Một loại nấm gây chết người đang lan rộng khắp thế giới

Các nhà khoa học đã hé lộ nhiều khả năng loại nấm Candidas auris sẽ tấn công con người nhiều hơn, đặc biệt trong bối cảnh Trái Đất đang nóng lên toàn cầu.

Vào năm 2009, một loại nấm mới đã được tìm thấy ở tai của một người phụ nữ sống tại Tokyo, Nhật Bản, nó được đặt tên là Candidas auris.

Bảy năm sau đó, một lần nữa nó lại được phát hiện lần đầu tiên ở Mỹ và cho đến ngày nay, nấm Candidas auris có ở 28 tiểu bang của nước này và Đặc khu Columbia.

Theo Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ, Candida auris đã lây nhiễm cho hơn 2.300 người ở nước này trong năm qua với "tỷ lệ đáng báo động".

Các nghiên cứu ban đầu hé lộ, nhiệt độ toàn cầu tăng có thể đã giúp nó phát triển để sống bên trong cơ thể con người.

Nhưng nguồn gốc của nấm vẫn còn là một bí ẩn, câu chuyện nó xuất hiện ở đâu vẫn chưa rõ ràng.

Nấm Candida auris bắt đầu phát triển từ bên trong cơ thể người nhiễm, sau đó nó nhân lên trong máu hoặc mưng mủ trong vết thương đã có từ trước.

Nhiễm trùng chủ yếu xảy ra ở những người đã bị suy giảm miễn dịch và thường xuyên phải điều trị y tế, nơi họ có thể tiếp xúc với các vật dụng điều trị bị nhiễm bệnh.

Bác sĩ Ostrosky, khoa truyền nhiễm và dịch tễ học tại Bệnh viện UTHealth Houston, Mỹ cảnh báo: "Nếu bạn là bệnh nhân thường xuyên tiếp xúc với hệ thống chăm sóc sức khỏe y tế, bạn nên cảnh giác điều này".

Điều khiến Candidas auris trở nên đáng lo ngại là nó khó phát hiện và không dễ dàng điều trị.

Khi loại nấm này được phát hiện, nó thường kháng lại các phương pháp điều trị bằng thuốc chống nấm và bào tử của nó thể sống trên bề mặt bên ngoài cơ thể trong nhiều tuần. 

Điều đó có nghĩa là ngay cả khi bạn đã điều trị khỏi, bạn vẫn có thể bị tái nhiễm. 

CDC Hoa Kỳ ước tính, khoảng 30 đến 60 phần trăm những người bị nhiễm loại nấm này đã chết, nhưng họ lưu ý rằng nhiều nạn nhân có các bệnh nền từ trước.

Ostrosky cho rằng, sự gia tăng gần đây của các ca nhiễm này có thể là do thiếu nhân viên và nguồn cung y tế trong thời gian Covid-19 gia tăng khiến một số bệnh viện phải thực hiện các biện pháp như tái sử dụng thiết bị bảo hộ.

Nóng lên toàn cầu tạo điều kiện cho nấm phát triển

Cơ thể con người thường quá nóng để loại nấm này tồn tại. 

Nhưng biến đổi khí hậu làm cho nhiệt độ trung bình tăng lên và sóng nhiệt trở nên phổ biến, cực đoan hơn khiến nấm tiến hóa để chịu được nhiệt độ nóng hơn trong môi trường.

Do đó, chúng có nhiều khả năng tồn tại bên trong chúng ta hơn. 

Một bài báo được xuất bản vào năm 2019 đưa ra giả thuyết, loại nấm này nổi lên như một mối đe dọa sức khỏe con người đe dọa toàn cầu.

Vào tháng 8 năm ngoái, các nhà nghiên cứu ở Áo đã thúc giục một "hành động toàn cầu phối hợp" để đối phó sự bùng phát các loại bệnh.

"Những thách thức này là một lời nhắc nhở nghiêm túc về tính dễ bị tổn thương lâu dài của chúng ta trước các bệnh truyền nhiễm và chắc chắn con người sẽ phải đối mặt và xử lý với các mối đe dọa này trong tương lai", nhóm nghiên cứu cho biết.

Trong nhiều năm, các nhà khoa học đã cảnh báo biến đổi khí hậu sẽ làm thay đổi mô hình thời tiết và tăng nhiệt độ mạnh đến mức các bệnh mới có khả năng xuất hiện.

Kể từ khi nấm Candida auris được phát hiện lần đầu tiên ở Nhật Bản, thế giới đã ghi nhận nhiều bằng chứng hơn về việc nhiễm và lây lan loại nấm này do thời tiết khắc nghiệt.

Vào năm 2017,  siêu bão Harvey đã tấn công Houston (Mỹ) khiến cư dân ở đây tiếp xúc với nấm mốc chết người, chúng sót lại trên các vũng nước sau cơn bão. 

Bên cạnh đó, điều kiện khô hơn do siêu hạn hán trên nhiều khu vực đang giúp đưa bào tử nấm đi xa hơn.

Asiya Gusa, một nhà di truyền học phân tử tại Đại học Duke, Carolina, Mỹ cho biết: "Khả năng xảy ra các đột biến lớn hơn để đáp ứng với sự tăng nhiệt là một mối quan tâm lớn đối với chúng ta

Điều mà chúng ta lo sợ chính là những loại nấm con người hít vào phổi dưới dạng bào tử trong không khí".

Trong nghiên cứu đã công bố vào tháng 1/2022, nhóm của Gusa đã phân tích về Cryptococcus deneoformans, một loại nấm thường được tìm thấy trong đất, gây nhiễm trùng, viêm màng não, viêm phổi thậm chí tử vong.

Kết quả cho thấy, khi chúng được làm nóng từ 30⁰ đến 36,6⁰C, các gen được tìm thấy trong DNA của loại nấm này có nhiều khả năng "nhảy" xung quanh và đột biến hơn, hé lộ khả năng thích nghi của chúng.

Có thể thấy, những loài nấm gây bệnh ngày nay có thể thích nghi nhanh hơn khi Trái Đất đang phải hứng chịu vấn đề nóng lên toàn cầu,  điều này đã và đang tạo điều kiện cho các loại virus gây bệnh mới phát triển và đây là một tình trạng đáng báo động.