Chuyển dịch tiêu dùng - xu hướng thanh toán không tiền mặt “chiếm sóng” toàn cầu

Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, thanh toán không tiền mặt càng là giải pháp thanh toán vượt trội vì đáp ứng hầu hết nhu cầu thanh toán của xã hội một cách tiện lơi, nhanh chóng và dễ dàng.

Thanh toán không tiền mặt - xu thế tiêu dùng toàn cầu

Theo khảo sát của Ngân hàng Thế giới (WB), thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) đã trở thành phương thức thanh toán phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới với giá trị chi tiêu của người dân chiếm tới hơn 90% tổng số giao dịch hằng ngày. Sự hưởng ứng mạnh mẽ này có được vì TTKDTM vừa mang lại lợi ích cho xã hội và cả cá nhân. 

Đối với xã hội, sử dụng TTKDTM mang lại nhiều giá trị to lớn cho nền kinh tế khi tiết kiệm chi phí và thậm chí còn góp phần vào việc bảo vệ môi trường. Cụ thể, khi sử dụng TTKDTM chính là hạn chế lượng tiền mặt trong lưu thông hàng hóa, giảm thiểu chi phí lớn cho nhà nước nhờ vào viêc giảm tải một lượng lớn chi phí cho việc in ấn, bảo quản, vận chuyển lưu thông tiền mặt. Từ việc giảm in ấn tiền mặt, sẽ hạn chế một lượng rác thải in ấn như mực in, nguyên liệu in và dầu in…. ra môi trường giúp môi trường có thể trở xanh & sạch hơn.

Ngoài ra, công nghệ 4.0 giúp TTKDTM trở thành giải pháp tất yếu cho sự phát triển kinh tế xã hội khi các giao dịch quốc tế được nhanh chóng giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất kinh doanh nhờ vào rút ngắn lượng thời gian cho việc thanh toán. Hơn nữa, nền kinh tế cũng minh bạch hơn khi giảm nạn tiền giả và tham nhũng khi TTKDTM.   

Còn đối với cá nhân, việc sử dụng TTKDTM giúp an toàn cho mỗi cá nhân như hạn chế nạn cướp giật, tránh được tác động vật lý môi trường làm tiền hư hỏng. Thêm vào đó, không dùng tiền mặt còn là cách hạn chế tác hại của vi khuẩn làm ảnh hưởng đến sức khỏe vì tiền mặt có đặc tính hút ẩm, chứa nhiều vi khuẩn là có thể nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh. Đặc biệt, trong đại dịch Covid-19 thì TTKDTM trở thành phương thức thanh toán an toàn nhất để tránh việc tiếp xúc bề mặt gây lây lan dịch vụ và bảo vệ sức khỏe người dùng tối đa. 

Tiêu dùng không tiền mặt tại Việt Nam “chiếm sóng” thanh toán truyền thống  

Tại Việt Nam, TTKDTM được du nhập vào Việt Nam từ những năm 2005 - 2006, xu hướng này đã mang đến những kết quả vượt bậc. Sau 14 năm phát triển, tính đến cuối năm 2019, xu hướng TTKDTM thông qua ngân hàng & ví điện tử trên Internet và các ứng dụng trên điện thoại tăng tương ứng 64% và 198%. 

Đặc biệt sau dịch Covid 19, người tiêu dùng Việt càng nhận ra tác dụng cực hữu ích khi TTKDTM. Theo thống kê của NHNN, một tháng có khoảng 15 triệu người sử dụng internet banking và mobile banking.  Ước tính, một ngày Việt Nam có khoảng 30 triệu giao dịch TTKDTM. Sự phát triển “thần tốc” của TTKDTM có được là nhờ vào sự đồng bộ các hình thức thanh toán e-banking, thẻ Master/ Visa, ví điện tử “ lên ngôi” và trở thành giải pháp tối ưu phục vụ người dân thanh toán từ các dịch vụ thiết thực như tiền điện, tiền nước, internet đến mua sắm, du lịch… 

Khi tham gia sử dụng TTKDTM, người tiêu dùng Việt cũng nhận thấy rõ hơn các lợi ích về sức khỏe và an toàn tiện dụng khi sử dụng TTKDTM. Về mặt lợi ích, người tiêu dùng Việt được an toàn hơn khi cần thanh toán giá trị lớn vì không phải mang tiền mặt, cộng thêm việc thanh toán nhanh chóng, tiện lợi, dễ dàng và chính xác đến từng con số lẻ. TTKDTM tại Việt Nam hiện nay còn được xem là giải pháp chi tiêu thông minh giúp tiết kiệm vì người tiêu dùng luôn nhận được nhiều khuyến mãi từ ngân hàng, các trung tâm mua sắm, nên TTKDTM ngày càng thu hút nhiều khách hàng, doanh nghiệp sử dụng tại Việt Nam là điều tất yếu. 

Xu hướng phát triển này cũng là một trong những tiêu chí để đánh giá sự phát triển của xã hội & kinh tế. Một xã hội phát triển khi và chỉ khi mọi công dân ý thức về việc xây dựng và đóng góp cho nền kinh tế một văn minh nhất. Theo chính sách của Chính Phủ (Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020) thì TTKDTM ngày càng được khuyến khích, các ngân hàng, công ty tài chính cũng đón đầu xu hướng để đưa ra những sản phẩm dịch vụ hỗ trợ thanh toán không tiền mặt kèm theo các chương trình ưu đãi hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Điển hình là giải pháp thanh toán e-banking miễn phí giao dịch hay chương trình hoàn tiền đối với thanh toán thẻ của Techcombank; các ví điện tử như Momo, Timo, Paypal… cũng đưa ra nhiều chương trình khuyến mại, giảm giá dịch vụ khi thanh toán.  

Từ những nỗ lực của nhà nước, sự đồng hành của các doanh nghiệp đến sự ủng hộ của người tiêu dùng, có thể coi TTKDTM đang trở thành một xu hướng vượt trội, góp phần vào những chuyển biến tích cực của một xã hội ngày càng phát triển văn minh hơn và hiện đại hơn.