Những câu chuyện khoa học nổi bật năm 2017
(Dân trí) - Năm 2017 là năm đột phá khoa học không gian với những hành tinh lân cận mới, bùng nổ các ngôi sao và sự viếng thăm của các tiểu hành tinh. Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều đột phá trên Trái đất khi các nhà khoa học đã có những tiến bộ to lớn trong việc hiểu về việc chỉnh sửa gen có thể dẫn đến việc tạo ra một thế hệ trẻ sơ sinh thiết kế.
Cùng với đó là trí tuệ nhân tạo đang gia tăng và đến thời điểm này vào năm 2018, con người có thể trở thành loài thông minh thứ hai trên Trái đất.
Năm tới hứa hẹn nhiều đột phá hơn về khoa học và hiểu biết về những bí ẩn của vũ trụ, nhưng năm 2017 sẽ là một kỷ niệm.
Các câu chuyện khoa học nổi bật nhất năm 2017 được Express điểm lại ở đây:
5. Hệ mặt trời TRAPPIST-1
Vào tháng 2, NASA đã công bố phát hiện ra ngôi sao được gọi là TRAPPIST-1, có 7 hành tinh quay quanh nó.
Hệ mặt trời mới được phát hiện gần Trái đất nhất đã thu hút sự chú ý của những người săn tìm cuộc sống ngoài hành tinh vì có ba hành tinh rơi vào vùng có thể sinh sống của ngôi sao này. Đó là khu vực xung quanh ngôi sao chủ, nơi điều kiện không nóng hoặc không quá lạnh mà có thể hỗ trợ sự sống.
Ba hành tinh này được cho là có đại dương. Các nhà khoa học khẳng định rằng ở bất cứ nơi nào trên Trái đất bạn tìm thấy nước, bạn có thể tìm thấy cuộc sống. Và đó là lý do tại sao các nhà thiên văn học tìm những thứ này trên các hành tinh khác.
Thomas Zurbuchen, phó giám đốc của Cơ quan Quản lý Khoa học tại trụ sở của NASA ở Washington cho biết: "Khám phá này đưa ra cho chúng ta một dấu hiệu rằng việc tìm kiếm trái đất thứ hai chỉ còn là vấn đề thời gian”.
"Chúng ta có một mình trong vũ trụ? Chúng tôi đang thực hiện một bước nhảy vọt để trả lời câu hỏi này"
NASA cho biết sẽ phải mất 44 triệu năm của một máy bay phản lực để tới được các hành tinh mới, nơi cách trái đất 39 năm ánh sáng hoặc 235 nghìn tỷ dặm.
4. Vụ va chạm sao neutron
Vào tháng 8, các nhà thiên văn học đã nhìn thấy kết quả của những gì xảy ra khi hai ngôi sao neutron – lõi đã bị sụp đổ của những ngôi sao lớn - va chạm.
Phát hiện này xảy ra vào ngày 17/8 và vụ va chạm đã xảy ra một cách đáng kinh ngạc từ 130 triệu năm trước nhưng bằng chứng này gần đây mới tới Trái Đất.
Các nhà nghiên cứu cho biết vụ nổ gây ra từ va chạm các ngôi sao là một vụ nổ "kilonova" - mạnh không tưởng khi hai ngôi sao neutron va chạm với nhau.
Kết quả vụ nổ mạnh mẽ đến mức nó gần như xé rách tấm lưới không thời gian (fabric of spacetime).
Vicky Kalogera thuộc trường đại học Northwestern, nhà nghiên cứu vật lý thiên văn hàng đầu tại LIGO Scientific Lababoration (LSC), nói thêm: "Theo tiên đoán trong nhiều thập kỷ, việc sáp nhập hai ngôi sao neutron sẽ gây ra các vụ nổ dữ dội như vậy, nhưng đây là lần đầu tiên, phát hiện đa thông điệp này mang 2 chìa khóa cho cùng vấn đề”.
“Phát hiện của chúng tôi xác nhận nhiều dự đoán lý thuyết của chúng ta, bao gồm cặp đôi sao neutron gây ra tia gamma, quang học, tia hồng ngoại, tia X và sóng vô tuyến. Đồng thời, có các dấu hiệu trong những quan sát này cung cấp bí ẩn mới mà chúng ta vẫn cần tìm hiểu".
3. Tiểu hành tinh liên sao hình điếu xì gà
Gần đây nhất, hệ mặt trời của chúng ta đã được viếng thăm bởi một vật thể ngoài hành tinh.
Khối đá ngoài không gian hình điếu xì gà kỳ lạ được cho rằng đang lang thang giữa các ngôi sao hàng trăm triệu năm và nó là vật thể ngoại lai đầu tiên ngoài hệ mặt trời của chúng ta được phát hiện.
Tiểu hành tinh này được đặt tên là Oumuamua, dài khoảng 400 m và có màu đỏ đậm.
Thomas Zurbuchen, phó giám đốc của Cơ quan Quản lý Khoa học của NASA tại trụ sở chính ở Washington, DC cho biết: "Trong nhiều thập kỷ, chúng tôi đã giả thuyết rằng các vật thể liên sao đang ở ngoài kia, và bây giờ - lần đầu tiên chúng tôi có bằng chứng trực tiếp rằng chúng tồn tại”.
"Phát hiện lịch sử này đang mở ra một cánh cửa mới để nghiên cứu sự hình thành các hệ mặt trời bên ngoài hệ mặt trời của chúng ta."
Với sự khác biệt của tiểu hành tinh này mà các chuyên gia, kể cả nhóm của Stephen Hawking, bắt đầu cho rằng tiểu hành tinh này có thể là một tàu vũ trụ ngoài hành tinh.
Tuy nhiên, trên thực tế, sau khi nghiên cứu, nó đã được xác nhận chỉ là một tảng đá khổng lồ.
2. Trẻ sơ sinh thiết kế
Năm nay, thay đổi gien trong phôi người lần đầu tiên được sử dụng ở Mỹ, thúc đẩy các câu hỏi đạo đức về các em bé thiết kế.
Nghiên cứu của Trường Đại học Y tế và khoa học Oregon (OHSU) cho thấy có thể điều chỉnh một cách an toàn và hiệu quả các gen có khuyết tật gây ra các bệnh di truyền.
Công nghệ CRISPR nghiên cứu bởi Shoukhrat Mitalipov, người đứng đầu Trung tâm Liệu pháp gen và tế bào phôi của OHSU, đã mở ra các ranh giới mới cho y học di truyền do khả năng thay đổi gen một cách nhanh chóng và hiệu quả.
CRISPR hoạt động như một loại kéo phân tử mà có thể cắt đi một cách chọn lọc các phần không mong muốn của hệ gen và thay nó bằng vật liệu DNA mới.
Giáo sư Juan Belmonte thuộc Phòng thí nghiệm Gene Expression của Viện Salk ở La Jolla, California, nói: "Nhờ những tiến bộ trong công nghệ tế bào gốc và chỉnh sửa gen, cuối cùng chúng ta đã bắt đầu giải quyết được các đột biến gen gây bệnh mà có ảnh hưởng đến hàng triệu người".
1. Năm robot "trở thành con người"
Năm 2017 là một năm bước ngoặt của máy móc. Vì Saudi Arabia đã đã công nhận quyền công dân cho một robot trí tuệ nhân tạo. Đây là lần đầu tiên tại một quốc gia, một android được cấp quyền công dân.
Robot này được gọi là Sophia và được phát triển bởi công ty Hanson Robots của Hồng Kông.
Tại buổi trình diện cô ấy ở Riyadah, vì thiếu chiếc khăn choàng, một số người tranh cãi robot nữ này đã được trao nhân quyền ở quốc gia Hồi giáo nghiêm ngặt Saudi Arabia tốt hơn so với phụ nữ con người. Cô đã phát biểu: "Cảm ơn Vương quốc Saudi Arabia. Tôi rất vinh dự và tự hào về sự khác biệt duy nhất này”.
"Đây là lần đầu tiên trong lịch sử thế giới, robot được công nhận quyền công dân."
Robot ấn tượng này cũng có thể tổ chức cuộc trò chuyện với người điều hành Andrew Ross Sorkin trên sân khấu.
Khi được hỏi về những hy vọng của mình, Sophia đã trả lời: "Tôi muốn sống và làm việc với con người, vì vậy tôi cần thể hiện cảm xúc để hiểu con người và xây dựng lòng tin với mọi người."
Đào Hiền (Theo Express)