Cần xây dựng khung pháp lý ra sao cho tài sản số tại Việt Nam?

Tài sản số sẽ là xu hướng tại Việt Nam

Tại tọa đàm "Chính sách thuế - tài sản số và trách nhiệm của doanh nghiệp" mới đây, ông Phan Đức Trung - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam - cho rằng tài sản số sắp tới sẽ là xu hướng tại Việt Nam.

Theo ông Trung, có rất nhiều con số nói về tài sản số tại Việt Nam. Điển hình theo báo cáo của một tổ chức Chainalysis chuyên về phân tích thị trường, năm 2022, dòng tài sản số hay là tài sản mã hóa vào thị trường Việt Nam khoảng 100 tỷ USD. Con số này tăng trưởng đến năm 2023 là 120 tỷ USD.

Bên cạnh đó, năm 2021-2022, Việt Nam luôn nằm trong top 3 trên toàn cầu về người dân sở hữu tài sản số, nghĩa là 21% dân số Việt Nam sở hữu, chỉ sau UAE và Mỹ.

Ông Trung cho rằng tài sản số không chỉ là những con số mang tính chất quy mô về dòng tiền dịch chuyển về Việt Nam, mà còn có quy mô cạnh tranh khu vực.

"Rất nhiều quốc gia trong khu vực ban hành luật lệ, chính sách để thúc đẩy tạo ra hành lang pháp lý cho những dòng tài sản này đóng góp vào nền kinh tế mang giá trị tích cực chứ không thể có cách nhìn tiêu cực là ảnh hưởng tới ổn định kinh tế từng quốc gia nói riêng", ông chia sẻ.

Khung pháp lý nào cho tài sản số?

Cùng quan điểm, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng điểm nổi bật trong dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số là lần đầu tiên có khái niệm về tài sản số.

Ông cho rằng mặc dù tài sản số trên thực tế đã rất phát triển nhưng về mặt pháp lý lại chưa có một khung khổ pháp lý cho loại tài sản này. Theo ông Tuấn, khi có khung khổ chính thức thì hoạt động đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực này mới có thể hình thành và phát triển mạnh mẽ.

Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết vì Việt Nam chưa có khung khổ pháp lý chính thức nên thời gian qua có những hoạt động đầu tư kinh doanh buộc phải rời bỏ Việt Nam.

Lấy ví dụ về điều này, ông Tuấn đề cập đến trường hợp của Tập đoàn Sky Mavis, một tập đoàn kỳ lân công nghệ của Việt Nam có hệ sinh thái game, nhưng do chưa có khung khổ pháp lý cho tài sản trong game và hoạt động dựa trên cơ sở nội dung số. Cuối cùng, doanh nghiệp này đã chọn Singapore làm nơi đặt trụ sở.

"Đã có rất nhiều giao dịch liên quan tới tài sản số, nếu chúng ta chưa có khung khổ pháp lý thì giao dịch này trở nên rủi ro, mỏng manh, những người liên quan không được bảo vệ", ông Tuấn nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, ông Trương Bá Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính), cũng chia sẻ rằng Việt Nam không có khung pháp lý liên quan đến tài sản số nhưng các giao dịch về tài sản số vẫn diễn ra thông qua sàn giao dịch nước ngoài và cá nhân. Vì vậy, ông nhận định rằng khung pháp lý liên quan đến tài sản số là điều cần thiết.

Trong đó, ông Tuấn cho rằng phải xác định và làm rõ được định nghĩa tài sản số, vị trí pháp lý và những đặc trưng, đặc tính của tài sản số. Như vậy, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan mới có các biện pháp, chính sách để hình thành khung pháp lý đồng bộ.

Chỉ ra hướng quản lý tài sản số, ông Tuấn cho rằng việc này đòi hỏi không chỉ cần sự tham gia của Bộ Tài chính mà của rất nhiều bộ, ngành có liên quan.

"Phía Bộ Tài chính, trường hợp dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội thông qua, Bộ Tài chính sẽ phải triển khai thực hiện các vấn đề liên quan, bao gồm cả hoàn thiện chính sách về thuế", ông Tuấn nói.