Dọn rác vũ trụ bằng… lao móc

Một vệ tinh châu Âu vừa được phóng lên để thử nghiệm phương pháp mới xử lý lượng rác thải không gian đang ngày một tăng. Công nghệ sử dụng ở đây có tuổi thọ đến 2 thiên niên kỷ: lưới và lao nhọn có móc.

Các kỹ sư của hai dự án tiên phong về dọn dẹp rác thải vũ trụ cho biết sự khả thi của loại lao móc này là nhờ tính đơn giản trong thiết kế của nó. Alastair Wayman, kỹ sư phát triển dự án tại cơ sở Airbus Space thuộc thị trấn Stevenage miền Nam nước Anh, cho biết: "Đây thực sự là một khẩu súng tuyệt vời và giản dị. Chúng tôi đã tiến hành nâng cấp nó để sử dụng trong không gian”.

Trong các hướng tiếp cận khác, một thiết bị của Nhật đã thử dọn rác không gian bằng cách sử dụng dây từ (lực điện động) để hút rác kim loại và kéo xuống quỹ đạo thấp, để chúng tự tiêu hủy nhờ ma sát với bầu khí quyển. Tuy nhiên thử nghiệm này đã thất bại vào tháng 2 năm ngoái.

Được phóng lên thứ Hai vừa qua, vệ tinh RemoveDEBRIS mang theo nhiều thiết bị khác nhau được thiết kế để dọn dẹp số lượng lớn các mảnh rác vũ trụ xung quanh Trái đất. Vệ tinh đã kết nối thành công với Trạm vũ trụ quốc tế và dự kiến các thử nghiệm sẽ bắt đầu trong một vài tuần tới.

Wayman cho biết: "Tất cả những gì chúng tôi phải làm là ngồi một chỗ, nhắm và bắn mũi lao về phía mục tiêu để kéo nó về”.

Một trong những mũi lao móc gắn dây này dài khoảng 30 cm với cự ly hoạt động 20m. Chương trình “Dọn rác không gian” của châu Âu đang thí nghiệm loại lớn hơn dài chừng 1,5 mét và nặng 2,2 kg. Nó được thiết kế để “bắt” những mảnh rác không gian nặng tới 8 tấn.

Các nhà khoa học ước tính có khoảng 7.000 tấn rác vũ trụ đang quay quanh Trái Đất với tốc độ lên tới 27.000 km mỗi giờ. Ngay cả các mảnh vụn nhỏ di chuyển ở tốc độ như vậy cũng có khả năng phá hỏng vệ tinh hoặc tàu vũ trụ khi xảy ra va chạm.

NASA đã mất ba hoặc bốn vệ tinh do va chạm với rác không gian và ước tính tổn thất sẽ còn tăng cao hơn trong vòng vài năm tới. Các loại rác không gian rất đa dạng từ những vật nhỏ như ốc vít hoặc mẩu sơn bong ra, đến khoang rời của tên lửa hoặc vệ tinh đã ngưng hoạt động.

Các thiết bị khác đang được thử nghiệm trên vệ tinh RemoveDEBRIS bao gồm: Một tấm lưới để gom rác, hệ thống radar ánh sáng LIDAR dùng để định vị, và một loại buồm có thể lôi mảnh rác cỡ lớn trở lại bầu khí quyển của Trái Đất, nơi tất cả sẽ bốc cháy do ma sát một cách vô hại.

Tùng Anh

Theo Japantimes