Quá tải sàn HSX: Ông Lê Hải Trà đề nghị giám sát nhân viên môi giới

Trong ngày 29/3, Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (HSX) có văn bản gửi tổng giám đốc các công ty chứng khoán thành viên với nội dung "làm rõ các thông tin liên quan đến việc phân bổ lệnh của hệ thống giao dịch".

Văn bản này do ông Lê Hải Trà - Tổng giám đốc HSX ký. Trong văn bản nói trên, ông Lê Hải Trà cho biết, thời gian gần đây có hiện tượng một số nhân viên môi giới của công ty chứng khoán tuyên truyền sai lệch về tình trạng quá tải hệ thống giao dịch của HSX.

Theo đó, lãnh đạo HSX đã đề nghị tổng giám đốc các công ty chứng khoán thành viên giám sát nhân viên môi giới, yêu cầu giải thích đúng bản chất của tình trạng quá tải và các nỗ lực đã và đang triển khai để giải quyết vấn đề.

Điều này, theo ông Trà là "vì lợi ích chung của thị trường, niềm tin của nhà đầu tư".

Sự cố nghẽn lệnh kéo dài từ cuối năm 2020 đến gần hết quý 1/2021 của HSX vẫn đang là vấn đề đau đầu với cơ quan quản lý, gây không ít bất tiện lẫn thiệt hại cho nhà đầu tư và thị trường chứng khoán.

Cho đến nay, HSX vẫn chưa có một thông báo chính thức nào hay tổ chức họp báo để cập nhật cho nhà đầu tư về sự cố cũng như tiến độ khắc phục. Điều này làm "mếch lòng" không ít nhà đầu tư cũng như giới chuyên gia ngành.

Tuy nhiên, cách đây ít ngày, ông Lê Hải Trà đã xuất hiện trên Đài truyền hình quốc gia (VTV) tiết lộ về "kế hoạch 100 ngày" giảm nghẽn cho HSX.

Nếu đúng như dự kiến thì chỉ vài ngày tới là đã có thể bắt đầu tiến hành thử nghiệm phiên bản đầu tiên. "Tôi xin nói rõ rằng đó là những thử nghiệm mang tính chất những tính năng của hệ thống khớp lệnh và nó sẽ dừng lại chỉ trong nội bộ để đảm bảo rằng các tính năng đó của hệ thống nó được thực hiện một cách trôi chảy" - ông Trà cho hay.

Tổng giám đốc HSX cũng đã giải thích về tình trạng nghẽn lệnh. Theo đó, HSX có 74 công ty chứng khoán thành viên và tác động của việc nghẽn lệnh đến mỗi công ty là không giống nhau. Các công ty trong top 20, 30 vốn dĩ là các công ty chứng khoán có thị phần lớn, có số lượng lệnh giao dịch lớn nhất trên thị trường thì sẽ chịu tình trạng bị quá tải sớm nhất.

Điều này liên quan đến thiết kế và thuật toán về mặt phân bổ lệnh của hệ thống giao dịch hiện tại.

Cơ chế phân bổ lệnh là thuộc tính của thiết kế và tính năng của hệ thống giao dịch. Đó là điều mà hiện nay đội ngũ công nghệ thông tin không thể can thiệp để có thể thay đổi.

Đối với các công ty chứng khoán nhỏ hơn, khi lượng lệnh phân bổ gần 3.000 lệnh cho họ ngay từ đầu ngày có thể họ chưa dùng hết. Do vậy, khi tình trạng nghẽn diễn ra ở một số công ty chứng khoán lớn thì tại một số các công ty chứng khoán nhỏ hơn, nhà đầu tư vẫn có thể đặt lệnh giao dịch bình thường.

Cũng theo ông Lê Hải Trà, nếu tất cả cổ phiếu trên thị trường đều áp dụng lô 1.000 thì sẽ giảm được khoảng 40 đến 50 % số lượng lệnh, nghĩa là hệ thống HSX gần như tăng gấp đôi.

Còn trong trường hợp dùng mốc 30.000 đồng/cổ phiếu để ngăn cách, nếu áp dụng lô 1.000 cho cổ phiếu có thị giá dưới 30.000 đồng/cổ phiếu thì HSX sẽ giảm được hơn 20% số lượng lệnh.

Tuy nhiên, khó có giải pháp tình huống nào mang tính chất trọn vẹn do đó, theo ông Trà, rất có thể sẽ phải áp dụng nhiều biện pháp tình huống cùng một lúc, mỗi thứ "đỡ một chút" thì có thể sẽ giúp cho việc quá tải của hệ thống được giải quyết một cách hiệu quả hơn.