Mặt trăng của Sao Mộc là ứng cử viên chính cho cuộc sống ngoài hành tinh

Phát hiện này đã củng cố quan điểm của một số nhà khoa học rằng mặt trăng của Sao Mộc, một trong bốn mặt trăng đầu tiên được phát hiện bởi nhà khoa học thiên văn người Ý Galileo Galilei vào năm 1610, là nơi hứa hẹn nhất trong hệ mặt trời để săn tìm cuộc sống ngoài hành tinh.

Nếu các mạch nước phun này phổ biến trên Europa, các nhiệm vụ Nasa và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (Esa) sắp thực hiện có thể bay qua và tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống trong nước biển, xuất phát từ một đại dương rộng lớn dưới bề mặt chứa lượng nước nhiều gấp đôi tổng lượng nước của tất cả các đại dương trên trái đất.

Tàu vũ trụ Galileo NASA dành tám năm quay quanh quỹ đạo Sao Mộc và bay qua Europa, một mặt trăng có kích thước tương đương với mặt trăng của chúng ta, ở khoảng cách gần nhất vào ngày 16 tháng 12 năm 1997. Khi tàu thăm dò hạ độ cao xuống dưới 250 dặm (khoảng 400km), cảm biến của nó bị giật với các tín hiệu bất ngờ các nhà khoa học lúc đó không thể giải thích được.

Hiện tại, trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu mô tả cách họ xem xét lại dữ liệu từ Galileo sau khi các hình ảnh từ kính thiên văn vũ trụ Hubble năm 2016 cho thấy những luồng nước phun ra từ bề mặt của Europa. Họ phát hiện ra rằng một luồng nước phun đột ngột từ mặt trăng Jovian giải thích các phép đo kỳ lạ của Galileo

Margaret Kivelson, một nhà khoa học cấp cao của sứ mệnh Galileo và giáo sư vật lý không gian tại Đại học California ở Los Angeles, cho biết “Có một số đặc điểm bất thường trong khoảnh khắc gần đó vào tháng 12/1997 mà chúng tôi chưa bao giờ hiểu đầy đủ ”. "Chúng tôi đã quay lại, xem xét chúng cẩn thận hơn và thấy rằng chúng chính là những gì bạn dự kiến nếu chúng ta bay qua một cột nước."

Trong chuyến bay gần nhất, Galileo quét qua Europa với tốc độ hơn 2.230 dặm một giờ. Giống như trong quá khứ, khi tàu vũ trụ đang bay qua, các dụng cụ trên tàu thăm dò phát hiện sự biến dạng ngắn và nhanh trong từ trường và sự gia tăng đột ngột, nhanh chóng về mật độ của plasma, hoặc khí ion hóa. Mô phỏng máy tính được tạo ra bởi Xianzhe Jia, một nhà khoa học không gian tại Đại học Michigan, đã chỉ ra rằng một cột nước dài 120 dặm (193 km) phun ra từ một miếng vá tương đối ấm áp trên Europa sẽ tạo ra chính xác những kết quả như vậy. Chi tiết của nghiên cứu được xuất hiện trên tạp chí Nature Astronomy.

Khi các luồng nước phun ra khỏi Europa, các phân tử ngay lập tức bị va đập bởi các hạt năng lượng cao, một quá trình khiến chúng trở thành các ion mạng điện tích. Những ion này tạo ra sự thay đổi nhanh chóng trong hướng từ trường và tăng mật độ của plasma trên cột phun.

Nhà khoa học không gian Jia chia sẻ “Phát hiện của chúng tôi về một cột nước phun dựa trên dữ liệu Galileo chắc chắn tăng cường các thăm dò tương lai trên Europa”. Một nhiệm vụ Nasa, Europa Clipper, dự kiến ​​sẽ ra mắt vào những năm 2020 với mục tiêu rõ ràng là tìm ra liệu mặt trăng của sao Mộc có thể chứa đựng sự sống hay không. Một nhiệm vụ khác, Jupiter Icy Moons Explorer, hoặc Juice của Esa, dự kiến ​​sẽ ra mắt cùng thời điểm và thực hiện bay qua Europa và hai mặt trăng khác, Ganymede và Callisto.

"Với bằng chứng về các luồng nước sẵn có cho đến nay, có một cơ hội tốt mà các tàu vũ trụ có thể có được phép đo trực tiếp của các luồng vật liệu đẩy ra từ đại dương dưới bề mặt vào không gian," Jia nói. "Những quan sát đó sẽ cung cấp thông tin quan trọng để chúng tôi đánh giá tiềm năng cho cuộc sống trên Europa."

Tuy nhiên, theo nhiều nhà khoa học, mặt trăng Jovian hầu như không phải là một thiên đường cho sự sống. Nhiệt độ bề mặt không bao giờ tăng lên trên -160^oC. Sự ấm áp có chủ yếu từ sự khuấy trộn thủy triều được điều khiển bởi các lực hấp dẫn khổng lồ đi kèm với quỹ đạo xung quanh sao Mộc, hành tinh lớn nhất trong hệ mặt trời. Nếu sự sống xuất hiện trên Europa, nó có thể lộn xộn xung quanh lỗ thông thủy nhiệt ở đáy đại dương trong một thế giới của bóng đêm lạnh lẽo, vĩnh cửu.

William Sparks, một nhà thiên văn học tại Viện Khoa học quản lý Kính viễn vọng Không gian ở Baltimore và lãnh đạo nhóm nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho các luồng nước trên Europa với Hubble, cho biết rất tốt khi có sự xác nhận độc lập về vụ phun nước này.

Theo Sparks, "Europa là một mặt trăng của sao Mộc có kích thước bằng với mặt trăng của chúng ta, nhưng nó có nhiều đại dương hơn trên trái đất". “Nó hoàn toàn bị nhấn chìm bởi đại dương nước mặn nằm bên dưới lớp vỏ băng. Và về một nơi để tồn tại sự sống, tôi nghĩ đó là nơi tốt nhất mà chúng ta có thể tìm thấy ngoài trái đất. Đó sẽ là ý tưởng tốt để tìm hiểu những gì đang thực sự ở đó”.

Đào Hiền (Tổng hợp)