"Loạn" thiết bị tiết kiệm điện năng: Để đánh giá được rất là phức tạp!

Trước đó vào này 6/4/2017, tại buổi họp báo quý I của Bộ Khoa học và Công nghệ, báo điện tử Dân trí đã đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ làm sáng tỏ thông tin về “loạn” thông tin quảng cáo về các thiết bị tiết kiệm điện năng. Sự thật về công bố của các thiết bị này có đúng hay không?

Trả lời báo Dân trí ở buổi họp báo quý I này, ông Nguyễn Nam Hải – Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng chia biết: Về mặt quan điểm chung thì tất cả chúng ta để quan tâm đến vấn đề an ninh năng lượng. Để đáp ứng được vấn đề an ninh năng lượng thì bất kỳ nỗ lực của tổ chức, cá nhân nào mà suy nghĩ đến việc làm sao để tiết kiệm được năng lượng thì chúng ta đều hoan nghênh.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa thì những doanh nghiệp nào đưa sản phẩm ra thị trường các thiết bị tiết kiệm điện năng mà người ta công bố các thiết bị này giúp cho việc tiết kiệm điện hơn thì đây vừa là nghĩa vụ và quyền của doanh nghiệp trong việc công bố tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm đưa ra thị trường. Bên cạnh quyền và nghĩa vụ này thì còn phải có trách nhiệm đảm bảo việc công bố là đúng. Cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này kiểm tra đánh giá, xác nhận và nếu công bố đó không đúng thì lúc đó doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về hành vi công bố này.

“Với vai trò là cơ quan giúp cho Bộ KH&CN triển khai thực hiện vấn đề quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa nói chung, trong đó có những sản phẩm trực tiếp thì Tổng cục làm hoặc thúc đẩy các bộ/ngành khác làm. Không chỉ đối với các sản phẩm công bố tiết kiệm điện mà còn có những tuyên bố về những sản phẩm tiết kiệm nhiên liệu như xăng, dầu… thì hiện nay Tổng cục đang giao cho các đơn vị chức năng bao gồm Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; 3 trung tâm của Tổng cục ở 3 miền tổ chức thu thập thông tin, thu thập mẫu liên quan đến các công bố này. Sau khi thu thập xong sẽ có đánh giá, thử nghiệm để xem công bố của doanh nghiệp có đảm bảo chính xác không. Khi có kết quả sẽ công bố công khai cho dư luận được biết nhằm đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo trách nhiệm của doanh nghiệp” – Ông Nam Hải nói.

Ba tháng sau, tiếp tục nêu lại vấn đề ở cuộc họp báo quý II, báo Dân trí tiếp tục lật lại vấn đề thì Tổng cục Đo lường Chất lượng vẫn chưa thể đưa ra câu trả lời.

Ông Nguyễn Hoàng Linh cho biết: Vừa qua Tổng cục có chỉ đạo các đơn vị kỹ thuật, tiến hành thu thập các mẫu, cũng như tiến hành nghiên cứu, đánh giá, xem xét khả năng tiết kiệm điện thực tế so với các công bố của nhà sản xuất. Đây là một việc hết sức phức tạp, đặc biệt đây là vấn đề liên quan đến kỹ thuật nên việc đồng nhất khái niệm rất là khó.

Dưới góc độ người có kỹ thuật thì có thể nhìn ra vấn đề còn đối với người tiêu dùng khi nói đến tiết kiệm năng lượng thì nghĩ đến việc dùng thiết bị này sẽ tiết kiệm được điện năng cụ thể. Tuy nhiên thực tế có đúng chính xác là do người tiêu dùng nghĩ hay do các nhà sản xuất công bố? Đây là bài toán mà Tổng cục đặt ra và đang nghiên cứu, đánh giá. Hiện nay chưa có kết quả chính thức. Khi nào có kết quả Tổng cục sẽ thông báo cho dư luận được biết.

“Đây cũng là vấn đề cần phải thông tin đến người tiêu dùng nhằm tăng cường nhận thức đối với sản phẩm về tiết kiệm điện năng” – Ông Linh nhấn mạnh.

Trước đó nhiều chuyên gia cho rằng, không có loại thiết bị nào có công dụng tiết kiệm điện năng thần kỳ như những lời quảng cáo ở trên mạng. Để tiết kiệm điện hiệu quả phải xuất phát từ việc sử dụng thiết bị điện đúng cách, đúng lúc, đúng nhu cầu và chọn các thiết bị điện có công nghệ tiết kiệm theo tiêu chuẩn đã được ngành chức năng thẩm định.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc cũng đã từng ví von: "Nếu như đọc quảng cáo về những thiết bị tiết kiệm năng lượng thì tôi hết sức nghi ngờ Định luật bảo toàn năng lượng – Năng lượng không thể tự sinh ra hoặc mất đi"

Nguyễn Hùng