Bị chi phối bởi các “ông lớn”, VN-Index vẫn sẽ không thay cách tính

Hãng tin Mỹ Bloomberg gần đây có bài báo cho rằng, việc MSCI không nâng hạng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam là hợp lý vì thị trường đang bị chi phối bởi một số ít mã bluechips. Riêng 5 mã vốn hoá lớn nhất đã chiếm tới hơn 40% tỷ trọng VN-Index.

Sau bài báo này, trên trang cá nhân, ông Lê Hải Trà, người đang phụ trách quản trị Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (HSX) đã lên tiếng giải thích.

Ông Trà cho biết, VN-Index là chỉ số đầu tiên của thị trường chứng khoán Việt Nam, được tính theo giá trị vốn hóa (marketcap) của tất cả các cổ phiếu niêm yết trên sàn HSX. Đây là một trong những phương pháp tính chỉ số phổ nhất trên thế giới.

Nhược điểm của cách tính này là VN-Index sẽ chịu ảnh hưởng nhất định từ các cổ phiếu có vốn hóa lớn. Mã nào vốn hoá càng lớn thì càng tác động nhiều lên chỉ số.

Chẳng hạn, ba cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup, VRE của CTCP Vincom Retail và VHM của CTCP Vinhomes đang chiếm 23% tổng vốn hóa sàn HSX (khoảng 3,18 triệu tỷ đồng). Do đó, bộ ba mã cổ phiếu này sẽ có ảnh hưởng lớn với VN-Index.

Mặc dù có điểm yếu như vậy song cách tính của VN-Index vẫn không thể thay đổi vì VN-Index là một loại chỉ số có giá trị lịch sử và giá trị nghiên cứu học thuật trên thị trường.

Hơn nữa, thị trường hiện cũng đã có rất nhiều chỉ số khác được xây dựng để phục vụ cho những mục đích khác nhau của sở giao dịch, nhà đầu tư, quỹ đầu tư…

Ví dụ, chỉ số VN30-Index ra đời là để phục vụ cho mục đích phát triển các sản phẩm đầu tư mới. Chỉ số này được tính theo vốn hóa thị trường nhưng có điều chỉnh tỷ lệ chuyển nhượng tự do và hạn chế tỷ trọng.

Chính vì vậy, mặc dù VRE hiện có vốn hoá khoảng 88.000 tỷ đồng nhưng khi đưa vào VN30-Index thì giá trị vốn hóa của cổ phiếu này trong bộ chỉ số sẽ được điều chỉnh còn khoảng 33.000 tỷ đồng.

Đây là lý do mà ETF hay hợp đồng tương lai được phát triển dựa trên VN30-Index mà không phải VN-Index.

Bên cạnh chỉ số VN30, Sở HSX còn có các chỉ số VN100, VNAllshares, VNMidcap, VNSmallcap, 10 chỉ số ngành, chỉ số phát triển bền vững. Các chỉ số này được tính toán theo thông lệ quốc tế có bản quyền.

Không dừng lại đó, ông Trà cho biết, trong tương lai, Sở HSX sẽ tiếp tục xây dựng các bộ chỉ số khác.

Ông Lê Hải Trà sinh năm 1974, có bằng Thạc sĩ Quản lý công với chuyên ngành kép Lãnh đạo và Phân tích thị trường tài chính từ Đại học Harvard Kennedy. Ông Trà từng nhận được học bổng Hubert H. Humphrey danh tiếng của Bộ Ngoại giao Mỹ cho chương trình tu nghiệp về Quản trị Chiến lược và Tài chính tại Đại học Boston năm 2003.

Cuối năm 2016, ông Lê Hải Trà phụ trách Ban điều hành HSX và đến tháng 8/2017 thì được bổ nhiệm làm Thành viên phụ trách Hội đồng quản trị HSX thay ông Trần Văn Dũng (hiện là Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước).

Bích Diệp