Người phụ nữ duy nhất đoạt giải “Nobel toán học” đã qua đời

Mirzakhani đã phải chiến đấu với căn bệnh ung thư vú và qua đời hôm thứ Bảy tuần trước.

Năm 2014, Mirzakhani là một trong bốn người giành được huy chương Fields – giải thưởng toán học được trao giải bốn năm một lần và được coi là giải thưởng Nobel trong lĩnh vực toán học.

Tên của bà được đặt cho công trình nghiên cứu về lĩnh vực hình học phức và hệ thống động lực học.

Theo tờ báo của Đại học Stanford, “Mirzakhani chuyên về lý thuyết toán học, đối với những người ngoài ngành thì nó giống như một loại ngoại ngữ với: mô- đun không gian, lý thuyết Teichmuller, hình học hyperbolic, định lý Ergo và hình học symplectic. Khả năng làm chủ các phương pháp tiếp cận này đã cho phép Mirzakhani theo đuổi đam mê của mình để mô tả sự phức tạp về hình học và động lực học của các bề mặt cong – khối cầu, hình vành khăn và kể cả biến hình – một cách chi tiết nhất có thể”.

Theo Đại học Stanford, công trình này của bà “có ý nghĩa trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ mật mã học cho tới lý thuyết vật lý về sự tồn tại của vũ trụ”.

Có một cuộc sống ngắn ngủi nhưng sáng chói, Mirzakhani sinh ra tại Tehran, Iran, bà đã theo học ở Iran và cả Đại học Harvard. Bà đã trở thành giáo sư toán học ở Đại học Stanford từ năm 2008.

Khi làm việc, Mirzakhani thường vẽ hình trên giấy và viết ngoáy các công thức trên phần cạnh các bức tranh của con gái, dẫn dắt cô bé coi làm việc giống như đang vẽ tranh.

Mirzakhani đã từng mô tả công việc của mình “ giống như bị lạc trong một khu rừng già và cố gắng sử dụng tất cả vốn hiểu biết để tập hợp lại thành một số thủ thuật mới, và với một chút may mắn bạn có thể sẽ tìm được lối ra”.

Chủ tịch của Đại học Stanford – Marc Tesier Lavigne - đã gọi Mirzakhani là một nhà lý thuyết xuất sắc, là người đã có những đóng góp lâu dài và truyền cảm hứng cho hàng ngàn phụ nữ để theo đuổi môn toán và khoa học.

Mirzakhani sống với chồng – nhà khoa học Jan Vondrak và con gái Anahita.

Anh Thư (Theo BI)