1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Tìm thấy bằng chứng gây sốc về lịch sử ra đời của thép không gỉ

Trang Phạm

(Dân trí) - Với những gì mới được tìm thấy, một phát minh thống trị cuối thế kỷ XX thực tế đã được thực hiện sớm hơn gần 1.000 năm, không phải 100 năm như hầu hết các nhà sử học tưởng tượng.

Tìm thấy bằng chứng gây sốc về lịch sử ra đời của thép không gỉ - 1
Các nhà khoa học vừa tìm ra bằng chứng cho thấy thép không gỉ đã xuất hiện từ rất lâu trước đó so với những hiểu biết hiện tại.

Chúng ta đều biết thép không gỉ là một sản phẩm gần như phổ biến của cuộc sống hiện đại, với crom và một lượng nhỏ hơn các kim loại khác cung cấp khả năng bảo vệ chống lại gỉ sét.

Sự ra đời của thép không gỉ được cho xuất hiện vào khoảng năm 1800, và lần đầu tiên được áp dụng rộng rãi vào giữa thế kỷ XIX. Tuy nhiên, lịch sử có lẽ sẽ phải viết lại vì tiến sĩ Rahil Alipour từ Đại học Cao đẳng London đã tìm thấy bằng chứng cho thấy người Ba Tư, những nhà chế tạo thép bậc thầy, mới là những tạo ra thép không gỉ.

Bằng chứng cho điều này liên quan đến một bản thảo có tiêu đề al-Jamahir fi Marifah al-Jawahi có niên đại từ thế kỉ X hoặc XI theo Tây lịch. Trong bản thảo này có một công thức đặc biệt chế tạo thép trong nồi nấu kim loại. Đây là tài liệu duy nhất như vậy được biết đến từng tồn tại từ thời đại mà rất ít thợ luyện thép biết chữ.

Abu-Rayhan Biruni, người nổi tiếng với bề dày học thuật của mình, đã đề cập đến một nguyên liệu quan trọng để luyện thép. Tuy nhiên, thời gian trôi qua đồng nghĩa với việc các học giả hiện đại không chắc chắn thành phần mà Biruni đang nói đến thực sự là gì.

Trên Tạp chí Khoa học Khảo cổ học, Alipour cho rằng thành phần bí mật của Biruni là Cromit. “Nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng đầu tiên về việc cố ý bổ sung khoáng chất crom trong sản xuất thép”, Alipour nhấn mạnh.

Các tài liệu cổ đề cập đến Chahak, Ba Tư, như một trung tâm luyện thép. Alipour và các đồng tác giả đã tìm thấy những mẩu thép bị bỏ lại trong các đống gạch nung được tìm thấy ở một trong những ngôi làng của Iran được gọi là Chahak. Chúng chứa 1-2% crom, ít hơn nhiều so với thép không gỉ ngày nay sử dụng, nhưng đủ để cung cấp một số khả năng chống lại quá trình ôxy hóa.

Alipour cũng đã dịch một bản thảo từ thế kỷ XIII ca ngợi thép Chahak vì những hoa văn đẹp mắt của nó. Trong thời đại mà mạng sống của binh lính phụ thuộc vào tuổi thọ của vũ khí nhưng không có nhiều thời gian để làm sạch chúng, khả năng chống gỉ không quan trọng hơn độ cứng. Tuy nhiên, nếu phương pháp này được bảo tồn, nó có thể dễ dàng dẫn đến các kỹ thuật luyện thép hiện đại từ rất lâu trước khi chúng được phát hiện. Thay vào đó, giá trị của việc thêm crom vào thép cần được khám phá lại từ đầu.

Các tác giả hy vọng phát hiện của họ có thể được sử dụng để nghiên cứu các hiện vật bằng thép có thể đã được buôn bán rộng rãi hoặc được thu thập cho các bảo tàng có nguồn gốc Ba Tư của chúng.