Nông dân được lợi gì từ dự án kho lạnh thông minh

Thoát khỏi nỗi lo được mùa mất giá

Trồng cây quýt đường đặc sản Trà Vinh, nhưng ngay cả khi mùa vụ bội thu, hợp tác xã Thuận Phú cũng chưa thể mừng. “Nhiều đợt cây trái phải bán với giá rẻ như cho, bà con lỗ cả tiền đầu tư phân bón, công cán”, Bà Phan Thị Thúy Nga, Chủ tịch Hợp tác xã Quýt đường Thuận Phú cho hay. Bên cạnh đó, việc triển khai trồng theo tiêu chuẩn hiện đại như Global Gap, Viet Gap với bà con nông dân còn nhiều khó khăn làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá thu mua.

Nỗi lo của 65 thành viên hợp tác xã Thuận Phú cũng là nỗi niềm chung của nông dân các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Vùng sản xuất của Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 60-65% sản lượng của khu vực phía Nam nhưng hiện chỉ có 6 kho lạnh đang hoạt động. Rau quả chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc thông qua các doanh nghiệp đầu mối hoặc thương lái theo thời vụ.

“Dự án kho lạnh sẽ giúp bà con nông dân sẽ giải quyết được vấn đề nguồn hàng, không còn lo tới vụ rớt giá. Bà con có thể bảo quản hàng hóa của mình tới khi “trúng” thời điểm để xuất ra với giá ổn định hơn", bà Nga hồ hởi chia sẻ tại lễ khởi công mô hình trình diễn kho lạnh thông minh tại chính quê hương mình ngày 12/10. Mô hình kho lạnh được xây dựng trên diện tích 10.000 m2 với vốn đầu tư 1,1 triệu USD sẽ hỗ trợ người nông dân trong việc bảo quản nông sản, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Nguồn kinh phí của dự án được tài trợ từ uỷ ban FineExpo (Bỉ) 83,8% còn lại là vốn đối ứng bằng tiền mặt do tỉnh Trà Vinh cung cấp. Toàn bộ nguyên liệu máy móc của kho lạnh trình diễn được nhập khẩu từ Bỉ, đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng xuất khẩu cho nông sản.

Kho lạnh này sử dụng công nghệ cảm biến IoT để điều tiết, giám sát chặt chẽ môi trường bảo quản nông sản thông qua điều khiển từ xa; tự động đăng ký, kiểm soát chi tiết sản phẩm như loại, nguồn gốc, chất lượng, kích cỡ, tên nhà vườn...

Không chỉ giúp bảo quản nông sản tươi ngon trong thời gian dài, hệ thống công nghệ này còn hỗ trợ truy xuất nguồn gốc, tìm kiếm thông tin sản phẩm, cũng như hỗ trợ nông dân quản lý, quy hoạch vùng trồng. Kho lạnh được trang bị hệ thống năng lượng mặt trời sẽ giúp tiết kiệm điện, chi phí và bảo vệ môi trường trong quá trình vận hành.

Sau sản phẩm thử nghiệm bước đầu để mở rộng quy mô tài trợ và dự án chuyển giao công nghệ hợp tác đầu tư kho lạnh thông minh giữa các đối tác Bỉ với Viện Kinh tế Xanh và Quỹ khởi nghiệp Xanh này, các dự án khác sẽ được mở rộng khắp vùng Đồng bằng sông Cửu Long trở thành chuỗi 5 kho lạnh kết nối đồng bộ.

Nhà cung ứng của chuỗi giá trị toàn cầu

"Dự án xây dựng chuỗi 5 kho lạnh thông minh được triển khai song song với chương trình hỗ trợ nông dân nâng cao kiến thức, khoa học kỹ thuật, hỗ trợ giống, phân bón vi sinh, tài chính… giúp bà con thay đổi tập quán canh tác, sản xuất nông sản đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Nông dân sẽ đóng vai trò trung tâm để hoàn thiện chuỗi giá trị nông nghiệp công nghệ cao toàn cầu”, bà Dương Bích Diệp, Chủ tịch Quỹ Khởi nghiệp Xanh cho biết. Dự án xây dựng mô hình đưa nông dân Việt Nam trở thành nhà cung ứng của chuỗi giá trị toàn cầu.

Green Yard - một trong những nhà phân phối nông sản hoạt động tại 25 quốc gia và doanh thu 418 tỉ Euro mỗi năm cũng tham gia vào dự án này. “Chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với Quỹ Khởi nghiệp xanh và các đối tác trong chương trình này với hy vọng sẽ góp phần tạo nền tảng vững chắc cho nông sản Việt và rất chào đón nhiều hơn nữa nông sản của Việt Nam trên kệ hàng của các siêu thị hàng đầu châu u”, đại diện doanh nghiệp nói.

Mỗi năm, Green Yard cung cấp ra thị trường 1,7 triệu tấn trái cây, rau tươi cùng 770 nghìn tấn rau quả đông lạnh và chế biến sẵn từ những vùng trồng trên toàn thế giới và cũng là nhà cung cấp các sản phẩm rau củ quả cho 20 nhà bán lẻ hàng đầu của EU.

Dự án cũng có sự tham gia của chuỗi siêu thị Coop Mart, nhà máy chế biến rau củ quả Tanifood… trong việc đẩy mạnh tiêu thụ nội địa.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn kỳ vọng dự án sẽ đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dân về tập kết, bảo quản và sơ chế rau củ quả và xuất khẩu sang thị trường Châu Âu và Trung Đông với giá thành, chi phí hợp lý, đem lại lợi ích cho người nông dân, hợp tác xã và các doanh nghiệp xuất khẩu trên địa bàn tỉnh.

Trong tương lai gần, cùng với hệ thống cảng Định An, hệ thống kho lạnh thông minh sẽ đưa Trà Vinh thành trung tâm logistics và thúc đẩy xây dựng 11 tỉnh ven sông Hậu thành vùng trồng tiêu chuẩn chất lượng cao quy hoạch chuyên biệt. Hệ thống kho lạnh được xây dựng đồng bộ ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ gạch nối giúp nông sản Việt Nam tự tin tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.