1. Dòng sự kiện:
  2. Giải thưởng VinFuture 2024

Khám phá mới: Tượng Nhân sư ban đầu không phải do con người tạo ra?

Đoàn Trung Nam

(Dân trí) - Các nhà khoa học đã làm sáng tỏ một phần bí ẩn xung quanh tượng Nhân sư đặt trước kim tự tháp Giza.

Khám phá mới: Tượng Nhân sư ban đầu không phải do con người tạo ra? - 1

Tượng Nhân sư ban đầu có thể không phải do người Ai Cập cổ đại tạo ra.

Tượng Nhân sư Giza có độ cao 20 mét, đây là một tác phẩm điêu khắc hoành tráng bậc nhất thế giới. Nó tọa lạc trước một kim tự tháp Ai Cập, giống như đang canh giữ công trình này. 

Sinh vật này có hình dáng kỳ lạ với thân sư tử và đầu người, được chạm khắc bằng đá cách đây khoảng 4.000 năm, thời điểm Vương triều thứ 4 của Vương quốc cổ đại Ai Cập.

Một tượng nhân sư được chạm khắc từ đá

Các nhà khảo cổ học, ước tính tượng Nhân sư nặng 20.000 tấn, đây là một con quái vật không được lắp ráp từng khối đá một, giống như việc xây dựng những kim tự tháp thời kỳ Ai Cập cổ đại. 

Công trình này trên thực tế được chạm khắc trực tiếp vào một mỏm đá được tạo thành từ đá vôi. Chúng ta nên biết rằng cao nguyên Giza được tạo thành từ một lớp đá vôi dày, lớp trên cứng hơn lớp dưới, được sử dụng để xây dựng ba kim tự tháp tạo, nên hình ảnh ấn tượng này. 

Mỏ đá sản xuất các khối dành cho kim tự tháp Cheops nằm phía sau tượng Nhân sư. Đỉnh núi cao nhất cao nguyên đá vôi có thể là nguồn cảm hứng cho kiến trúc sư người Ai Cập trong việc tạo hình nên tác phẩm điêu khắc khổng lồ này.

Song, khởi nguồn công trình chạm khắc vĩ đại trên không phải do bàn tay con người, thiên nhiên đã thực hiện hầu hết công việc. Đây là kết luận từ một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Physical Review Fluids do các nhà khoa học Đại học New York (Mỹ) thực hiện. 

Quá trình phong hóa

Dựa trên mô hình điện tử và thí nghiệm trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học cho thấy quá trình phong hóa có thể đã "điêu khắc" đá vôi của cao nguyên Giza, tạo thành một hình dạng giống với tượng Nhân sư một cách đáng kinh ngạc. 

Do đó, các nhà khoa học đặt ra giả thuyết rằng, thiên nhiên đã truyền cảm hứng cho sinh vật này đến với người Ai Cập?

Điều đó hoàn toàn có thể. Trong những điều kiện nhất định, gió và cát trên thực tế có thể điêu khắc các mỏm đá, tạo cho chúng hình dạng thon dài. Kiểu hình thành địa chất này được gọi là yardang. Chúng được tìm thấy ở môi trường sa mạc, khi gió luôn thổi theo một hướng. 

Không giống như cồn cát là sự tích tụ của cát, yardang là kết quả của quá trình di chuyển chậm, mài mòn của cảnh quan chỉ để lại những vùng đá cứng nhất. Phía đón gió thường tương đối dốc, tạo ra lộ ra thẳng đứng, sau đó đội hình kéo dài về phía sau theo độ dốc thoải. 

Tùy thuộc vào tính chất của đá và sức mạnh của gió, yardang có thể có nhiều dạng khác nhau và mắt con người có xu hướng nhìn thấy những con vật lạ.

Hình dạng tự nhiên truyền cảm hứng cho người Ai Cập

Trong phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu ảnh hưởng của sự xói mòn trên một gò đất sét được đặt dưới dòng nước, để mô phỏng theo thời gian trôi đi các điều kiện dẫn đến sự mài mòn của cao nguyên Giza trong nhiều thiên niên kỷ. 

Kết quả sau vài giờ, gò đất ban đầu có hình dạng giống với tượng Nhân sư. Một đỉnh lớn đã hình thành đối diện với dòng nước, gợi nhớ đến một cái đầu, với phần đáy phình ra mô phỏng đôi chân của một con vật đang nằm. Và phần còn lại kéo dài của gò đất mô hình, có thể dễ dàng được xác định là cơ thể của động vật.

Do đó, tượng Nhân sư có thể đã bắt đầu tồn tại như một tượng Nhân sư đơn giản, có hình dáng đặc biệt gợi nhớ đến những huyền thoại của Ai Cập cổ đại, do đó đã truyền cảm hứng cho các kiến trúc sư Ai Cập về hình dáng của Tượng Nhân sư và họ đã làm cho nó được rõ ràng như ngày nay chúng ta thấy. 

Yardang trên các hành tinh khác

Kết quả của nghiên cứu không chỉ thú vị trong việc tìm hiểu lịch sử của tác phẩm điêu khắc này, nó còn cho phép chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành các yardang nói chung, trên Trái Đất cũng như trên các hành tinh khác. 

Quá trình tạo hình như vậy thực sự đã được quan sát trên sao Hỏa. Nhiều phát hiện khác, cho thấy chúng cũng tồn tại trên sao Kim và hơn thế nữa là Titan, mặt trăng của sao Thổ. 

Do đó, sự hiện diện của chúng có thể cho phép chúng ta hiểu rõ hơn về các điều kiện ảnh hưởng đến bề mặt của những thế giới xa xôi này.