Lộ khối tài sản thoát lệnh trừng phạt của tỷ phú Nga Abramovich

Bộ sưu tập siêu du thuyền, máy bay chưa từng được công bố 

Các hồ sơ này cho thấy, ngoài 6 chiếc du thuyền trị giá ít nhất 1 tỷ USD đã được công bố, nhà tài phiệt người Nga còn sở hữu ít nhất 10 du thuyền và tàu thủy thông qua các công ty và quỹ tín thác ở nước ngoài.

Nguồn tin ẩn danh của The Guardian cho biết, các hồ sơ cho thấy, tháng 2/2022, chỉ 3 tuần trước khi cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra, ông Abramovich đã chuyển quyền sở hữu 10 quỹ tín thác ở nước ngoài với tài sản trị giá hàng tỷ USD, bao gồm quỹ tín thác sở hữu du thuyền và máy bay riêng, cho 7 người con. Thời điểm chuyển giao này cũng cách một tháng trước khi vị tỷ phú này bị Anh và EU áp lệnh trừng phạt.

Một cuộc điều tra của Dự án Báo cáo Tội phạm và Tham nhũng có Tổ chức (OCCRP) sử dụng hồ sơ và tài liệu rò rỉ của công ty cũng tiết lộ rằng, từ năm 2008 đến năm 2016, tỷ phú Abramovich đã đầu tư khoảng 230 triệu USD vào một công ty lâm nghiệp lớn ở Nga, mà chính phủ Nga cũng có cổ phần. Nhưng một tháng trước khi cuộc chiến nổ ra, ông Abramovich đã bán cổ phần tại công ty này với giá 110 triệu USD.

Forbes còn xác định được 10 con tàu nữa thuộc sở hữu của ông Abramovich, nâng tổng số con tàu mà ông sở hữu lên 16 tàu. Theo tài liệu bị rò rỉ, 8 con tàu trong số đó thuộc loại tàu nhỏ, được sử dụng để hỗ trợ hoạt động cho siêu du thuyền Eclipse.

Siêu du thuyền Eclipse dài 162,5m, trị giá 427 triệu USD được đóng vào năm 2010, hiện đang neo đậu tại cảng Bodrum của Thổ Nhĩ Kỳ cùng với 3 du thuyền khác của ông là Solaris dài 140m trị giá 475 triệu USD, Halo dài 55m trị giá 38 triệu USD và du thuyền Garcon dài 67m trị giá 20 triệu USD.

Ngoài 8 con tàu này, các tài liệu rò rỉ còn cho thấy, ông Abramovich sở hữu một thuyền máy Bluegame dài 12m có tên Umbra A, trị giá khoảng 1 triệu USD.

Giá trị nhất trong số những chiếc du thuyền chưa được báo cáo trước đây là chiếc Kewpie dài 24m, trị giá khoảng 3 triệu USD. Con tàu được đăng ký tại Bermuda và hiện neo ở lãnh thổ hải ngoại của Pháp là Saint Barthélemy. Tại đây, ông còn sở hữu 2 bất động sản trên đảo, một trong số đó đã bị chính quyền Pháp đóng băng vào tháng 4/2022.

Điều đó có nghĩa du thuyền Kewpie cũng có nguy cơ bị đóng băng. Bởi không giống như các siêu du thuyền đang đậu tại Thổ Nhĩ Kỳ, chiếc Kewpie đang đậu tại lãnh thổ của Pháp, mà ông Abramovich đang chịu lệnh trừng phạt của EU.

Tuy nhiên, Kewpie không phải là con tàu duy nhất của ông Abramovich có nguy cơ bị tịch thu. Du thuyền Sussurro dài 49m, trị giá 11 triệu USD của ông đã bị phong tỏa ở La Ciotat trên vùng duyên hải Pháp gần 1 năm nay. Một chiếc du thuyền khác có tên Aquamarine dài 50m, trị giá 30 triệu USD, dường như vẫn còn ở Hà Lan. Chủ sở hữu hiện nay của Aquamarine là một công ty có trụ sở tại quần đảo Virgin thuộc Anh mà ông Abramovich đã chuyển nhượng vào ngày 24/2/2022.

Hé lộ các chiêu lách lệnh trừng phạt

Ông Abramovich đã sử dụng một hệ thống phức tạp gồm các thực thể ở nước ngoài để đứng tên và quản lý các du thuyền của ông cũng như các tài sản khác bao gồm 4 chiếc máy bay phản lực 6 chiếc trực thăng và nhiều biệt thự và điền trang sang trọng khác.

16 con tàu và 10 chiếc máy bay của ông có trị giá 1,6 tỷ USD hiện thuộc sở hữu của nhiều công ty được đăng ký tại các thiên đường thuế ở nước ngoài như Aruba, quần đảo Virgin thuộc Anh, Đảo Man & Jersey…

Hồ sơ rò rỉ cho thấy, cộng cả 2 chiếc máy bay mà Mỹ đã tịch thu hồi tháng 6/2022, những tài sản trên, ngoại trừ chiếc Aquamarine đã chuyển nhượng, đều thuộc sở hữu của quỹ ủy thác Europa Settlement có trụ sở tại Síp.

Tính đến ngày 4/2/2022, tỷ phú Abramovich là người thụ hưởng duy nhất của quỹ này. Tuy nhiên, cũng trong ngày đó, 7 người con của ông Abramovich đã được bổ sung vào những người thụ hưởng quỹ này. Đến ngày 8/2/2022, tức 4 ngày sau, ông Abramovich đã không còn là người thụ hưởng của quỹ này nữa. Việc sửa đổi này đều được hoàn tất trước ngày 24/2/2022, ngày xe tăng Nga tiến vào Ukraine.

Bất chấp những thay đổi này, Forbes vẫn coi ông Abramovich là một tỷ phú và ước tính khối tài sản ròng lên tới 8,7 tỷ USD. Mặc dù siêu du thuyền và các máy bay phản lực đã thuộc quyền sở hữu của các con ông, nhưng thực tế nhà tài phiệt Nga này vẫn kiểm soát và sử dụng chúng. Bằng chứng là ông đã sử dụng chiếc Gulfstream G650 để bay từ Israel tới Istanbul vào ngày 14/3/2022, trước khi khởi hành tới Moscow vào ngày sau đó.