Nhận diện gas giả: Mù mịt

Như đã phản ánh, trong 10 tháng năm 2011 cơ quan chức năng đã phát hiện hơn 2.000 bình gas dỏm trôi nổi trên thị trường. Điều này không chỉ khiến các DN chân chính đau đầu đối phó với nạn sang chiết gas lậu mà người tiêu dùng cũng rất hoang mang. Nỗi hoang mang này càng lớn khi gần đây liên tiếp xảy ra những vụ cháy nổ gas.

Gần 4 triệu bình gas dỏm đang trôi nổi

Bà Lê Thị Anh Mẫn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam, cho biết tính đến nay, các DN gas đầu mối trong cả nước đã cung cấp ra thị trường khoảng 10 triệu vỏ bình gas. Tuy nhiên, lượng vỏ bình thất thoát, rơi vào tay bọn sang chiết gas lậu chiếm 30%-40%.

Như vậy, theo tính toán của chúng tôi, con số trên tương đương gần 4 triệu bình gas bị mài bỏ logo, cắt tai xách, cắt đế… đang trôi nổi trong bếp của người dân. Theo bà Mẫn, những tháng cuối năm nhu cầu gas sẽ tăng cao nên bọn sang chiết gas lậu càng tung ra thị trường nhiều.

Theo bà Mẫn, các DN tung ra lượng vỏ nhiều để cạnh tranh thị phần, đây chính là kẽ hở cho đại lý thu gom bình bán cho bọn sang chiết gas lậu. Đồng thời, các đại lý đã trà trộn hàng trôi nổi với hàng chính hãng để bán ra.

Có ý kiến cho rằng việc DN gas cho các đại lý đặt cọc vỏ bình với giá thấp hơn giá trị thực của bình là một trong những nguyên nhân làm cho bình gas của các thương hiệu lớn dễ bị đại lý tiếp tay tuồn ra ngoài cho bọn sang chiết lậu.

Tuy nhiên, theo bà Mẫn, nếu DN quản lý vỏ bình theo chu kỳ vòng thì vỏ bình khó mà bị tuồn ra ngoài. Nghĩa là theo chu kỳ xài một bình gas khoảng thời gian hai hoặc ba tháng, số lượng bình công ty phân phối xuống đại lý bao nhiêu thì đại lý sẽ phải trả về cho công ty bấy nhiêu.

Đại lý nắm quyền sinh sát

Đại diện một công ty gas (không muốn nêu tên) cho biết hiện nay không ai quy định giá thế chân là bao nhiêu. Người tiêu dùng thì thích rẻ, các công ty chạy đua đưa ra càng nhiều vỏ càng tốt thậm chí hạ giá xuống thấp để đại lý mua hàng của mình nhiều hơn. Mỗi DN có kỹ thuật tiêu chuẩn chất lượng riêng nên không thể có giá đồng nhất được. Họ vẫn tuân theo quy định của Bộ Tài chính là vỏ bình gas không được vượt quá 100% giá trị thực của bình.

Cũng theo vị đại diện trên, theo quy định, tất cả đại lý đều ký hợp đồng với DN và trình lên Sở Công Thương TP.HCM. DN chỉ khuyên đại lý rằng nếu vi phạm sẽ bị xử phạt này kia nhưng đại lý chủ quan và không sợ. Hiện nay, theo Nghị định 107 thì các đại lý chỉ được ký hợp đồng kinh doanh với ba hãng nhưng các đại lý vẫn vô tư bán thêm nhiều nhãn hiệu gas khác. Nếu quản lý thị trường kiểm tra phát hiện những nhãn hiệu gas thiếu hợp đồng mua bán, sổ mua hàng, hóa đơn… thì cần phạt ngay cả người bán và người mua. Có như vậy thì đại lý mới sợ và hạn chế được tình trạng này.

Một vị đại diện của Shell Gas cho biết gas giả là vấn đề phức tạp đã kéo dài trong nhiều năm. Vì vậy, trong lúc này vai trò của người tiêu dùng phải là chủ đạo. Nếu người tiêu dùng mạnh dạn tẩy chay gas không rõ nguồn gốc, không có hạn kiểm định, ngày sản xuất thì gas giả sẽ không có đất sống. Ngoài ra, các công ty kinh doanh gas nên tiếp tục đưa ra thị trường những sản phẩm dễ nhận dạng để giúp người tiêu dùng phân biệt thật giả, ví dụ như dán tem chống hàng giả.