Phát hiện loạt sai phạm tại dự án BOT Bắc Giang - Hà Nội

3/4 nhà đầu tư không đảm bảo khả năng góp vốn

Dự án này do Công ty Cổ phần Đầu tư BOT Hà Nội - Bắc Giang làm chủ đầu tư. Công ty này được thành lập bởi liên danh các nhà đầu tư gồm: Công ty cổ phần đầu tư Văn Phú (Văn Phú Invest); Công ty cổ phần đầu tư và thương mại 319; Tổng công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam; Công ty cổ phần Tập đoàn Đại Dương.

Tổng mức đầu tư của dự án theo hợp đồng BOT ký ngày 3/10/2014 là 4.154 tỷ đồng. Dự án được khởi công từ tháng 2/2014 và hoàn thành sau đó hơn 2 năm, vào ngày 20/4/2016.

Đáng chú ý, tại báo cáo này, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra một số tồn tại trong công tác lựa chọn nhà đầu tư.

Hồ sơ đề xuất nhà đầu tư còn sai sót chưa được Tổ chuyên gia chấm thầu phát hiện. Trong đó, Tổng công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam nộp số liệu từ báo cáo tài chính công ty mẹ thay vì số liệu báo cáo hợp nhất của tổng công ty như yêu cầu.

Việc cam kết thu xếp vốn cho nhà đầu tư thực hiện dự án của Ngân hàng Techcombank chưa đảm bảo hạn mức cho vay theo hồ sơ yêu cầu. Cụ thể, Techcombank chỉ cam kết tài trợ tối đa 10% vốn tự có của Techcombank, tương đương 1.329 tỷ đồng, giá trị còn lại khoảng 2.388 tỷ đồng, Techcombank sẽ thu xếp với ngân hàng khác đồng tài trợ. Như vậy, Techcombank chỉ cam kết tài trợ 1.329 tỷ đồng/3.717 tỷ đồng theo hồ sơ yêu cầu.

Kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất của Tổ chuyên gia đấu thầu cho thấy, liên danh nhà đầu tư đều đảm bảo năng lực tài chính theo yêu cầu. Tuy nhiên, tổ chuyên gia đấu thầu chưa làm rõ khả năng thu xếp vốn góp của các thành viên. Xét theo chỉ tiêu vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư tại báo cáo tài chính được kiểm toán gần nhất (năm 2012) thì 3/4 thành viên trong liên danh không đảm bảo khả năng góp vốn.

Với doanh thu thu phí khoảng 1,38 tỷ đồng/ngày, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm thời gian thu phí 1 năm 2 tháng so với thời gian thu phí theo phương án tài chính ban đầu. Trong trường hợp giữ nguyên thời gian thu phí, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị điều chỉnh giảm giá vé bình quân 7,6% tương ứng.

Kết quả kiểm toán cho thấy, dự án sau khi hoàn thành có sai lệch về chi phí đầu tư hơn 90 tỷ đồng, trong đó sai khối lượng khoảng 10,6 tỷ đồng và sai đơn giá hơn 32,7 tỷ đồng, sai khác chưa đủ điều kiện thanh toán hơn 47 tỷ đồng.

Hàng loạt tồn tại

Theo Kiểm toán Nhà nước, dự án còn một số tồn tại, hạn chế trong quá trình lập, phê duyệt, thẩm định, quyết định đầu tư.

Cụ thể, quyết định công bố danh mục dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 1 đoạn Hà Nọi - Bắc Giang theo hình thức hợp đồng BOT được Bộ Giao thông Vận tải ban hành trước thời điểm Thủ tướng Chính phủ đồng ý về chủ trương triển khai dự án là chưa đúng trình tự thủ tục. Dự án này cũng chưa thực hiện công bố danh mục trên trang thông tin của Bộ, ngành, địa phương.

Chất lượng công tác lập tổng mức đầu tư chưa cao, còn một số tồn tại sai về khối lượng, đơn giá, định mức… làm tăng tổng mức đầu tư dự án hơn 488,9 tỷ đồng.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu, hồ sơ yêu cầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền. Đơn vị trúng thầu thi công xây dựng đảm bảo năng lực.

Tuy nhiên, tại các gói thầu tư vấn khảo sát thiết kế, tư vấn giám sát, việc phê duyệt và đăng tải kế hoạch đấu thầu điều chỉnh, báo cáo kết quả lựa chọn nhà thầu chưa tuân thủ quy chế đấu thầu lựa chọn nhà thầu.

Tiến độ thi công một số gói thầu còn chậm so với quy định trong hợp đồng ban đầu, nguyên nhân do điều chỉnh thiết kế theo yêu cầu của Bộ Giao thông Vận tải và nhà đầu tư, do chờ thi công di chuyển đường điện 110kV. Sau đó, các gói thầu này đều được gia hạn và hoàn thành.

Quản lý chất lượng công tác thiết kế cũng được Kiểm toán Nhà nước chỉ ra là còn chưa chặt chẽ trong việc đề xuất một số giải pháp xử lý kỹ thuật. Quá trình nghiệm thu thanh toán còn một số thiếu sót về khối lượng, đơn giá, định mức, hao hụt vật tư.

Phương Dung