kinh doanh lành mạnh là ưu tiên hàng đầu”, Đội trưởng Hoàng Đại Nghĩa nhấn mạnh.

Lê Thắng