Ngân hàng phát hành trái phiếu để... né cổ tức

Đặc thù

Theo thông lệ quốc tế, để bảo đảm an toàn trong hoạt động, các NHTM phải đạt mức vốn tự có 8%/tổng tài sản. Có nghĩa là một ngân hàng có tổng tài sản 10.000 tỉ đồng thì vốn tự có tối thiểu phải đạt 800 tỉ đồng.

Mặt khác, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, mỗi chi nhánh của NHTM đô thị phải bảo đảm mức vốn tự có 20 tỉ đồng. Để chiếm lĩnh thị trường, các NHTM ra sức mở rộng mạng lưới khắp cả nước và có thể ra nước ngoài. Như vậy để có 100 chi nhánh và hội sở, mỗi ngân hằng phải có vốn tối thiểu 2.050 tỉ đồng (hội sở 70 tỉ đồng).

Do đặc thù như vậy nên hằng năm các NHTM phải tăng vốn điều lệ để cân bằng với tốc độ tăng trưởng tổng tài sản và số lượng chi nhánh. Do vốn trái phiếu vẫn được coi là vốn tự có nên các NHTM thích huy động vốn bằng trái phiếu hơn vốn điều lệ.

Mỗi nơi làm một kiểu

Theo đề án trình lên Ngân hàng Nhà nước, trong thời gian tới, NHTM Cổ phần Á Châu (ACB) sẽ phát hành 3.000 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi, trong đó dự kiến sẽ phát hành 1.650 tỉ đồng trong năm nay và 1.350 tỉ đồng từ năm 2007. Lãi suất trái phiếu là 8%/năm, chi trả hằng năm.

Trong đợt phát hành lần đầu, mỗi cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu sẽ được mua 1,5 trái phiếu chuyển đổi, với giá bằng mệnh giá cổ phiếu.

Đến năm 2007, ACB sẽ chuyển tiếp 1.100 tỉ đồng trái phiếu thành cổ phiếu cho cổ đông. Số trái phiếu còn lại sẽ chuyển đổi kể từ năm 2008.

Còn NHTM Cổ phần Sài Gòn (SCB) sẽ phát hành 1.000 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi, có thể thực hiện xong trong năm nay. Trái phiếu của SCB có 3 loại mệnh giá, phù hợp với 3 đối tượng khác nhau.

Đối tượng cổ đông hiện hữu được ưu tiên mua với mệnh giá 1,2 triệu đồng/trái phiếu, CB-CNV mua với mệnh giá 1,5 triệu đồng/trái phiếu và đối tượng bên ngoài (có chọn lọc) mua 2 triệu đồng/trái phiếu.

Kỳ hạn trái phiếu chuyển đổi là 13 tháng, lãi suất 8,5%/13 tháng. Đến khi chuyển đổi, tổng vốn và lãi của 1 trái phiếu của bất kỳ loại mệnh giá nào cũng được chuyển thành 1 cổ phiếu có mệnh giá 1 triệu đồng.

Lãi trái phiếu nhẹ hơn cổ tức

Theo ông Lý Xuân Hải, Tổng Giám đốc ACB, vốn huy động từ trái phiếu vẫn được coi là vốn tự có của doanh nghiệp, nhưng đó là vốn cấp 2. Đây là nguồn vốn dài hạn, lãi suất hợp lý, ổn định cho ngân hàng.

Khi huy động nguồn vốn này, ACB chỉ chịu trách nhiệm trả tiền lãi hằng năm là 8% cho trái chủ (chủ sở hữu trái phiếu). Mức lãi này thấp hơn rất nhiều so với cổ tức (lợi tức trả cho cổ phiếu) mà ngân hàng chia cho cổ đông.

Được biết, năm 2004 ACB đạt lợi nhuận sau thuế là 211,7 tỉ đồng, cổ tức trả cho cổ đông sở hữu cổ phiếu là 36,7%, còn năm vừa qua, lợi nhuận sau thuế đạt 294,1 tỉ đồng, cổ tức 28%. Trong số tiền chia cổ tức hằng năm, ACB trả cho cổ đông có cả tiền mặt và cổ phiếu. Như vậy, tiền lãi trái phiếu nhẹ hơn từ 20%-28,7% so với cổ tức.

Đối với những NHTM làm ăn khá, giỏi, nguồn thu nhập sau khi trích lập xong các quỹ, nếu đem chia hết cho cổ đông thì tỉ lệ cổ tức hằng năm bao giờ cũng cao hơn lãi suất tiền gửi tiết kiệm 1-3 lần. Nếu tăng vốn điều lệ lên cao thì tỉ suất lợi nhuận sẽ giảm và cổ tức cũng giảm theo. Điều đó có nghĩa là giá cổ phiếu trên thị trường cũng giảm xuống.

Theo Trần Đại Dương

Báo Người lao động