1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Nhà kinh tế học cho rằng loài người vẫn đang tiến hóa

(Dân trí) - Jonathan Beauchamp - Nhà kinh tế học từ trường Harvard đã thực hiện một nghiên cứu về tỷ lệ sinh sản thành công (rLRS) của một bộ phận nhỏ của dân số Mỹ và ông kết luận rằng có bằng chứng cho thấy con người vẫn đang tiến hóa.

Trong bài báo được công bố trong tạp chí của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ, ông đã mô tả nghiên cứu mà ông đã thực hiện, kết quả và lý do tại sao ông tin rằng chúng ta vẫn đang tiến hóa bất chấp sự kiểm soát của chúng ta với môi trường.

Nhà kinh tế học cho rằng loài người vẫn đang tiến hóa - 1

Như Beauchamp đã ghi chú, nhiều người trong cộng đồng khoa học tin rằng loài người đã ngừng tiến hóa từ khoảng 40.000 năm trước – ngay sau sự ra đời của ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng cũng có bằng chứng bác bỏ những tuyên bố đó, chẳng hạn như các nghiên cứu đã cho thấy loài người đã phát triển khả năng để tiêu hóa sữa và gần đây còn có thể sống ở nơi có độ cao lớn hơn nhiều so với trước kia.

Để tìm hiểu thêm, ông đã tiến hành phân tích hồ sơ của trên 20.000 người mà ông lấy được từ Health and Ritirement Study (Điều tra về Sức khỏe và Hưu trí) – cuộc điều tra đã thu thập dữ liệu về những người sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 1931 tới 1952. Ông đã lựa chọn nhóm này vì phần lớn trong số họ đã quá độ tuổi sinh đẻ - nên ông có thể tính toán rLRS cho mỗi người trong số họ. Bên cạnh việc đếm số con mà họ có, ông cũng xem xét các đặc điểm có nguồn gốc di truyền như các chỉ số cơ thể, tâm thần phân liệt, độ tuổi bắt đầu có kinh nguyệt và trình độ học vấn.

Sau khi nghiên cứu dữ liệu này, Beauchamp đã tìm thấy bằng chứng về sự tiến hóa trong hai kiểu hình – tăng trưởng nhẹ về độ tuổi của kỳ kinh nguyệt đầu tiên và xu hướng rLRS thấp hơn đối với những người có học vấn cao – và ngược lại, những người có học vấn thấp hơn thì có nhiều con cái hơn và vì thế họ có nhiều cơ hội để truyền lại gen của mình hơn.

Tuy nhiên, như Beauchamp thừa nhận, nghiên cứu của ông dựa trên một bộ dữ liệu rất hạn chế, chẳng hạn như nó bị hạn chế do đã bỏ qua những trẻ em được sinh ra bởi những người có thể đã qua đời trước khi già. Ngoài ra còn có một vấn đề về độ tuổi tăng lên của kỳ kinh nguyệt đầu tiên, vì những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nó thực sự đang đi xuống. Và có bằng chứng rằng, ngay cả khi sự tiến hóa vẫn đang diễn ra, thì dường như nó đang bị khống chế vì chúng ta có khả năng kiểm soát rất nhiều yếu tố trong cuộc sống, chẳng hạn như cứu sống những người lẽ ra đã phải chết nếu để tự nhiên, hoặc các biện pháp sinh sản nhân tạo cho những người có học vấn cao có thể sinh con muộn.

Tóm tắt nghiên cứu

“Những phát hiện gần đây từ di truyền học phân tử hiện nay làm cho việc kiểm tra trực tiếp để chọn lọc tự nhiên có thể thực hiện được bằng cách phân tích xem các biến dị di truyền có thể liên kết với các kiểu hình khác nhau đã được lựa chọn hay không.

Tôi tận dụng những phát hiện này để xây dựng nên các điểm số đa gen sử dụng các kiểu gen của cá nhân để dự đoán chỉ số cơ thể, trình độ học vấn (EA), nồng độ đường glucozơ, chiều cao, tâm thần phân liệt, cholesteron toàn phần, và độ tuổi có kinh nguyệt (với phụ nữ) của họ.

Sau đó tôi kiểm tra các mối liên quan giữa những điểm số này và sự phù hợp để kiểm tra xem liệu chọn lọc tự nhiên có xảy ra không. Mẫu nghiên cứu của tôi bao gồm các cá nhân là những người Mỹ gốc châu Âu ra đời trong khoảng từ năm 1931 đến 1953 đã tham gia vào Health and Ritirement Study – một cuộc điều tra đại diện cho dân số Mỹ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy chọn lọc tự nhiên đang dần ưu đãi cho những người có trình độ học vấn thấp hơn ở cả nam và nữ, và chọn lọc tự nhiên có thể khiến cho độ tuổi có kinh nguyệt lần đầu ở nữ giới cao hơn. Về trình độ học vấn, tôi ước tính rằng tỷ lệ rLRS giữa những người có trình độ học vấn thấp và cao là khoảng 1,5 lần trong mỗi thế hệ (tỷ lệ này trở nên lu mờ khi so sánh với sự gia tăng về trình độ học vấn trong thời đại ngày nay).

Mặc dù nghiên cứu chỉ được tham chiếu ở 1 thế hệ, kết quả nghiên cứu của tôi vẫn đóng góp thêm những bằng chứng cho thấy con người vẫn đang tiến hóa – dù rằng tốc độ này rất chậm, đặc biệt là khi so sánh với những thay đổi nhanh chóng của các yếu tố văn hóa và môi trường ở những thế hệ gần đây”.

Anh Thư (Theo Phys)