Hồ nước hóa thành sa mạc vì biến đổi khí hậu

Theo Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) cảnh báo, cuộc khủng hoảng khí hậu đang làm cho tình hình vốn đã nghiêm trọng trở nên tồi tệ hơn, với việc con người phải vật lộn để thích nghi và phục hồi sau những cú sốc khí hậu lặp đi lặp lại. 

Hồ Faguibine nằm ở phía bắc Mali, cách Timbuktu 80km là một trong những minh chứng cho thấy sự tàn khốc của biến đổi khí hậu.

Vào những năm 1970, sau những giai đoạn hạn hán kéo dài ngày càng nghiêm trọng, nước trong hồ bắt đầu bốc hơi, giảm đáng kể.

Dần dần, những cồn cát hình thành, đã thay thế những vùng nước rộng lớn và khu vực đất canh tác được. Ngày nay, cư dân của khu vực chỉ biết trông mong vào một mùa mưa kéo dài 3 tháng, từ tháng 7 đến tháng 9. Trong thời gian còn lại của năm, nhiệt độ ở khu vực này ghi nhận nắng gắt kéo dài, mức nhiệt lên tới 50 độ C. 

Đối với 6 thành phố tự trị ven hồ, hậu quả thật thảm khốc. Nghề đánh bắt cá trở thành dĩ vãng, các hoạt động nông nghiệp và chăn nuôi đã bị sụt giảm nghiêm trọng. 

Người dân còn sót lại trong khu vực bị đẩy tới đường cùng. Họ phải chặt những cây gỗ cuối cùng còn sót lại, làm trầm trọng thêm tình trạng xói mòn đất và mất nước.  

Thế nhưng đối với một số người, không có giải pháp thay thế nào nếu họ muốn sống sót tại đây. "Tôi biết điều đó đang hủy hoại môi trường, nhưng nếu tôi không làm vậy, làm sao tôi mua được thức ăn?", bà Alhousna Walet Alhassane - một góa phụ sống tại đây cho biết.

Theo lời kể của Alhassane, trước đây khu vực xung quanh hồ từng là trung tâm xuất khẩu gỗ, gia súc, cá và ngũ cốc sang các vùng khác của Mali, cũng như sang các nước láng giềng là Algeria, Bờ Biển Ngà và Mauritania.  

Từ các nông sản được xuất đi, dân bản địa có thể đổi lấy hàng dệt may, xe máy, đồ điện gia dụng và phụ tùng thay thế.

Tuy nhiên giờ đây khi biến đổi khí hậu làm mất đi nguồn thu nhập, nghèo đói đã đến, và thế hệ trẻ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời bỏ làng mạc và khu vực. 

Những người còn ở lại đa phần là người già, người neo đơn, hoặc bị bệnh tật khiến họ không thể tự do di chuyển tới nơi ở mới.

Theo ICRC, Mali hiện được coi là một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới và là một trong 20 quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu, theo Chỉ số Sáng kiến Thích ứng Toàn cầu Notre Dame (ND-Gain). 

Quốc gia này đã và đang phải hứng chịu biến đổi khí hậu nghiêm trọng trong nhiều năm, khiến thảm thực vật biến mất, chỉ còn sót lại các sa mạc hoặc bán sa mạc.

Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu dự đoán nhiệt độ trung bình ở Tây Phi sẽ còn tăng 3,3 độ C từ nay đến năm 2100, cùng với nguy cơ tăng 4,7 độ C ở khu vực miền bắc Mali.