Siêu núi lửa ở Italia có thể dẫn tới một vụ phun trào mang tính hủy diệt

Các nhà nghiên cứu núi lửa cảnh báo ngọn Phlegraean hay còn được gọi là Campi Flegrei – nằm gần thành phố Neples, Italia – đang có dấu hiệu phun trào.

Ngọn Campi Flegrei đã không hoạt động kể từ năm 1980, nhưng từ năm ngoái, nó đã thức tỉnh sau giấc ngủ kéo dài hàng chục năm. Và đến bây giờ các chuyên gia mới bắt đầu hiểu được tiềm lực của nó.

Mặc dù ngọn núi lửa này đã có dấu hiệu hoạt động từ những năm 80 nhưng nó không phun trào, tuy nhiên các nhà địa chấn học lo sợ rằng có một dòng mắc-ma kích hoạt sự phun trào.

Các nhà địa chấn học đã theo dõi tình hình và phát hiện ra nham thạch đã tràn vào các khoang của ngọn Campi Flegrei – làm dấy lên nỗi e ngại về một đợt phun trào ở gần khu nghỉ dưỡng của thành phố Naples.

Một nghiên cứu gần đây dưới sự hợp tác quốc tế của trường Đại học Aberdeen và INGV Oservatorio, phòng thí nghiệm RISSC của Đại học Naples và Đại học Texas tại Austin (Mỹ) chứng minh rằng có một tầng đá sâu 2km đã chặn đường không cho mắc-ma lên tới bề mặt.

Tuy nhiên, hiện nay các chuyên gia cho rằng mắc-ma đã di chuyển tới một vị trí khác bên dưới bề mặt ở gần thành phố Napels – nơi có gần 3 triệu dân.

Tiến sĩ Luca De Siena – nhà nghiên cứu tại Đại học Aberdeen - cho biết: “trong suốt 30 năm qua, hoạt động của ngọn núi lửa này đã thay đổi, và mọi thứ trở nên nóng hơn do các chất lỏng đã xâm nhập vào toàn bộ miệng núi lửa”.

“Mọi thứ thứ được tạo ra dưới Pozzuoli trong những năm 1980 đã di chuyển đến một nơi nào đó, nên mối nguy không chỉ còn nằm ở vị trí cũ nữa, nó có thể đã đến gần một nơi đông dân như Naples.

“Điều đó có nghĩa là, mặc dù chúng ta chưa thể nói gì về quy mô của vụ phun trào sẽ xảy ra, nhưng chắc chắn rằng ngọn núi lửa này đang trở nên nguy hiểm hơn rất nhiều”.

Câu hỏi lớn nhất hiện nay là “nếu có một lớp mắc-ma lớn dâng lên trên bề mặt, liệu nó có thể chảy ra biển không.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports này cho rằng vụ phun trào sẽ tàn phá thủ phủ Naples một cách nặng nề.

Mặc dù nghiên cứu đã giúp xác định vị trí của mắc-ma, nhưng các chuyên gia lo ngại rằng đó chỉ là một chỗ hở trên bề mặt.

Tiến sĩ De Siena cho hay: “một câu hỏi đã khiến các nhà khoa học bối rối là vị trí của mắc-ma ở bên dưới miệng núi lửa, và nghiên cứu này đã cung cấp những bằng chứng đầu tiên về một khu vực nóng bỏng ở bên dưới thành phố Pozzuoli, nó kéo dài ra tận biển ở độ sâu 4km.

Mặc dù đây là khả năng lớn nhất về vị trí của khối mắc-ma này, nhưng nó cũng có thể chỉ là phần trên cùng chứa đầy chất lỏng bị nóng chảy thuộc về một khoang mắc-ma còn rộng hơn và nằm ở vị trí sâu hơn. Có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy có một nguồn nhiệt hoạt động tích cực góp phần cung cấp mắc-ma cho một trong những ngọn núi lửa nguy hiểm nhất thế giới này.

Nhưng câu chuyện không chỉ có vậy. Một trong những bí ẩn quan trọng nhất của ngọn Campi Flegrei là sự tăng trưởng theo định kỳ hết sức đáng sợ của nó. Trong khoảng từ năm 1982 đến 1984, phần nền bên trong miệng núi lửa đã tăng thêm 1,8m.

Ngọn núi lửa khổng lồ với miệng núi rộng gần 13km này – gần như chìm dưới nước ở vịnh Naples, lớn hơn cả ngọn Vesuvius ở cạnh đó. Vesuvius là ngọn núi lửa đã gây ra một trong những đợt phun trào khủng khiếp nhất trong lịch sử loài người khi nó phá hủy thành phố Popeii ở lận cận vào năm 79 sau Công nguyên.

Mặc dù đợt phun trào gần nhất vào năm 1539 của Campi Flegrei chỉ rất nhỏ nhưng vẫn kéo dài trong 8 ngày.

Vụ phun trào cách đây 39.000 năm trước đã khiến dung nham và đá bị ném xa hàng trăm cây số, là một trong những vụ phun trào dữ dội nhất ở châu Âu trong 200.000 năm qua. Có 500 km³ mảnh vụn đã được tạo ra, trong đó có một số đã bị bắn đến tận Greenland ở cách đó tới 4.600km.

Anh Thư (Tổng hợp)