Phát hiện xác ướp cổ đại được bọc trong kén kỳ lạ chưa từng thấy

Trang Phạm

(Dân trí) - Việc phát hiện ra một "xác ướp bùn" quý hiếm từ thời Ai Cập cổ đại đã khiến các nhà khảo cổ học sửng sốt.

Phát hiện xác ướp cổ đại được bọc trong kén kỳ lạ chưa từng thấy - 1

"Vỏ bùn" là một phát hiện cực quý hiếm, cho thấy một phương pháp trong nhà xác chưa được ghi chép trước đây trong hồ sơ khảo cổ Ai Cập", các nhà nghiên cứu cho biết.

Có thể "bọc bùn" đã được sử dụng để ổn định xác ướp sau khi nó bị hư hỏng, nhưng bùn cũng có thể được dùng để mô phỏng các hoạt động được sử dụng bởi tầng lớp thượng lưu trong xã hội.

Trưởng nhóm nghiên cứu, Karin Sowada, thuộc Khoa Lịch sử và Khảo cổ học tại Đại học Macquarie ở Sydney, Australia, cho rằng: "Bùn là vật liệu có giá cả phải chăng".

Thực tế, vỏ bọc bằng bùn không phải là điều kỳ lạ duy nhất của xác ướp. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra xác ướp có niên đại khoảng năm 1207 trước Công nguyên, đã bị hư hại sau khi chết, và thậm chí còn được đặt trong quan tài không đúng thực tế dành cho một phụ nữ qua đời gần đây.

Giống như nhiều xác ướp Ai Cập cổ đại, "xác ướp bùn" và quan tài có nắp đậy của nó được một nhà sưu tập phương Tây mua lại vào những năm 1800 có tên Charles Nicholson, là một chính trị gia người Úc gốc Anh.

Nicholson đã tặng xác ướp bùn cho Đại học Sydney vào năm 1860, và hiện tại chúng được đặt tại Bảo tàng Chau Chak Wing của trường đại học. Nhưng có vẻ như ai bán các cổ vật đã lừa Nicholson.

Phát hiện xác ướp cổ đại được bọc trong kén kỳ lạ chưa từng thấy - 2

Các nhà nghiên cứu giải thích: "Những người buôn bán địa phương có khả năng đặt một thi thể ướp xác không liên quan vào quan tài để bán một "bộ" hoàn chỉnh hơn. Đây là một mánh lới nổi tiếng trong buôn bán cổ vật địa phương. Quan tài được khắc tên một người phụ nữ - Meruah hoặc Meru - có niên đại khoảng 1000 năm trước Công nguyên, theo biểu tượng trang trí nó có nghĩa là quan tài trẻ hơn khoảng 200 năm so với xác ướp trong đó.

Trong khi người đó không phải là Meruah, các manh mối giải phẫu gợi ý rằng đó là một phụ nữ đã chết trong độ tuổi từ 26 đến 35.

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên cho rằng xác ướp 3.400 tuổi khác thường vào năm 1999, khi kết quả quét CT (chụp cắt lớp vi tính) cho thấy có thứ gì đó kỳ lạ bên trong. Để điều tra, họ đã trích xuất một vài mẫu bọc và phát hiện ra chúng chứa một hỗn hợp bùn cát.

Khi một nhóm các nhà nghiên cứu mới quét lại xác ướp vào năm 2017, họ đã phát hiện ra những chi tiết chưa từng được biết đến trước đây, đặc biệt là khi họ nghiên cứu lại về mặt hóa học các mảnh bùn.

Sau khi chết, người phụ nữ được ướp xác và quấn vải. Sau đó, hài cốt bao gồm đầu gối trái và cẳng chân, bị hư hại trong những trường hợp không xác định có thể là do những kẻ trộm mộ, điều này đã khiến ai đó phải sửa chữa xác ướp, có thể trong vòng một đến hai thế hệ sau khi chôn cất.

Ai đã sửa chữa xác ướp đã tạo ra một lớp bột bùn, cát và rơm giữa các lớp vải lanh. Phần đáy của hỗn hợp bùn có một lớp áo cơ bản là chất màu trắng dựa trên calcite, trong khi phần trên của nó được phủ một lớp màu đất son, một chất màu khoáng đỏ.

Sau đó, xác ướp bị hư hại một lần nữa, lần này là ở bên phải cổ và đầu. Các nhà nghiên cứu cho biết thiệt hại này ảnh hưởng đến tất cả các lớp, bao gồm cả lớp vỏ bùn, nên có vẻ như sự hư hại này xảy ra gần đây hơn khiến cho việc chèn các chốt kim loại vào thời điểm đó để ổn định các khu vực bị hư hỏng.

"Xác ướp bùn" này không phải là xác ướp Ai Cập cổ đại duy nhất được sửa chữa sau khi khám nghiệm tử thi.

Tuy nhiên, đối với lớp vỏ bùn của người phụ nữ, đây là một phát hiện thực sự mới trong quá trình ướp xác của người Ai Cập. Nghiên cứu này hỗ trợ xây dựng một bức tranh lớn hơn về cách người Ai Cập cổ đại đối xử và chuẩn bị cho người chết của họ.