Việt Nam có nhiều thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Rất nhiều dự án hỗ trợ đổi mới sáng tạo

Thứ trường Bùi Thế Duy cho rằng, hiện nay có nhiều chương trình, dự án hỗ trợ đổi mới sáng tạo (ĐMST) tạo điều kiện thuận lợi đối với doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam như: Dự án IPP hợp tác với Chính phủ Phần Lan, Chương trình FIRST do Ngân hàng thế giới tài trợ, Chương trình BIPP hợp tác với Bỉ và đặc biệt là Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025 (Đề án 844).

Những chương trình này đã góp phần đào tạo rất nhiều chuyên gia (còn gọi là mentor) để tư vấn cho các bạn khởi nghiệp, hoặc đào tạo T&T tức đào tạo giáo viên để đào tạo các giáo viên khác, hoặc chương trình đào tạo trực tiếp cho các bạn trẻ có ý tưởng sáng tạo, có kết quả nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm về kinh doanh, về marketing cũng như năng lực thuyết trình. Ngoài ra còn có các câu lạc bộ khởi nghiệp ĐMST trong các trường học, tổ chức thúc đẩy chuyển giao công nghệ để đưa công nghệ vào sản xuất.

Đề án 844 do Bộ KH&CN chủ trì đã được triển khai trong hơn một năm nay và một trong những nội dung rất quan trọng để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST, đó là thúc đẩy tính kết nối. Những năm gần đây, Bộ KH&CN đã tổ chức rất nhiều sự kiện kết nối mà trọng tâm là Ngày hội Khởi nghiệp ĐMST quốc gia (Techfest Vietnam).

Năm 2018, Techfest dự kiến sẽ được tổ chức vào cuối tháng 11 tại Đà Nẵng. Đây sẽ là nơi kết nối các bạn khởi nghiệp ĐMST với các nhà đầu tư, các vườn ươm, startup, doanh nghiệp, các khu thúc đẩy khởi nghiệp ĐMST và cũng như nhiều đối tượng quan tâm khác như các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp trên toàn thế giới và trong khu vực. Qua các sự kiện kết nối này, các nhà đầu tư, các bạn trẻ có ý tưởng khởi nghiệp, các vườn ươm có cơ hội tìm đến nhau và cùng đánh giá xem startup nào có khả năng phát triển. Cũng qua các sự kiện này, rất nhiều startup đã gọi vốn thành công từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã hình thành được rất nhiều vườn ươm doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Vinh. Ngoài ra, Bộ KH&CN đã tổ chức được các sự kiện liên kết hệ sinh thái quy mô vùng nhằm kết nối hoạt động khởi nghiệp giữa các địa phương trong vùng, nhờ đó, tinh thần khởi nghiệp lan rộng khắp cả nước.

Khó khăn lớn nhất của hoạt động đổi mới sáng tạo là nhận thức

Mặc dù có nhiều chương trình đổi mới sáng tạo nhưng thứ trưởng Bùi Thế Duy cũng thẳng thắn nhìn nhận: “Một trong những khó khăn lớn nhất chính là nhận thức. Các bạn trẻ cần phân biệt được lập nghiệp với khởi nghiệp và khởi nghiệp ĐMST. Khái niệm startup trên thế giới tương ứng với khởi nghiệp ĐMST, có nghĩa là phải khởi nghiệp từ những ý tưởng mới, những mô hình mới, hình thức kinh doanh mới, những kết quả KH&CN mới để nhanh chóng phát triển doanh nghiệp và cạnh tranh trên toàn cầu. Còn lập nghiệp thông thường như mở một cửa hàng để bán hoặc làm lại một mô hình cũ mà không được nhân rộng hoặc phát triển thì sẽ khác hoàn toàn”.

Cũng theo Thứ trưởng Duy, các bạn trẻ cũng cần thay đổi quan điểm về độ tuổi khởi nghiệp thành công. Ở Israel, độ tuổi trung bình của các startup là 40, tức nếu để khởi nghiệp thành công, phần lớn họ đã đi làm một thời gian đủ để tích lũy nhiều kinh nghiệm và khởi nghiệp, không phải ai mới ra trường đều cũng có thể sớm trở thành ông chủ.

Và một nhận thức nữa cũng rất quan trọng là tinh thần của xã hội nói chung, tinh thần của các bạn trẻ, tinh thần của các đối tượng liên quan nói riêng là phải biết “chấp nhận thất bại”. Đối với các nước đã thành công trong việc phát triển doanh nghiệp ĐMST, đó là họ tạo ra được “văn hóa chấp nhận thất bại”.

“Sau từng thất bại, doanh nghiệp sẽ đánh giá được hướng đi hiện tại và tìm những con đường tốt hơn cho tương lai, chính vì lẽ đó họ càng dễ được lựa chọn để đầu tư phát triển doanh nghiệp ĐMST. Điều này không phải dễ dàng trong suy nghĩ, tư duy của của người Việt Nam”, Thứ trưởng Duy nói.

S.H