Chuyện gì xảy ra khi sét đánh trúng máy bay trên bầu trời?

Mới đây, chiếc A321 của Vietnam Airlines vào tối 10/10 đã bị sét đánh trúng khi đang đỗ tại sân bay Tân Sơn Nhất, khiến 2 nhân viên thuộc đội dịch vụ bị thương.

Trên máy bay cũng xuất hiện một lỗ thủng cháy sém, nơi tiếp xúc với tia sét, khiến nó phải tạm dừng phục vụ để sửa chữa.

Sau khi xảy ra sự việc, nhiều người thắc mắc rằng nếu như sét đánh khi máy bay đang ở trên bầu trời, thì liệu các hành khách có an toàn hay không.

Trên thực tế, nếu máy bay bị rơi vào loại hình thời tiết xấu như một cơn dông lớn, thì việc bị sét đánh là điều khó tránh khỏi.

Chuyện gì xảy ra khi sét đánh trúng máy bay trên trời?

Sét vốn là dòng điện tích có hiệu điện thế cực lớn, mang theo hàng triệu volt. Do đó, nó có khả năng gây tử vong với bất cứ những sinh vật sống nào nếu chạm vào, hoặc làm hỏng bất cứ thứ gì nó đi qua.

Thế nhưng, điều may mắn là tất cả các máy bay thương mại đều sẽ tích hợp thiết bị chống sét, đặc biệt là tại các bộ phận quan trọng khi chúng hoạt động.

Nhờ hệ thống này, khi tia sét đánh vào chiếc máy bay đang ở trên bầu trời, mục tiêu của nó sẽ bị hút về một đầu cực, nằm ở mũi hoặc đầu cánh, rồi thoát ra từ một bộ phận khác, chẳng hạn như đuôi.

Trong khâu thiết kế, các kỹ sư sẽ đảm bảo không có kẽ hở nào tồn tại ở lớp vỏ ngoài. Như vậy, lỡ chẳng may sét có đánh trúng máy bay, thì phần lớn dòng điện sẽ chỉ di chuyển ở bên ngoài, và tạo thành một mạch kín.

Đây cũng là một trong những lý do tại sao hầu hết vỏ máy bay được làm từ nhôm, hoặc hợp kim nhôm, với đặc tính dẫn điện rất tốt. Chúng đóng vai trò là chất dẫn dòng điện, rồi triệt tiêu nó.

Tại hệ thống chứa nhiên liệu, thiết kế trên các máy bay luôn cực kỳ nghiêm ngặt, tới mức ngay cả một tia lửa nhỏ cũng không được phép xuất hiện, bởi nó có thể gây ra thảm họa.

Tất cả các khớp nối trong kết cấu của máy bay đều phải được gắn kết chặt chẽ, nhằm ngăn chặn tia lửa điện khi dòng sét truyền từ phần này sang phần khác. Không chỉ vậy, cửa ra vào, nắp nạp nhiên liệu hay bất kỳ lỗ thông hơi nào cũng đều phải được thử nghiệm khả năng chống chịu sét trước khi máy bay đi vào hoạt động.

Hành khách cảm thấy gì khi tia sét đánh trúng máy bay?

Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ, một chiếc máy bay thương mại có thể bị sét đánh trúng trung bình từ 1 đến 2 lần mỗi năm.

Mặc dù điều này có vẻ sẽ mang tới một trải nghiệm khó chịu, nhưng trên thực tế, nếu như toàn bộ hệ thống trên máy bay được thiết kế đúng tiêu chuẩn, hành khách ngồi bên trong máy bay sẽ an toàn tuyệt đối trước tia sét.

Theo Scientific American, những tác động duy nhất mà hành khách và tổ bay có thể cảm nhận thấy, là tia chớp lóe lên và nghe thấy tiếng ồn lớn nếu sét đánh vào máy bay.

Trong một số trường hợp, các phi công có thể ghi nhận sự nhiễu sóng trong thời gian ngắn của một số thiết bị. Nhưng tất cả chỉ dùng lại ở đó. Không có gì thực sự đe dọa tới chuyến bay chừng nào hệ thống chống sét còn hoạt động.

Đến nay, ghi nhận rất ít trường hợp chuyến bay bị đe dọa khi sét đánh trúng. Số liệu từ Av Herald cho biết trong năm 2021, chỉ có 11 sự cố xảy ra do sét đánh trúng máy bay dẫn tới việc phải kiểm tra, hoặc bảo trì hệ thống.

Đây chỉ là con số rất nhỏ so với 304 triệu chuyến bay thương mại được trang FlightRadar24.com theo dõi trong năm đó.

Mối đe dọa từ sét đánh dường như xảy ra nhiều hơn khi máy bay tiếp đất, và đối với những nhân viên ở bên ngoài máy bay, khi họ đang làm nhiệm vụ ở gần đó.

Trong vụ việc sét đánh trúng chiếc chiếc A321 của Vietnam Airlines, 2 nhân viên thuộc đội dịch vụ sân đỗ của Công ty TNHH MTV Dịch vụ mặt đất sân bay Việt Nam (VIAGS) đang đứng dưới của bụng tàu bay để chờ phục vụ đã bị choáng, và phải nhập viện.

Trước đó vào năm 2020, một nhân viên kỹ thuật đã bị sét đánh tử vong tại sân bay Nội Bài khi đang làm thủ tục kiểm tra kỹ thuật máy bay.