Bộ trưởng Bộ Công Thương: Sẽ không "máy móc" trong điều chỉnh giá xăng dầu

Bên hành lang Quốc hội hôm nay 7/11, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng đã chia sẻ về quyết định điều chỉnh giảm giá xăng dầu sớm hơn quy định và các vấn đề liên quan về điều hành giá xăng dầu hiện nay.

Nếu theo Nghị định 84 thì đáng lẽ chúng ta phải chờ đến ngày 27/11 mới được giảm giá. Tuy nhiên, quan điểm của chúng tôi là khi giá xăng dầu thế giới đã giảm thì không máy móc thực hiện theo qui định đó. Nếu mình thấy có lợi cho dân thì làm, góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, liên Bộ đã thống nhất điều chỉnh giảm. 

Có thể khẳng định rằng, việc giảm giá xăng dầu lần này không phải do dư luận mà do tính toán giữa lợi ích của người dân và doanh nghiệp. 

Vậy xin Bộ trưởng cho biết, việc điều hành giá xăng dầu hiện nay sẽ do Bộ Công Thương hay Bộ Tài chính “cầm trịch”? 

Điều hành giá xăng dầu vẫn theo qui định của Nghị định 83. Theo Nghị định 84 thì tổ liên ngành điều hành giá xăng dầu gồm Bộ Tài chính và Công Thương nhưng Bộ Tài chính chủ trì. Còn theo Nghị định 83 thì vẫn 2 Bộ này nhưng thay lại Bộ Công Thương là đơn vị chủ trì, Bộ Tài chính phối hợp. Tất cả những gì liên quan đến điều chỉnh xăng dầu đều có ý kiến của hai Bộ này. 

Từ đầu năm đến nay, chúng ta đã điều chỉnh giá xăng dầu 8 lần, tổng số tiền giảm giá đã cao hơn số tăng giá. Nghị định 83 mới có hiệu lực từ 1/11/2014 nên chưa thể đánh giá mặt được hay chưa được. 

Có mấy nội dung mới trong Nghị định mới, đó là tạo thêm cơ hội cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu để cạnh tranh hơn, cái đó có lợi cho người tiêu dùng. Và khi đã có nhiều doanh nghiệp tham gia trên thị trường bán lẻ xăng dầu, các doanh nghiệp buộc phải luôn tìm cách phục vụ tốt hơn, cải tiến công nghệ trong phân phối, bán xăng dầu; cũng như tạo điều kiện, cơ sở để thị trường xăng dầu phát triển. 

Cái mới nữa là rất nhiều doanh nghiệp xăng dầu đầu mối thực hiện phương thức bán lẻ, trước đây chỉ có các đại lý. Bây giờ có cả đại lý, có cả mua đứt, bán đoạn, nhượng quyền, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. 

Giá dầu thế giới giảm sâu, trong khi ngân sách thu phụ thuộc rất lớn nguồn xuất khẩu từ dầu. Bộ trưởng đánh giá thế nào về thực tế này? 

Việt Nam là nước xuất khẩu dầu thô, nhưng hiện nay, giá dầu thô giảm liên tục, xuống mức rất thấp trong mấy năm trở lại đây. Vừa qua, giá dầu thế giới giảm, giá xăng dầu thành phẩm cũng sẽ giảm. Bù lại, Việt Nam có lợi vì chúng ta nhập đến 70% sản phẩm xăng dầu tiêu thụ trong nước. 

Tuy nhiên, giá dầu giảm như vậy thì dầu thô của mình xuất đi có vấn đề. Nếu so với năm ngoái, có lúc lên tới trên 100 USD/thùng, bây giờ chỉ còn 75 - 76 USD. Chính vì thế, thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô hiện nay đang giảm. Đấy là khó khăn nhưng mình không thể vừa muốn xuất được dầu thô với giá cao và muốn nhập được xăng dầu thành phẩm với giá thấp. 

Là Bộ trưởng Bộ Công Thương, ông có thể cho biết, Việt Nam chủ động ứng phó như thế nào khi giá xăng dầu giảm sâu và còn giảm nữa? 

Có 2 cách, chúng ta có thể tăng cường khâu dự trữ dầu thô. Hiện nay, Chính phủ đã có chỉ đạo thực hiện chiến lược này. Đấy là cách vừa thực hiện đảm bảo an ninh năng lượng dầu khí cũng như ứng phó với biến đổi giá bất lợi cho khai thác và sản xuất dầu trong nước. 

Bên cạnh đó, để ứng phó với giá dầu giảm sâu, chúng ta cũng phải tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo để điều chỉnh kế hoạch khai thác. Không phải khai thác đều trong năm mà có thể căn cứ vào diễn biến, nếu thấy giá dầu có lợi thì tăng khai thác tăng lên, nhưng với điều kiện là phải phù hợp với nhu cầu thực. Còn khi nào giá bất lợi thì giảm lượng khai thác, sản xuất. 

Tiến tới chúng ta phải làm theo cách này. Một số nước cũng đang áp dụng, nhưng muốn làm được thì dự báo phải tương đối chính xác diễn biến, nhu cầu thị trường. 

Giá dầu giảm liên tục trong 3 tháng gần đây, vậy chúng ta có điều chỉnh giảm mục tiêu không, thưa Bộ trưởng? 

Hiện nay chưa nói gì đến việc điều chỉnh, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội và Quốc hội đang xem xét thông qua Nghị quyết về kinh tế-xã hội và thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2015.

Diễn biến thị trường dầu thế giới rất khó lường, vì không phải chỉ vấn đề kinh tế mà còn chính trị giữa các nước khai thác dầu với những nước nhập khẩu dầu, rồi vấn đề tranh chấp lãnh thổ, khu vực… tất cả những yếu tố này đều liên quan đến giá dầu. Tình hình xung đột chính trị giữa các quốc gia, khu vực chưa thể dự đoán sẽ đi đến đâu cho nên khó có thể dự báo chính xác xu hướng về khai thác và tiêu thụ dầu trên thế giới. 

Tuy nhiên, điều chúng ta có thể làm lúc này là phải tăng cường hơn nữa công tác thông tin, nắm bắt tình hình và cũng phải đưa ra một số kịch bản ứng phó với diễn biến xấu xảy ra để làm sao có thể đảm bảo vẫn khai thác được dầu nhưng hiệu quả cao nhất. 

Đó là câu hỏi đặt ra với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các Bộ, ngành trong đó có Bộ Công Thương. Chúng tôi cũng sẽ cố gắng làm tốt công tác tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội.