Bộ trưởng Tài chính nêu lý do giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã tham gia giải trình, làm rõ nhiều nội dung đại biểu nêu tại phiên thảo luận về dự án Luật Giá (sửa đổi) chiều 11/11.

Liên quan tới Quỹ Bình ổn giá xăng dầu được nhiều đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ này đã lấy ý kiến của Bộ Công Thương và các bộ, ngành thì giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Bởi vì giá xăng dầu tăng lên sẽ ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, việc giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu để giảm sốc từ từ. Bởi, hiện nay Nhà nước ta chỉ quản lý hay sử dụng công cụ để điều chỉnh giá xăng dầu: Thứ nhất là gói thuế. Thứ hai là chi phí định mức. Thứ ba là nguồn cung. Thứ tư là thông qua cấp phép để xây dựng bộ máy. Thứ năm là Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

"Càng nhiều công cụ để đảm bảo điều chỉnh và giảm sốc giá xăng, dầu phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất kinh doanh và cuộc sống của người dân là một điều rất cần thiết", ông Phớc nêu.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, nếu chúng ta buông ra cho thị trường thì các hình thái kinh tế đã trải qua nhiều giai đoạn, từ giai đoạn lý thuyết "bàn tay vô hình" đến "lý thuyết bàn tay hữu hình", "lý thuyết kết hợp giữa bàn tay vô hình và bàn tay hữu hình".

"Người ta nói nếu kinh tế thị trường không có "bàn tay" của Nhà nước thì giống như "vỗ tay bằng một bàn tay"", ông Phớc nêu.

Trước đó, trong phiên thảo luận Dự án Luật Giá (sửa đổi), Quỹ bình ổn giá, cụ thể là Quỹ bình ổn giá xăng dầu được nhiều đại biểu nêu ra trong đó, có cả ý kiến đồng tình giữ lại Quỹ bình ổn giá và có cả ý kiến bỏ quỹ này.

Đơn cử, đại biểu Vũ Tuấn Anh (đoàn Phú Thọ) cho biết, trong thực tiễn thời gian vừa qua, chúng ta đã hình thành Quỹ bình ổn giá xăng dầu và cho thấy Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã góp phần làm giảm sốc về giá khi giá xăng dầu thế giới tăng cao hoặc giảm quá mạnh. Việc sử dụng Quỹ bình ổn giá đã hạn chế tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống của nhân dân.

Theo đại biểu này, xét về bản chất thì giá cả hàng hóa, dịch vụ thực hiện trích Quỹ bình ổn giá vẫn vận hành theo cơ chế thị trường, vẫn tăng, vẫn giảm phụ thuộc vào thị trường, nhưng khi sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá sẽ có tác động làm cho giá cả tăng chậm hơn hoặc giảm chậm hơn.

Do đó, đại biểu đề nghị, nếu sử dụng được các biện pháp bình ổn giá khác như thông qua điều hòa, kiểm soát cung, cầu, quy định tại khoản 3 Điều 20 của dự thảo luật thì không cần thiết phải sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, trong điều kiện hiện nay và một số năm tới thì việc bình ổn giá xăng dầu thông qua điều hòa, kiểm soát cung, cầu còn khó khăn nên trước mắt thống nhất giữa Quỹ bình ổn giá như dự thảo, song cần quy định rõ là chỉ là lập đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, còn không lập Quỹ bình ổn giá đối với các hàng hóa, dịch vụ khác. Đồng thời, cần có quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch việc trích và sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng, dầu để đảm bảo việc thực thi trong luật này.

Cũng ý kiến về Quỹ bình ổn giá, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng, bình ổn giá là sự can thiệp vào hoạt động của thị trường, tuy nhiên nó chỉ ở một vài thời điểm nhất định và trong một vài trường hợp nhất định mới thực hiện quyền năng này.

Đặc biệt là đối với mặt hàng xăng dầu, đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng, những gì đang diễn ra cho thấy cần phải có những sự điều chỉnh thật sự phù hợp trong việc bình ổn giá. Chúng ta xác định mục tiêu để cho thị trường được ổn định, nhưng cũng cần phải bảo đảm lợi ích, quyền của doanh nghiệp.

"Trong trường hợp đối với xăng dầu, tại sao doanh nghiệp nói rằng càng nhập, càng bán thì càng lỗ? Chúng ta xác định mối quan hệ này thế nào để chúng ta thực hiện thật sự hài hòa, đặc biệt là liên quan tới Quỹ bình ổn giá xăng dầu", đại biểu Trịnh Xuân An nêu và cho rằng, cá nhân ông không đồng tình với việc tiếp tục duy trì quỹ này.