Hướng tới mô hình “toàn dân khởi nghiệp” dựa trên công nghệ

Nhà nước kiến tạo, chia sẻ rủi ro để thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Sáng 13/12, Diễn đàn chính sách quốc gia, hợp tác quốc tế về đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thu hút sự tham gia và đóng góp ý kiến của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, nhằm thúc đẩy mô hình hợp tác đầu tư ba bên giữa tổ chức tài chính quốc tế, Nhà nước và khu vực tư nhân.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội nhấn mạnh, Nhà nước không làm thay thị trường mà đóng vai trò kiến tạo, đồng thời chia sẻ những rủi ro ban đầu cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Biểu tượng Thánh Gióng được nhắc đến tại diễn đàn như một hình ảnh khơi dậy tinh thần vượt khó, đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên mới, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và quốc gia phát triển vào năm 2045.

Tại diễn đàn, các chuyên gia tập trung thảo luận về những lĩnh vực đang nổi lên mạnh mẽ, gồm các ngành có tốc độ tăng trưởng cao như logistics, trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn, năng lượng phân tán và năng lượng tái tạo.

Các tiêu chí về con người, mức độ phù hợp của công nghệ với xu hướng phát triển và khả năng thương mại hóa được xem là yếu tố then chốt, trong đó các công nghệ lõi và công nghệ chiến lược được đặt lên hàng đầu nhằm tạo sức hút đối với các nhà đầu tư.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia bước vào giai đoạn tái cấu trúc chiến lược phát triển dựa trên công nghệ sâu, đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ tiên phong được xác định là yếu tố then chốt tạo ra lợi thế cạnh tranh dài hạn.

Hoàn thiện khung chính sách, tạo động lực cho dòng vốn đầu tư mạo hiểm

Trên phạm vi toàn cầu, các dòng vốn mạo hiểm đang dịch chuyển mạnh theo hướng đa dạng hóa danh mục, ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, công nghệ chiến lược và những lĩnh vực có tiềm năng thương mại hóa cao, qua đó giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Từ kinh nghiệm của nhiều quốc gia đã gặt hái thành công nhờ đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Chính phủ Việt Nam đã chuyển đổi nhận thức đối với đầu tư mạo hiểm, từ cách tiếp cận coi đây là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro sang xác định là cơ hội thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nghị định số 264/2025/NĐ-CP quy định về quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương được ban hành đã mở ra hướng đi mới trong việc huy động nguồn lực xã hội cho đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Theo Nghị định, vốn điều lệ ban đầu của quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia gồm phần vốn nhà nước cấp từ dự toán chi đầu tư phát triển của Bộ Khoa học và Công nghệ, với mức tối thiểu 500 tỷ đồng, được cấp một lần ngay khi thành lập. Bên cạnh đó, quỹ được huy động thêm vốn từ các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế theo quy định của pháp luật và điều lệ quỹ.

Trong 5 năm đầu hoạt động, quy mô vốn điều lệ của quỹ dự kiến đạt tối thiểu 2.000 tỷ đồng, trên cơ sở kết hợp giữa vốn nhà nước và nguồn vốn huy động từ xã hội.

Việc ban hành Nghị định 264/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tham gia chủ động của Nhà nước trong vai trò kiến tạo thị trường đầu tư mạo hiểm, tạo nền tảng cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển bài bản và bền vững.

Phát biểu tổng kết diễn đàn, ông Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cảm ơn các diễn giả đã có những tham luận chuyên sâu, góp phần thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết, trong thời gian qua, dòng vốn đầu tư cho đổi mới sáng tạo có xu hướng suy giảm trên phạm vi toàn cầu, và Việt Nam cũng chịu tác động từ bối cảnh chung này.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục quan tâm và rót vốn vào những lĩnh vực giàu tiềm năng như AI, công nghệ sinh học và y tế.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh, Việt Nam đã đến thời điểm cần xây dựng một Chiến lược quốc gia về đổi mới sáng tạo. Chiến lược này không thể sao chép từ quốc gia khác, mà phải dựa trên đặc trưng riêng, nền tảng văn hóa và mục tiêu phát triển của Việt Nam.

Đồng thời, Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh quan điểm thúc đẩy mô hình “toàn dân khởi nghiệp”, trong đó mọi cá nhân, tổ chức đều có cơ hội khởi nghiệp dựa trên công nghệ và sáng tạo.