“Ngược đời” cắt giảm thủ tục này nhưng “đẻ” ra… điều kiện khác (!?)

Sáng 19/2, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Chủ tịch Uỷ ban chỉ đạo quốc gia về cơ chế một cửa ASEAN, cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại (Uỷ ban 1899) - đã chủ trì phiên họp lần thứ 4 nhằm kiểm điểm kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2018 và phương hướng triển khai năm 2019.

Trong năm 2018, cả nước có 13 bộ, ngành mới hoàn thành 173 thủ tục hành chính kết nối với cơ chế một cửa quốc gia (đạt 97% so với mục tiêu của Nghị quyết số 19/2018/NQ-CP), giải quyết 1,9 triệu hồ sơ của khoảng 27.000 doanh nghiệp. Theo Quyết định số 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục giao các bộ, ngành phấn đấu triển khai mới 138 thủ tục hành chính trên cơ chế một cửa quốc gia. Tới hết năm 2018, các bộ đã hoàn thành 106 thủ tục, chiếm 77% so với mục tiêu.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá các Bộ, ngành đã đạt được mục tiêu đặt ra trong năm 2018, có chuyển biến căn bản trong thực hiện cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại. Tuy vậy, vẫn còn nhiều tồn, tại vướng mắc như số lượng thủ tục hành chính triển khai mới chưa đáp ứng được yêu cầu của Thủ tướng, cần phải tập trung khắc phục để góp phần đưa đất nước bứt phá, phát triển toàn diện trong năm 2019.

Qua trực tiếp khảo sát ở một số địa phương, Phó Thủ tướng cho rằng số lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành còn chiếm tỷ trọng lớn, việc cắt giảm danh mục hàng hóa quản lý và kiểm tra chuyên ngành còn nhiều hạn chế, chưa bảo đảm tốt hai mục tiêu tạo thuận lợi thương mại đi kèm với chống gian lận thương mại. Có những điều kiện, thủ tục kinh doanh không phải và không đáng phải cắt giảm hoặc buộc phải giữ để bảo đảm quản lý nhà nước mà lại cắt giảm là phải rà soát lại.

“Quan điểm không phải cắt giảm lấy được để báo cáo thành tích, mà phải đạt được cả hai mục tiêu tạo thuận lợi thương mại đi kèm với chống gian lận thương mại. Có những điều ngược đời là cắt giảm thủ tục này nhưng khi ban hành văn bản lại “đẻ” ra điều kiện khác, đây là điều phải lưu ý!” - Chủ tịch Uỷ ban nói.

Hậu kiểm tràn lan, “bỏ lọt” thuốc dởm?

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho rằng thực hiện cắt giảm kiểm tra chuyên ngành vẫn còn bất cập, khó quản lý, xác định chất lượng hồ sơ ở “luồng xanh”.

“Như vụ VNPharma, trong 4 năm liền, họ làm giả hồ sơ nhập khẩu thuốc dùng thuốc kém chất lượng mà không ai biết, không quản lý được gây nguy hiểm cho xã hội. Chỉ khi xảy ra việc thì mới xác định được hồ sơ giả thì muộn.” - ông Cường dẫn chứng.

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị phải xác định rõ các mặt hàng nào cần phải quản lý, không thể bỏ thủ tục kiểm tra chuyên ngành, nhất là liên quan tới thực phẩm.

Nhắc lại Hội nghị lấy ý kiến các hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư về chính sách thu hút và sử dụng FDI tại Bình Dương mới đây, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết nhiều ý kiến phàn nàn về việc kiểm tra sau thông quan tràn lan, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính và các bộ, ngành làm rõ, VCCI tham gia giám sát trên cơ sở đánh giá rủi ro, tác động hiệu  quả kiểm tra sau thông quan như thế nào.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý không chuyển tất cả từ tiền kiểm sang hậu kiểm, có những hàng hóa bắt buộc phải tiền kiểm nhưng phải quy định rõ trình tự, thủ tục, thời hạn, nội dung, tiêu chí, cách thức kiểm tra.

Theo Phó Thủ tướng, năm 2018 đăng ký cắt giảm thủ tục vượt chỉ tiêu nhưng thực thi còn yếu: “Chúng ta tạo thuận lợi thương mại đi kèm với chống gian lận nhưng thực tế ở một số nơi trực tiếp đi thì không đạt yêu cầu hai vấn đề này”.

Đặc biệt với kiểm tra chuyên ngành, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc: Bộ nào không ban hành được trình tự, thủ tục, tiêu chuẩn, quy chuẩn kiểm tra thì không được phép kiểm tra chuyên ngành, phải chấm dứt và bãi bỏ chuyện này. Nếu không sẽ dẫn tới bộ nào cũng có quyền kiểm tra.

Ngoài ra, trong năm 2019, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính và các bộ, ngành phải tính đến bài toán nhân sự, quy trình, thủ tục, công nghệ, hạ tầng, đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài, kết nối một cửa quốc gia với ASEAN và quốc tế, đồng thời phải có giải pháp để người dân và cộng đồng doanh nghiệp giám sát chặt chẽ lĩnh vực này.

Châu Như Quỳnh