Dự thảo khung giá mới: Giá nước sẽ tăng gần 4 lần?

Tuy nhiên, TP.HCM cho biết tăng theo lộ trình, đến năm 2013 cao nhất là 11.400 đồng/m3 (chưa tính thuế, phí), còn Hà Nội khẳng định chưa có chủ trương tăng giá nước.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), cho biết: Đây chưa phải là mức chính thức. Bộ Tài chính đang tiếp nhận đóng góp ý kiến của tổ chức, cá nhân. Theo dự thảo thông tư, mức giá tối thiểu ở khu vực đô thị loại 1, đô thị đặc biệt như Hà Nội, TP.HCM... là 3.500 đồng/m3 và tối đa 18.000 đồng/m3. Đô thị loại 2, 3, 4, 5 từ 3.000-15.000 đồng/m3. Còn khu vực nông thôn là 2.000 - 11.000 đồng/m3.

Ở những nơi như vùng ngập mặn, vùng ven biển... nơi người dân đi mua từng gánh nước ngọt thì chi phí để dẫn nước về đến tận hộ là rất cao. Do vậy, giá nước có thể tăng nhưng không vượt quá 30% mức giá tối đa khung giá tiêu thụ nước sạch, tương ứng là 23.400 đồng/m3.

Các mức này dựa trên đề xuất của các đơn vị cung cấp nước sạch, của sở tài chính, sở xây dựng... Nguyên tắc xác định giá nước sạch là phải được tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất hợp lý, giá thành toàn bộ trong quá trình sản xuất, phân phối, tiêu thụ.

Phải nói rõ hơn là chi phí đầu vào cho sản xuất nước sạch luôn tăng. Như hóa chất, lương, các thiết bị khác cũng đều tăng. Đặc biệt, điện chiếm gần 40% trong tổng chi phí sản xuất nước thì năm nay tăng tới 15,28%. Nên giá nước tăng cũng là điều khó tránh khỏi.

Như vậy, có thể hiểu giá nước sẽ tăng rất cao trong thời gian tới?

Tăng hay không và mức bao nhiêu là thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định theo đề xuất của đơn vị cung cấp nước sạch. Để quyết mức tăng thì sở tài chính, sở nông nghiệp và phát triển nông thôn và sở xây dựng sẽ thẩm định và phê duyệt. Song mức điều chỉnh sẽ căn cứ vào điều kiện và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương cũng như sự biến động giá cả chung của cả nước.

Bộ Tài chính chỉ ban hành khung giá tối thiểu và tối đa để các địa phương tính toán. Còn đặt trong bối cảnh chúng ta đang tập trung kiềm chế lạm phát và đảm bảo an sinh xã hội thì khó có chuyện giá nước sẽ tăng mạnh đến mức kịch trần như trong dự thảo đưa ra.

Giá nước luôn tăng trong khi nhiều doanh nghiệp cung cấp nước sạch luôn than lỗ. Ông đánh giá vấn đề này như thế nào?

Như tôi nói ở trên, chi phí sản xuất nước luôn tăng. Còn việc các doanh nghiệp (DN) kêu lỗ thì hiện chúng ta đã cố gắng đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng và DN. DN muốn có lãi thì phải tái đầu tư để giảm tỉ lệ thất thoát, hao hụt xuống.

Sắp tới, dự kiến tỉ lệ hao hụt sẽ được giảm xuống 2% so với quy định hiện nay. Cụ thể, đối với mạng cấp nước đã sử dụng dưới 10 năm chỉ được tính hao hụt không quá 23%, mạng cấp nước trên 10 năm là 32%, kinh doanh xen lẫn hai mạng cấp nước này thì tính chung mức 27%. Tuy nhiên, đây chỉ là mức tối đa được tính, còn UBND tỉnh thành sẽ căn cứ vào tình hình cụ thể của DN để đưa ra tỉ lệ hao hụt.

Tỉ lệ hao hụt lên đến 32% là quá cao. Có hợp lý khi người dân phải thanh toán cho cả khoản nước bị thất thoát?

Thực tế có nhiều địa phương, tỉ lệ thất thoát nước sạch rất thấp, chỉ hơn 10% như Thừa Thiên - Huế. Tuy nhiên, có những địa phương như Hà Nội, TP.HCM tỉ lệ này cao hơn nhiều, lên tới trên 35% do những đường ống được đưa vào sử dụng cách đây 30-40 năm. Để giảm thất thoát, hao hụt nước là rất khó khăn.

Bên cạnh đó, khi đi khảo sát mới thấy có những hộ dân mỗi ngày chỉ sử dụng khoảng một xô nước để ăn. Họ vặn nước nhỏ giọt đến mức kim đồng hồ không đủ lực để quay. Cái này sẽ tính vào đâu?

Trong hướng dẫn sắp tới, quy định tỉ lệ hao hụt phải được theo dõi tổng kết từ thực tế sản xuất kinh doanh và có các biện pháp quản lý chặt chẽ theo hướng giảm dần để đạt được tỉ lệ hao hụt mà Thủ tướng đã phê duyệt. Đó là đến năm 2015 tỉ lệ thất thoát nước sạch bình quân là 25%, đến năm 2020: 18%, đến năm 2025: 15%.

Để khuyến khích DN giảm tỉ lệ thất thoát, hao hụt nước sạch, Bộ Tài chính cho rằng đối với những đơn vị cung cấp nước sạch phấn đấu giảm tỉ lệ thất thoát xuống so với mức mà UBND tỉnh thành phê duyệt thì sẽ được sử dụng 100% số tiền thu được. Theo đó, 70% số tiền này sẽ dùng để tái đầu tư, còn 30% sung quỹ khen thưởng, phúc lợi của đơn vị cấp nước.

Theo Lê Thanh - Xuân Long - Quang Khải

Tuổi trẻ