Tuổi thọ thực sự của cá mập voi?

Cá mập voi (Rhincodon typus) có chiều dài trung bình khoảng 10m và nặng hàng chục tấn. Mặc dù có cơ thể đồ sộ và khu vực sống rất rộng (cá mập voi sống ở mọi vùng nước nhiệt đới trên Trái đất và được cho là di chuyển khoảng cách rất lớn trong mùa giao phối), những con vật này đang gặp nguy hiểm và rất khó nghiên cứu trong tự nhiên.

Các nhà khoa học vẫn không biết một số thông tin rất cơ bản về cá mập voi như cách chúng giao phối hoặc chúng sống được bao lâu.

Cho đến mới đây, các nhà sinh học biển đã tiến gần hơn đến việc trả lời về tuổi thọ của cá mập voi nhờ vào những bằng chứng của carbon phóng xạ còn sót lại liên quan đến thử vũ khí hạt nhân từ thời Chiến tranh Lạnh.

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science, các nhà nghiên cứu đã đề cập đến carbon-14 - một loại carbon phóng xạ tự nhiên liên quan đến các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân trong những năm 1950 và 1960, xuất hiện trong đốt sống của hai con cá mập voi đã chết từ lâu trong lưới đánh cá ở Đài Loan và Pakistan.

Giống như cây cối, đốt sống cá mập voi tạo ra các vòng sinh trưởng tăng trong suốt tuổi thọ của loài này. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà khoa học không biết những chiếc vòng này thực sự hình thành như thế nào và do đó, không thể sử dụng chúng để xác nhận tuổi của một con cá mập.

Trước đó, carbon-14 trở nên phổ biến trong không khí và đại dương sau khi một số quốc gia công nghiệp tiến hành hàng trăm vụ thử bom hạt nhân trong khí quyển vào thế kỷ trước. Do carbon-14 phân rã với tốc độ ổn định nên các tác giả nghiên cứu có thể xem xét sự khác biệt về tỷ lệ carbon-14 so với các đồng vị khác, hoặc dạng carbon của mỗi vòng tăng trưởng đốt sống của cá mập và do đó có cơ hội tìm ra chính xác bao nhiêu thời gian đã trải qua giữa sự hình thành của một vòng và vòng tiếp theo.

"Chúng tôi thấy rằng một vòng tăng trưởng chắc chắn liên quan đến thời gian hàng năm", đồng tác giả nghiên cứu Mark Meekan thuộc Viện Khoa học Hàng Hải, Tây Úc, cho biết.

Với với thông tin này, Meekan và các đồng nghiệp của mình có thể xác nhận tuổi của hai con cá mập voi đã chết ở tuổi 35 và 50.

Cả hai con cá mập voi được xác định đều chết vì tuổi già, điều này được cho phù hợp với ước tính trước đó rằng cá mập voi có thể sống rất lâu, có thể lên tới 100 năm theo một nghiên cứu năm 2017 về 44 con cá mập voi sống. Các nhà nghiên cứu cho biết thêm rằng xác định giới hạn tuổi thọ trung bình của cá mập voi có ý nghĩa quan trọng vì nó có thể cung cấp các chiến lược bảo tồn.

"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy những con cá mập trưởng thành thực sự có thể đạt được tuổi rất lớn và tuổi thọ dài có lẽ là một đặc điểm của loài này. Chúng tôi hy vọng rằng dữ liệu nhân khẩu học mà chúng tôi đã cung cấp trong nghiên cứu này sẽ giúp cải thiện độ chính xác của các mô hình kiểm soát số lượng của cá mập voi và do đó có thể thông báo cho các cơ quan bảo tồn", các tác giả nghiên cứu nhấn mạnh.

Trang Phạm

Theo Live Science