Hoạt động kinh doanh tại "điểm nóng" Ukraine ra sao?

Tại thành phố Kharkiv, thành phố lớn thứ Ukraine, cách biên giới Nga 46, ông Roman Shekin, Giám đốc điều hành của Công ty phần mềm Zfort, cho biết khách hàng của ông đều rất lo ngại. "Những gì chúng tôi đang cố gắng nói với họ là chúng tôi đã sẵn sàng cho bất kỳ điều không mong muốn xảy ra, bởi chúng tôi đã trải qua chiến tranh trong vài năm rồi", ông nói.

Trong vài tháng, các doanh nghiệp tại Ukraine đã mất đi phần lớn khách hàng và nhà cung cấp ở Nga. Cuộc xung đột đã cắt đứt mối quan hệ xuyên biên giới lâu nay, nhiều công ty đã sụp đổ, trong khi nhiều công ty khác đang bắt đầu lại từ đầu.

Đối với nhiều người, dường như thật khó để xây dựng lại lần nữa khi việc khôi phục hoạt động kinh doanh trong những năm qua sắp được hoàn thành.

Là một trong hàng nghìn công ty công nghệ thông tin ở Ukraine phát triển mạnh mẽ từ năm 2014, công ty này đã tạo ra các ứng dụng và trang web cho các khách hàng ở Mỹ và Tây Âu. Mặc dù ông Shekin đang cố trấn an khách hàng song một số khách của ông vẫn tạm hoãn hợp đồng, chờ đến khi tình hình rõ ràng hơn.

"Tất cả cơ sở hạ tầng của chúng tôi đều dựa trên cloud và được lưu trữ trên máy chủ đặt ở châu Âu. Chúng tôi có thể tiếp tục hoạt động ngay cả khi điều không may xảy ra với văn phòng của chúng tôi ở đây. Nhân viên của chúng tôi chỉ cần di chuyển đến nơi an toàn và kết nối từ xa", ông Shekin trấn an khách hàng về kế hoạch dự phòng của Zfort.

Nhưng đối với ngành công nghiệp nặng truyền thống ở Khakiv, việc thiết lập hoạt động từ xa trên máy tính không phải là một lựa chọn.

Ngay tại trung tâm thành phố là nhà máy sản xuất máy bay của bang Kharkiv, nơi sản xuất chính của máy bay Antonov. Nhưng 8 năm qua, không có chiếc máy bay nào được chế tạo tại đây, bởi 70% thành phần cần thiết đều được nhập từ Nga. Công ty hiện nợ 170 triệu USD và đang cố gắng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài để cứu vãn khỏi bị phá sản.

Giám đốc điều hành công ty, ông Oleksandr Kryvokon, cho biết mối quan tâm mà ông nhận được từ các nước phương Tây dường như đã cạn kiệt. Nhưng kể từ lần Nga gia tăng áp lực ở biên giới hai nước, ông đã nhìn thấy cơ hội tiềm năng.

Ông cho biết, nhiều công ty của Ukraine muốn hợp tác với ông để sản xuất máy bay. "Nhiều nhà máy bắt đầu nghĩ, nếu có xung đột, chúng ta sẽ phải làm gì để giúp Ukraine?", ông nói.

Bên kia thành phố là khu chợ lớn Barabashovo. Đây là chợ lớn nhất ở Đông Âu với 15.000 cửa hàng và 60.000 tiểu thương đang hoạt động. Một trong số tiểu thương ở đây là ông Viktor Kuzmenko, một người bán hệ thống sưởi cho các tòa nhà.

Khi cuộc xung đột nổ ra vào năm 2014, chỉ trong vài tháng ngắn, ông Kuzmenko đã mất gần 70% công việc kinh doanh, hầu hết là khách hàng thân thiết của ông tại Nga.

Sau đó ông đã cố gắng xoay xở để duy trì hoạt động kinh doanh bằng cách bán hàng trực tuyến. Thông thường tháng 1 việc kinh doanh sẽ chậm hơn, nhưng trong tháng rồi, ông đã thua lỗ. "Công việc kinh doanh của tôi phụ thuộc vào những người có nhiều tiền, sẵn sàng đầu tư vào xây dựng. Nhưng giờ đây không ai dám đầu tư vào xây dựng ở một nơi mà đang có những mối đe dọa, dù là nhỏ nhất", ông nói.

Cũng như nhiều doanh nhân khác, ông Kuzmenko cũng đã dành dụm tiền tiết kiệm để hỗ trợ quân đội Ukraine ở tiền tuyến. "Đất nước tôi đang trải qua thời kỳ đặc biệt căng thẳng, tôi không thể đứng ngoài. Với số tiền quyên góp được, họ sẽ mua thực phẩm đóng hộp, tất và xà phòng để gửi cho quân đội", ông nói.

Theo ông Peter Dickinson, nhà xuất bản tạp chí Business Ukraine, ông Kuzmenko và nhiều chủ doanh nghiệp khác tại đây hầu như đã quá quen với mối đe dọa mà đất nước đang phải đối mặt và vẫn kinh doanh như bình thường.

Theo ông, người Ukraine đã làm rất tốt trong 8 năm qua để xây dựng lại nền kinh tế sau những cú sốc năm 2014. Và giờ đây lại là một đòn giáng mạnh vào sức chịu đựng của họ.

Bà Orysia Lutsevych, Trưởng Diễn đàn Ukraine tại Chatham House cho rằng Ukraine cần hỗ trợ kinh tế từ bên ngoài, đặc biệt là giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Sự trợ giúp này, theo bà, có thể đến từ Quỹ Tiện tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng đầu tư châu Âu hoặc Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu.

Theo bà, cần có các công cụ tài chính mới để hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ vì họ đang gánh chịu thiệt hại lớn nhất, hơn cả dịch Covid-19.

Trở lại với trường hợp của Zfort, ông Shekin hy vọng tình hình sẽ sớm được giải quyết. Hiện tại, ông vẫn nói với khách hàng hãy bình tĩnh.

Nói về kế hoạch thời gian tới, ông Shekin cũng cho biết: "Chúng tôi có thể thành lập văn phòng bên ngoài Ukraine như ở Ba Lan hoặc Slovakia. Chúng tôi phải cho khách hàng thấy được chúng tôi có thể giữ cho các dự án được an toàn và bảo mật, dù cho có xảy ra chuyện gì đi nữa".