Bộ trưởng Phát nhận trách nhiệm trồng vượt quy hoạch 100.000 ha cao su

Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát chiều 19/11, đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) đặt câu hỏi, vì sao đến nay việc ngăn chặn, xử lý chậm tình trạng phá rừng trồng cây cao su vượt quy hoạch được duyệt trên 100.000 ha. “Đề nghị Bộ trưởng cho biết, ngoài trách nhiệm của địa phương thì trách nhiệm Bộ trưởng đến đâu, thời gian, giải pháp cụ thể thế nào để xử lý có kết quả, đặc biệt là xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm nêu trên?”, đại biểu Vở hỏi.

Đáp lại đại biểu Trương Văn Vở, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Những năm trước chúng ta có chủ trương cho sử dụng một số diện tích là rừng nghèo kiệt, trên thực tế chỉ còn cây bụi hoặc cây ít giá trị nhưng có điều kiện phù hợp để trồng cao su tạo điều kiện, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho nông dân, trong đó chủ yếu ở trên Tây Nguyên.

Thực hiện chủ trương đó, các tỉnh Tây Nguyên cũng đã cho phép khảo sát, lập dự án và đã cho phép sử dụng 60.000 ha để trồng cao su (trong đó có một phần diện tích ở Tây Bắc). “Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã phát hiện tình trạng lạm dụng và có những sơ hở nên đã kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị đình chỉ việc khảo sát và khai phá đất rừng nghèo kiệt này. Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị, chúng tôi đã cùng với các địa phương nghiêm túc kiểm tra, kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ chỉ cho phép triển khai tiếp tục những dự án đã được phê duyệt theo đúng quy hoạch và tuân thủ chặt chẽ các yêu cầu về kỹ thuật, còn dừng tất cả việc khai thác tiếp theo”, Bộ trưởng nói.

Chưa thỏa mãn với câu trả lời này, đại biểu Trương Văn Vở tiếp tục đặt câu hỏi chất vấn và “đề nghị Bộ trưởng nói rõ giải pháp xử lý phần trên 100.000 ha hiện nay vượt quy hoạch được duyệt thì trách nhiệm thuộc về ai? Ở đây là địa phương hay Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp hay các bộ, ngành liên quan khác?”

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Phát nói: Theo Quyết định số 750/2009 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch phát triển cao su ở Việt Nam, đến năm 2015, dự kiến nước ta sẽ có 800.000 ha nhưng đến ngày hôm nay đã có tới 910.000 ha.

“Đúng như đại biểu Trương Văn Vở đã nêu, có hơn 100.000 ha được trùng vượt so với quy hoạch. Con số 100.000 ha này không hoàn toàn là trồng trên đất rừng hay do kết quả của việc phá rừng mà có rất nhiều diện tích trồng trên đất lâm nghiệp không có rừng và các loại đất nông nghiệp khác”, Bộ trưởng Phát thừa nhận.

Theo báo cáo của Bộ trưởng, từ năm 2011 trở lại đây để trồng cao su một cách hợp pháp, chỉ có 60.000 ha rừng bị khai thác. Bộ đã báo cáo với Thủ tướng là “sẽ dừng không cho khai thác thêm, trừ một số diện tích đã có dự án phê duyệt theo đúng quy hoạch và thực hiện nghiêm túc các quy định của luật pháp, con số đó cũng không nhiều. Vì thế nên có thể nói là sẽ dừng, không còn việc khai thác rừng tự nhiên để trồng cao su”, Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng cũng chỉ ra một thực trạng, ở một số nơi bà con tự khai phá rừng, và cho rằng, vấn đề này chính quyền địa phương các cấp cần phải siết chặt quản lý để đảm bảo thực thi luật pháp.

Nhấn mạnh tới trách nhiệm vượt quy hoạch 100.000 ha thuộc về ai? Bộ trưởng nói: ‘Đương nhiên trách nhiệm về quản lý đối với toàn ngành thuộc về Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chúng tôi chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, các đồng chí ở các chính quyền địa phương cũng phải liên đới. Thực tế là quản lý ở các địa phương phải là các đồng chí, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn không thể lặn lội đến từng cánh đồng để biết được khu vực này có trong quy hoạch hay không trong quy hoạch mà chủ yếu là làm trên tổng thể và cơ chế chính sách”.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng, việc kiểm tra đôn đốc của Bộ cũng chưa đủ mức. Nhưng mặt khác và theo quy định của luật pháp, khi muốn chuyển đất nông nghiệp từ trồng cây hàng năm sang trồng cây cao su là cây lâu năm, hay chuyển đất lâm nghiệp sang trồng cao su thì phải xin phép và phải được chính quyền cho phép mới làm được; nên trong việc cho phép hoặc buông lỏng không cho phép mà để nhân dân tự trồng thì theo quy định của luật pháp hiện nay, thẩm quyền cho phép đó cũng thuộc về chính quyền các cấp.