Quy hoạch điện VIII: Mua điện từ Trung Quốc, bán sang nhiều nước lúc thừa

Nguyễn Mạnh

(Dân trí) - Dự thảo quy hoạch điện VIII đề cập đến việc "miền Trung và miền Nam sẽ nghiên cứu xây dựng các liên kết sang Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar để bán điện khi dư thừa nguồn điện".

Ưu tiên việc nhập khẩu từ các nước láng giềng

Bộ Công Thương mới đây có văn bản xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan đối với Dự thảo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn tới năm 2045 (Quy hoạch điện VIII).

Dự thảo Đề án này nhấn mạnh quan điểm "ưu tiên việc nhập khẩu từ các nước láng giềng và liên kết lưới điện khu vực". Cụ thể, đối với miền Bắc, tiếp tục xem xét khả năng mua thêm điện Trung Quốc qua lưới 500kV (3000MW) như đã từng được đề xuất trước đây.

Trong khi đó, miền Trung và miền Nam sẽ nghiên cứu xây dựng các liên kết sang Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar để bán điện khi dư thừa nguồn điện, đặc biệt là điện gió, mặt trời.

Việc liên kết và mua điện từ các nước láng giềng còn phụ thuộc nhiều vào điều kiện chính trị của các nước. Chính vì vậy, Quy hoạch điện VIII sẽ tính toán phương án nguồn điện đảm bảo cho khả năng có thể xảy ra là chưa thực hiện được liên kết.

Quy hoạch điện VIII: Mua điện từ Trung Quốc, bán sang nhiều nước lúc thừa - 1

Đối với miền Bắc, tiếp tục xem xét khả năng mua thêm điện Trung Quốc qua lưới 500kV (3000MW) như đã từng được đề xuất trước đây.

Trong phần thuyết minh đề án, Viện năng lượng - Bộ Công Thương cho biết đối với khu vực Bắc Bộ, do khả năng phát triển phụ tải cao trong giai đoạn tới, cùng với tiềm năng xây dựng nguồn điện rất hạn chế, có nguy cơ thiếu điện vào năm 2025 do các dự án nhiệt điện than chậm tiến độ.

Cần xem xét sớm nhập khẩu các nguồn thủy điện (có hồ chứa) từ Lào (Cụm Nậm Ou) và nhập khẩu thêm Trung Quốc qua trạm Back to Back 220kV phía Lào Cai và Hà Giang trước năm 2025.

Các dự án điện tại Lào dự kiến nhập khẩu về Việt Nam trong giai đoạn đến năm 2030 hiện đều được nghiên cứu theo phương thức đấu trực tiếp vào lưới điện Việt Nam, được coi như nguồn điện của Việt Nam trong vận hành.

Do đó dự thảo nêu rõ cần nghiên cứu kỹ về giá mua điện, khả năng truyền tải của hệ thống, khả năng hấp thu nguồn năng lượng tái tạo và chi phí của hệ thống để tích hợp nguồn điện năng lượng tái tạo.

Đồng thời xem xét ưu tiên nhập khẩu nguồn điện có khả năng điều tiết như thủy điện có hồ chứa, hạn chế nguồn điện biến đổi vì sẽ làm tăng gánh nặng về chi phí linh hoạt của hệ thống Việt Nam.

Đặc biệt các dự án điện gió và mặt trời của Lào dự kiến đấu nối về Tây Nguyên và Trung Trung Bộ cần được xem xét kỹ vì vừa làm tăng gánh nặng lên lưới truyền tải ra Bắc Bộ, vừa làm tăng chi phí linh hoạt của hệ thống Việt Nam.

Trong giai đoạn đến 2030, sẽ vẫn tiếp tục bán điện cho Campuchia

Ngoài các nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc và Lào, Viện năng lượng cho biết, Việt Nam hiện đang bán điện cho Campuchia khoảng 250MW thông qua đường dây mạch kép truyền tải 220kV Châu Đốc - Tà Keo dài 77km.

Trong giai đoạn đến 2030, Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục bán điện cho Campuchia do phía Campuchia vẫn có nhu cầu nhập khẩu từ Việt Nam.

Đối với miền Bắc, tiếp tục xem xét khả năng mua thêm điện Trung Quốc qua lưới 500kV (3000MW) như đã từng được đề xuất trước đây. Tiềm năng xây dựng nguồn thủy điện khu vực Bắc Lào khá lớn, cần tiếp tục xem xét tăng cường mua thêm các dự án điện tiềm năng, xem xét khả năng xây dựng các đường dây liên kết với lưới điện Bắc Lào để mua nguồn điện dư thừa của Lào về miền Bắc Việt Nam.

Ngoài ra dự thảo có đề cập đến việc có thể nghiên cứu xây dựng liên kết 500kV thông qua trạm Back to Back đặt tại biên giới Thanh Hóa với Lào để kết nối lưới 500kV Bắc Lào và mua điện từ các nhà máy điện của Lào về khu vực Bắc Bộ của Việt Nam.

Các nhà máy điện ở Trung Lào dự kiến bán sang Việt Nam sẽ nên được xem xét kết nối với lưới 500kV của Lào và truyền tải ra Bắc Lào để bán điện cho khu vực Bắc Bộ của Việt Nam.

Điều này được lý giải là do khả năng truyền tải trên lưới điện Việt Nam từ miền Trung Việt Nam ra miền Bắc Việt Nam đã đạt giới hạn. Các liên kết Bắc Bộ với Trung Quốc và Lào sẽ có xu hướng truyền tải chính là mua điện về Bắc Bộ

Về việc xuất khẩu điện, Viện năng lượng Bộ Công Thương cho rằng, cần xem xét thêm khả năng mở rộng quy mô liên kết lưới điện sang Campuchia và Thái Lan, do Việt Nam có tiềm năng phát triển nguồn điện, đặc biệt là nguồn năng lượng tái tạo gió và mặt trời tại miền Nam, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ.

Như vậy, phía miền Trung và miền Nam sẽ nghiên cứu xây dựng các liên kết sang Lào, Thái Lan, Campuchia và Myanmar để bán điện từ miền Trung và miền Nam khi dư thừa nguồn điện (đặc biệt là nguồn điện gió, mặt trời).