Câu lạc bộ “CEO một trăm triệu USD”

Thứ năm, 05/10/2006 - 19:24

(Dân trí) - Cho đến năm 2004, gần như không công ty nào coi quyền chọn cổ phiếu là một khoản chi phí. Họ trao tặng cho các CEO có thành tích như thể người ta phát kẹo cho trẻ con. Để đến hôm nay, hơn 30 CEO thuộc các tập đoàn lớn nhỏ, chỉ hưởng lãi riêng trên các quyền chọn thôi cũng đủ bỏ túi cả trăm triệu “đô”.

Vậy quyền chọn cổ phiếu là gì?

Hiểu nôm na, đó là một loại chứng chỉ đặc thù cho phép người nắm giữ mua cổ phiếu trong tương lai với mức giá ở thời điểm hiện tại - gọi là giá thực hiện (giá này được ghi rõ trên chứng chỉ quyền chọn tại thời điểm cấp). Cổ phiếu càng tăng giá, người nắm giữ càng “hời”, do mua được cổ phiếu với giá rẻ hơn giá thị trường tại thời điểm ấy. Nếu giá cổ phiếu đi xuống, người nắm giữ có quyền không thực hiện quyền chọn và tiến hành các giao dịch như bình thường.

Nhiều công ty, đặc biệt là trong thời kỳ bùng nổ những doanh nghiệp “dot-com”, đã cố tình cấp quyền chọn khi giá cổ phiếu chạm mức thấp nhất trong tháng hoặc trong năm. Việc làm này tự thân nó không phải là phạm pháp, tuy nhiên vô hình chung nó đưa công ty vào “tầm ngắm” của Ủy ban Thị trường Chứng khoán và Tòa án tối cao.

Trong danh sách dưới đây cũng nổi lên một vài tên tuổi có dính líu tới trò “nhập nhằng” kiểu như thế. Điển hình là William W. McGuire, CEO của tập đoàn y tế UnitedHealth - người có số quyền chọn mua cổ phiếu trị giá yới 1,6 tỷ USD. Hiện Ủy ban Thị trường Chứng khoán Mỹ đang điều tra việc thực hiện cấp quyền của công ty này. Hồi đầu năm nay, cũng chính UnitedHealth buộc phải thay đổi chính sách cấp cổ phiếu do quá nhiều nhà đầu tư phản đối việc trả thù lao cho CEO McGuire. Kết quả, ông này và một số cán bộ chủ chốt khác đã bị tước bỏ nhiều đặc quyền bổng lộc.

Đồng thời, Ủy ban Thị trường Chứng khoán Mỹ cũng đang tiến hành thăm dò các công ty Caremark Rx, Electronic Arts và KB Home - tất cả đều nằm trong danh sách này.

Tuy nhiên không phải lúc nào quyền chọn cũng là miếng mồi “dễ dụ khị” CEO - nhất là khi một phần tài sản công ty cũng chính là tài sản cá nhân mà họ phấn đấu bao năm mới có được. Đơn cử như Larry Ellison của Oracle, nắm trong tay số quyền chọn trị giá 475 triệu USD, đồng thời cũng sở hữu 24,5% cổ phần công ty. Thêm một vài triệu từ việc “lập lờ” quyền chọn, chẳng bõ...

Dưới đây là 10 gương mặt tiêu biểu nhất trong “Câu lạc bộ CEO một trăm triệu USD”: