Mua nhà tái định cư: Dân nhìn giá vàng mà khóc!

Năm 1997 là thời điểm cả Đà Nẵng bắt đầu sôi động với đền bù, giải tỏa mà dự án đường Bạch Đằng Đông là một điển hình. Hàng nghìn hộ dân nhà chồ nghèo bên bờ đông sông Hàn phải giải tỏa về sống tại các khu dân cư An Mỹ, An Trung (phường An Hải Tây, quận Sơn Trà).

Trong số các hộ dân nghèo đó có gia đình bà Đặng Thị Phiên (tổ 19, An Mỹ). Theo lời bà Phiên, sau khi giải tỏa năm 1997, hộ bà được TP bán lại một lô đất với giá 82,8 triệu đồng (tương đương 180 chỉ vàng T98). Cả nhà bà mừng khi nghe tin TP cho nợ 100% số tiền sử dụng đất nói trên trong thời hạn 5 năm.

Đến cuối đời cũng không trả nổi

Vậy là số tiền đền bù trước đó được bà dùng xây nhà mới, một ít còn lại mua sắm vài vật dụng trong nhà. Chưa biết lấy gì trả nợ khi hạn năm năm đã đến (năm 2002), bà Phiên lại vui thêm lần nữa khi có thông báo gia hạn tiền nợ sử dụng đất lên 10 năm.

Tương tự, gia đình ông Lê Đức Được (tổ 29, An Trung II) cũng bị giải tỏa 2.629m2 để giao đất cho ban quản lý các dự án công trình đường Bạch Đằng Đông (ban quản lý Bạch Đằng Đông). Số tiền gia đình ông được đền bù là 45 triệu đồng.

Ông Nguyễn Thanh Sang - phó giám đốc Sở Tài chính - cho biết: “UBND TP vừa giao trách nhiệm cho Sở Tài chính đề xuất giải pháp thu nợ đối với các hộ nợ tiền sử dụng đất đã được qui đổi ra vàng. Làm sao người dân không bị thiệt mà Nhà nước vẫn không bị thất thu”. Đây chính là điều mà hàng nghìn hộ dân vùng giải tỏa vốn đã chịu nhiều thiệt thòi đang trông ngóng từng ngày.

Đổi lại ông được bán cho một lô đất với giá 23 triệu đồng. Dành 15 triệu đồng trong khoản tiền đền bù ông đem trả Nhà nước, 8 triệu đồng còn lại (tương đương 12 chỉ vàng T98) ông xin nợ 10 năm. Vào thời điểm đó với một hộ có đến tám miệng ăn như gia đình ông thì việc được nợ 8 triệu đồng là một niềm vui quá lớn.

Thời hạn nợ 10 năm cũng đến. Lúc này ngồi nhẩm tính lại cả bà Phiên, ông Được đều tá hỏa khi thấy số tiền nợ của mình đã tăng gấp ba lần. Bởi giá vàng đã tăng từ 460.000 đồng/chỉ vào năm 1997 lên gần 1,3 triệu đồng/chỉ vào đầu tháng 7/2007.

Tràn ngập đơn cứu xét

Theo đúng kỳ hạn, bắt đầu từ tháng 7 này ban quản lý Bạch Đằng Đông gửi giấy đến 112 hộ dân nằm trong dự án giải tỏa đầu tiên năm 1997 để đòi tiền nợ đúng theo giao ước. Thế nhưng chỉ sau vài ngày giấy nợ về đến tay người dân thì cả phía các ban quản lý dự án lẫn chính quyền TP đã ngập tràn đơn xin cứu xét, đơn xin được trả tiền nợ theo giá gốc.

Một cán bộ của ban quản lý Bạch Đằng Đông nhẩm tính: Nếu tính theo đơn giá khoảng 1,3 triệu đồng/chỉ vàng T98 như hiện nay thì số tiền qui ra vàng (6.366 chỉ vàng) của 112 hộ dân còn nợ này phải trả lên đến 8,27 tỉ đồng, gấp gần ba lần so với số tiền nợ năm 1997.

“Chúng tôi đã đi khảo sát thực tế cho thấy có rất nhiều hộ không thể nào trả nổi nợ. Thậm chí có nhà nếu trả nợ theo giá gốc cũng không thể. Tuy nhiên đến hạn thì phải hối thúc thôi” - cán bộ này nói.

Theo đơn thư cứu xét khẩn thiết của bà Phiên gửi đến UBND TP Đà Nẵng do “không đủ tiền nộp nên đã không thể làm được sổ nghiệp chủ nhà, do đó không thể nào làm thủ tục thừa kế cho các con được trong khi tuổi đã già”.

Mong muốn của bà Phiên là được TP xem xét cho bà trả nợ theo giá gốc là 82,8 triệu đồng thay vì phải trả 234 triệu đồng như hiện nay. Còn với ông Được thì cầu xét: “Cấp trên cho tôi được xóa nợ hoặc có phương án khác, miễn là đừng trả tiền theo giá vàng hiện thời”.

Rất nhiều người dân thắc mắc trong khi các địa phương khác tính lợi cho dân bằng cách cho họ được trả nợ theo vàng đúng bằng số tiền nợ gốc nhân với lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn của Ngân hàng NN&PTNT... (khoảng 0,2%/tháng) thì TP Đà Nẵng không áp dụng hình thức này.

Theo Đăng Nam
Báo Tuổi trẻ