Chuyên gia kinh tế: "Cái hay nhất của hàng không Việt Nam chính là cạnh tranh"

Ông Phạm Văn Hảo - Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - cho biết như vậy tại cuộc tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy hàng không Việt phát triển bền vững”, do Báo Giao thông tổ chức chiều 11/4, tại tỉnh Bình Định.

Tăng trưởng ấn tượng

Bàn về tăng trưởng hàng không, Phó cục trưởng Phạm Văn Hảo đề cập tới “động lực” của tăng trưởng là sự cạnh tranh, đây là vấn đề rất thiết thực, bổ ích, không chỉ cho lĩnh vực hàng không, mà cho cả những đơn vị có liên quan đến ngành hàng không.

Theo ông Hảo, năm 2008 tổng số tàu bay của Việt Nam chỉ có 60 tàu nhưng hiện tại đã tăng lên gấp 3 lần với 192 tàu. Độ tuổi trung bình của đội tàu bay Việt Nam hiện nay chỉ là 5,8 tuổi, so với năm 2008 là 8,8 tuổi. Năm 2008, tàu bay sở hữu của chúng ta chỉ có 29 tàu, còn lại là tàu đi thuê, nhưng hiện nay là 57 tàu bay sở hữu.

“Nếu như trước đây, đội bay chủ yếu chỉ có Vietnam Airlines, còn hiện nay có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tư nhân, cụ thể là Vietjet, Bamboo Airways. Sự thay đổi này rõ ràng ở cả chất và lượng. Mạng đường bay của hàng không Việt Nam cũng có nhiều chuyển biến sau 10 năm với gần 60 đường bay nội địa và 130 đường bay quốc tế so với 25 đường bay nội địa và 54 đường bay quốc tế vào năm 2008.” - ông Hảo cho hay.

Năm 2008, các chuyến bay quốc tế chủ yếu bay qua Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất, nhưng thời điểm hiện nay đã kết nối với rất nhiều cảng khác như: Cát Bi, Cần Thơ, Cam Ranh, Liên Khương, Phú Quốc…. Điều này đã tạo ra bước phát triển tương đối vững chắc, bền vững.

Lãnh đạo Cục Hàng không cho biết: “Ngành hàng không của chúng ta vẫn còn khá non trẻ nhưng các tổ chức quốc tế đã đánh giá hàng không Việt Nam thuộc diện tăng trưởng nhanh nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng luôn đạt mức 2 con số liên tục trong 10 năm qua”.

"Hay nhất là cạnh tranh"

Đề cập tới sự tăng trưởng "nóng" của hàng không Việt Nam, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương - cho rằng có rất nhiều lí do khiến hàng không tăng trưởng nóng. Có thể do nhu cầu của tầng lớp trung lưu trẻ, của những người lớn tuổi có tiền, lao động Việt Nam ra nước ngoài, khách du lịch nước ngoài tới Việt Nam…

“Có hai câu chuyện lớn nhất dẫn đến sự phát triển của hàng không Việt Nam, đó là sự phát triển kinh tế trong nước và thu nhập của người dân, đặc tính các phân khúc dân số Việt Nam. Việt Nam đang trở thành trung tâm kết nối thế giới với mức độ hội nhập rất sâu. Chính mức độ hội nhập này là kéo hàng không tăng trưởng vừa là sức ép với hàng không Việt Nam, cùng với nhu cầu dịch chuyển của con người ở các phân khúc khác nhau.” - ông Võ Trí Thành phân tích.

Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cũng nhấn mạnh, cái hay nhất của hàng không Việt Nam thời gian qua là cạnh tranh, không có cạnh tranh thì tất cả nhu cầu của chúng ta không có. Cạnh tranh của hàng không Việt Nam có cái chung của cạnh tranh trên thị trường nhưng cũng có cái rất đặc biệt. Đang có sự cạnh tranh rất quyết liệt giữa các hãng hàng không, nhờ đó đem lại lợi ích cho người tiêu dùng.

Tại cuộc tọa đàm, đại diện hãng bay mới nhất Việt Nam vừa gia nhập thị trường hàng không, ông Đặng Tất Thắng - Phó chủ tịch thường trực Bamboo Airways - cho biết: Cạnh tranh ở đây không chỉ giữa các hãng hàng không mà cạnh tranh giữa kinh tế Nhà nước và kinh tế tư nhân. Thời kỳ mở cửa, Nhà nước chỉ giữ vai trò định hướng đường lối, chính sách, còn lại làm sao tạo môi trường Nhà nước và tư nhân bình đẳng với nhau. Lĩnh vực nào Nhà nước làm tốt thì Nhà nước làm, không thì để tư nhân làm.

“Ngoài cạnh tranh giữa kinh tế tư nhân và Nhà nước, cạnh tranh giữa các hãng hàng không thì đặc điểm của hàng không là cạnh tranh sẽ mang lại lợi ích lớn cho người dùng. Vì chúng tôi cạnh tranh để cùng phát triển, không phải cạnh tranh để chiến thắng đối thủ hay làm cho đối thủ không tốt đi.” - ông Thắng bày tỏ.

Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Đỗ Đức Tú - đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông Đỗ Đức Tú - đánh gia, sự phát triển nóng của hàng không có mặt tích cực và cả hệ luỵ nhất định.

“Tích cực vì đây là cơ hội phát triển hàng không, phát triển kinh doanh vận tải hàng không. Nhưng tăng trưởng quá nhanh, khả năng đáp ứng về hạ tầng sân bay, cụ thể là hạ tầng chưa theo kịp tốc độ của vận tải.” - ông Tú cho biết.

Bên cạnh đó, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, các hãng hàng không có thể huy động được các nguồn vốn để thành lập một hãng hàng không, ký hợp đồng mua tàu bay rất lớn, nhưng con người là vấn đề phải quan tâm. “Có phương tiện nhưng phải có người vận hành đảm bảo an toàn tuyệt đối.” - ông Tú nói.

Châu Như Quỳnh