“Ông Võ Kim Cự không là người duy nhất phải chịu trách nhiệm vụ Formosa”

Trong khi dư luận đang băn khoăn về vai trò và trách nhiệm của ông Võ Kim Cự - nguyên Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, Bí thư tỉnh Hà Tĩnh trong việc cấp phép 70 năm cho Formosa cũng như việc giám sát dự án này sau khi phê duyệt đầu tư, ông Cự vẫn khẳng định đã làm đúng quy định cấp phép.

Trong phần trả lời của mình, ông Võ Kim Cự nói: “Chúng tôi làm thủ tục để cấp giấy chứng nhận đầu tư và trình tự của tôi là đúng, nghiêm túc, theo Luật Đầu tư, Luật Đất đai và Nghị định 108 của Chính phủ. Thời điểm đó Chính phủ đã có công văn 869 đồng ý cấp phép. Cùng thời gian đó, Thủ tướng đã có văn bản 926 đồng ý cấp phép 70 năm, nên tôi cho rằng việc cấp phép phù hợp với luật pháp của chúng ta".

“Khu kinh tế Vũng Áng nằm trong vùng đặc biệt khó khăn, bão lũ thường xuyên, đời sống người dân nghèo nàn. Chính vì thế, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 72 vừa thành lập khu kinh tế vừa ban hành nhiều chính sách ưu đãi khác”, ông Cự nói.

Sáng nay (27/7), ông Nguyễn Ngọc Phương - Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình đã có cuộc trao đổi với phóng viên Dân Trí và một số phóng viên báo chí về những vấn đề quanh những phát ngôn trên của ông Võ Kim Cự:

Nếu có kết luận sai phạm, ông Võ Kim Cự sẽ xin lỗi

Thưa ông, ông có bình luận gì về những phát ngôn của ông Võ Kim Cự trên báo chí gần đây liên quan đến trách nhiệm của ông Cự trong vụ cấp phép 70 năm cho Formosa?

-Phát ngôn của ông Cự cần phải đề nghị các cơ quan chức năng thẩm tra, vì ông ấy nói là ông ấy làm đúng luật. Nhưng mà đó là cá nhân ông ấy nói, còn vấn đề xử lý thì nhất định là cơ quan chức năng vào cuộc thẩm tra. Những vấn đề khác là muốn xử lý kỷ luật, từ thẩm tra, xác định rõ.

Ông có đồng tình phát ngôn của ông Võ Kim Cự không?

-Có những điều tôi đồng tình và chia sẻ được với ông Cự, nhưng cũng có những điều mà ông ấy nói, tôi cho rằng cơ quan chức năng cần phải vào cuộc, làm rõ trách nhiệm. Trong đó, cần phải làm rõ việc cho cấp phép 70 năm hay 50 năm.

Đồng thời, ở Hà Tĩnh, bên cạnh sự cố môi trường biển còn có những những vấn đề khác liên quan đến quản lý xử lý rác thải của doanh nghiệp này. Cho nên, cần phải làm rõ được trách nhiệm quản lý của lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đến đâu.

Tôi dẫn chứng như vì sao Phòng Tài nguyên Môi trường của huyện lại dám cho nhà thầu của Formosa chôn hàng trăm tấn rác thải như thế?

Việc “vượt rào” cấp phép cho Formosa từ 50 năm lên 70 năm, theo ông có nghiêm trọng không?

-Nếu “vượt rào” theo như ông ấy lý giải là luật cho phép thì không sao. “Vượt rào” mà luật không có quy định, không cho phép thì sai lầm đó là hết sức nghiêm trọng và nên xem xét.

Là một đại biểu Quốc hội đại diện cho tiếng nói của cử tri Quảng Bình – địa phương bị thiệt hại trong thảm họa môi trường vừa qua. Ông muốn ông Cự phải ứng xử như thế nào?

-Hiện ông Cự đã có phát biểu. Ở một mức độ nào đó thì ông ấy cũng đã thừa nhận có trách nhiệm cá nhân trong việc ký để Formosa vào đầu tư ở Hà Tĩnh.

Trong đó, ông ấy cũng đã nói rằng, ông ấy mong muốn tạo ra bước đột phá phát triển kinh tế cho Hà Tĩnh, tạo công ăn việc làm cho người dân. Trong quan điểm của ông Cự cũng đã cho thấy sự ân hận là không lường hết được các tình huống xảy ra.

Còn vấn đề nào liên quan trách nhiệm, trong vòng kiểm soát mà vẫn để liên quan đến trách nhiệm thì phải xử lý.

Cử tri vẫn băn khoăn về trách nhiệm của Bộ Tài nguyên Môi trường trong thảm họa môi trường vừa qua. Cá nhân ông nghĩ thế nào?

-Liên quan đến sự cố môi trường ở miền Trung khiến cá chết hàng loạt, qua kiểm tra đã xác minh Formosa là thủ phạm và bản thân Formosa cũng thừa nhận gây ra thảm họa.

Nhưng xử lý vi phạm đó thế nào, đứng đằng sau đó là ai, liên đới trách nhiệm đến mức độ nào thì phải đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan thanh tra vào cuộc để làm rõ trách nhiệm từ tổ chức đến cá nhân. Trách nhiệm không phải chỉ mình Bộ Tài nguyên Môi trường mà lãnh đạo Hà Tĩnh có thể vẫn có trách nhiệm.

Ông có cho rằng ông Cự nên xin lỗi sau sự việc Formosa gây ra sự cố?

- Ngày hôm qua trong phát biểu mình, ông ấy đã nói là có chịu trách nhiệm rồi. Tuy nhiên, hiện trong vấn đề này vẫn chưa lý giải được là sai phạm ở chỗ nào.

Ngay như vấn đề nổi lên là 50 năm hay 70 năm, nếu như ông ấy thừa nhận rồi thì ông ấy sẽ xin lỗi, nhưng giờ ông ấy chưa thừa nhận việc đó thì ông ấy chưa xin lỗi. Nếu sau này thanh tra xử lý và có kết luận có sai phạm, thì tôi nghĩ là ông ấy sẽ xin lỗi trước nhân dân và cả nước.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương chắc chắn vào cuộc

Theo ông, sự việc này Ủy ban kiểm tra Trung ương có phải vào cuộc không?

-Ông Võ Kim Cự thời điểm đó là đối tượng quản lý của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và Bộ Chính trị, nên chắc chắn Uỷ ban Kiểm tra Trung ương sẽ phải làm rõ.

Khi các lãnh đạo tỉnh kêu gọi đầu tư, có thể vì quá kỳ vọng vào việc nhà đầu tư mang đến sự thay đổi về mặt kinh tế nên họ đã vội vàng chấp nhận dự án. Ông đánh giá thế nào về quan điểm đó?

-Không chỉ lãnh đạo Hà Tĩnh đâu mà lãnh đạo Chính phủ hay người dân địa phương đều mong muốn cải thiện môi trường, thu hút đầu tư để phát triển kinh tế, đó là nhu cầu chính đáng.

Tuy nhiên, cũng có tình trạng một số địa phương mà điển hình vừa qua là Hà Tĩnh, trong thu hút đầu tư vì quá chú trọng phát triển kinh tế mà không chú ý đến môi trường nên đã để xảy ra hậu quả.

Trăm dâu không đổ đầu ông Võ Kim Cự

Có quan điểm cho rằng vì sao trăm dâu lại đổ đầu ông Võ Kim Cự khi mà phía sau còn cả hệ thống, và không phải mình ông ấy quyết định vấn đề Formosa. Vậy vấn đề quy trách nhiệm cần phải như thế nào?

- Nếu nói trăm dâu đổ đầu ông Cự thì chỉ là một số báo chí nêu thôi. Quan điểm của tôi, vấn đề này liên quan đến cả một hệ thống, chứ không phải ông Cự. Ông Cự không phải là người duy nhất quyết định và một mình ông Cự cũng không thể quyết định thay cho cả tổ chức, hệ thống từ trung ương các bộ ngành cho đến địa phương.

Quyết định thu hút đầu tư đúng nhưng vấn đề liên quan đến việc không đánh giá tác động môi trường và để xảy ra hậu quả, khi lập dự án không lường hết được các rủi ro; một phần do năng lực và do nóng vội, và một phần có thể là đã có sự làm lơ đi trước những vi phạm của nhà máy. Như việc cho đưa ống xả thải ngầm dưới biển, không kiểm tra, kiểm soát. Đó là trách nhiệm ông Cự chứ không phải trách nhiệm người khác.

Trong khi vụ việc này vẫn chưa quy được trách nhiệm, liệu có phải do phân cấp, phân quyền, quy trách nhiệm đang có vấn đề không thưa ông?

- Việc phân cấp phân quyền đã được quy định rõ, vấn đề là trong quá trình tổ chức thực hiện chưa làm hết trách nhiệm nên để xảy ra hậu quả thôi.

Để có một dự án đâu phải đơn giản. Formosa đâu phải tự đến để ký với ông Cự, với Hà Tĩnh! Phải qua nhiều cấp, xin tới xin lui. Lúc đấy đã có nhiều ca ngợi, bản thân báo chí lúc ấy cũng đặt nhiều kỳ vọng và đã không lường được hậu quả như hôm nay.

Xin cảm ơn ông!

Bích Diệp