Nga đối mặt với một khó khăn lớn trong tháng 5

Các nhà đầu tư Mỹ hiện được phép nhận các khoản thanh toán nợ của Nga thông qua việc miễn trừ các lệnh trừng phạt của Mỹ, nhưng biện pháp tạm thời này sẽ hết hiệu lực vào ngày 25/5.

Sau ngày đó, theo Moody's, các công dân Mỹ cần phải có một giấy phép mới tiếp tục nhận được tiền trả nợ. Điều này sẽ làm giảm khả năng các nhà đầu tư nhận được các khoản thanh toán nợ từ Nga.

Tháng trước, Moody's cho biết nguy cơ vỡ nợ của Nga "rất cao", trong khi Fitch tuyên bố Nga dường như bắt đầu "một quy trình giống như vỡ nợ" đối với khoản nợ bằng ngoại tệ của mình.

Cuối tuần trước, S&P Global Ratings đã hạ xếp hạng tín nhiệm ngoại tệ của Nga xuống mức "vỡ nợ có chọn lọc" sau khi nước này thực hiện thỏa thuận thanh toán trái phiếu quốc tế bằng đồng rúp dù khoản thanh toán đến hạn phải được thanh toán bằng đồng USD.

Ngày 4/4 là thời hạn để Nga thanh toán 649 triệu USD cho 2 trái phiếu có chủ quyền, song Bộ Tài chính Mỹ đã chặn việc chuyển tiền, ngăn cản Nga sử dụng các khoản dự trữ đã bị đóng băng để trả nợ. Sau đó, ngày 6/4 Nga cho biết sẽ thực hiện thanh toán trái phiếu bằng đồng rúp thay vì đồng USD. 

Mặc dù Nga có thời hạn 30 ngày để thanh toán các khoản thanh toán như đã hứa, song S&P Global Ratings cho rằng rất khó có thể thực hiện được vì lệnh trừng phạt từ phương Tây sẽ còn tăng thêm. 

Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cho rằng, những lệnh trừng phạt bổ sung vào cuối tháng 5 sẽ gia tăng áp lực lên Nga, khiến nguy cơ vỡ nợ ngày càng tăng.

Trả lời báo chí hôm đầu tuần, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết Nga sẽ có hành động pháp lý nếu phương Tây cố buộc nước này phải vỡ nợ trái phiếu có chủ quyền.

"Tất nhiên chúng tôi sẽ kiện, bởi chúng tôi đã thực hiện tất cả các bước cần thiết để đảm bảo rằng các nhà đầu tư nhận được khoản thanh toán", ông Siluanov nói trong cuộc phỏng vấn với báo giới.

Bộ trưởng Tài chính Nga cho biết sẽ trình tòa án các hóa đơn để xác nhận nỗ lực của Nga trong việc thanh toán cả bằng ngoại tệ và bằng đồng rúp. "Đây không phải là một quá trình dễ dàng. Chúng tôi sẽ phải rất tích cực để chứng minh trường hợp của mình, bất chấp mọi khó khăn", ông nói.

Ông Siluanov không nêu chi tiết các hành động pháp lý của Nga và cũng không đề cập nơi phiên tòa có thể diễn ra, song ông khẳng định Nga sẽ làm mọi thứ có thể để đảm bảo các chủ nợ được thanh toán.

"Nga đã cố gắng một cách có thiện chí để trả nợ cho các chủ nợ bên ngoài. Song chính sách của các nước phương Tây là bằng mọi cách tạo ra một cú vỡ nợ có chủ ý", ông Siluanov nói.

Theo ông, những khoản nợ phải trả bên ngoài chiếm khoảng 20% tổng nợ công của Nga, vào khoảng 21.000 tỷ rúp (tương đương 262 tỷ USD). Trong đó, khoảng 4.500 - 4.700 tỷ rúp là nợ phải trả bên ngoài.

Nga đã không vỡ nợ kể từ sau cuộc cách mạng năm 1917 nhưng trái phiếu của nước này hiện đang nổi lên như một điểm nhấn trong mối quan hệ với các nước phương Tây.

Artur Starikov - luật sư của Văn phòng Luật Capital - cho rằng câu hỏi quan trọng lúc này là liệu các tài sản của Nga trước đây bị các nước phương Tây đóng băng, chẳng hạn như gần một nửa trong 640 tỷ USD dự trữ ngoại hối và vàng của Nga, có thể bị các chủ nợ đòi nợ sau khi vỡ nợ hay không.