Các nhà thiên văn tìm thấy vật thể xa nhất được biết đến trong Hệ Mặt trời

Trang Phạm

(Dân trí) - Vật thể xa nhất được biết đến trong Hệ Mặt trời hiện đã được xác nhận. Đó là FarFarOut, một tảng đá vũ trụ lớn được tìm thấy vào năm 2018 ở khoảng 132 đơn vị thiên văn so với Mặt trời.

Các nhà thiên văn tìm thấy vật thể xa nhất được biết đến trong Hệ Mặt trời - 1

Sao Diêm Vương có khoảng cách quỹ đạo trung bình là khoảng 39 đơn vị thiên văn (Đơn vị thiên văn - Astronomical Unit - AU. Mỗi AU bằng 149.6 triệu km), nên FarFarOut thực sự rất xa. Nó đã được đặt tên tạm thời là 2018 AG37, trong khi tên riêng theo hướng dẫn của Liên minh Thiên văn Quốc tế vẫn đang chờ xử lý.

Tuy nhiên, quỹ đạo đó không phải là một vòng tròn xung quanh Mặt trời, mà là một hình bầu dục thực sự lệch. Sau khi quan sát kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã tính toán được quỹ đạo của nó. FarFarOut bay ra xa tới 175 đơn vị thiên văn và tới gần 27 đơn vị thiên văn bên trong quỹ đạo của Sao Hải Vương. Vật thể này được cho có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các hành tinh bên ngoài Hệ Mặt trời.

Nhà thiên văn Chad Trujillo thuộc Đại học Bắc Arizona cho biết: "FarFarOut có thể đã bị ném ra ngoài Hệ Mặt trời do đến quá gần Sao Hải Vương trong quá khứ xa xôi. FarFarOut có thể sẽ tương tác trở lại với Sao Hải Vương trong tương lai vì quỹ đạo của chúng vẫn giao nhau".

Trước đó, biệt danh của vật thể này bắt nguồn từ việc phát hiện ra một vật thể ở xa trước đó vào năm 2018.

FarFarOut vẫn còn rất bí ẩn. Bởi vì nó ở rất xa, cực kỳ mờ nhạt và chỉ được quan sát thấy chín lần trong suốt hai năm. Nhóm nghiên cứu đã suy ra kích thước của nó dựa trên độ sáng.

Các nhà thiên văn học cũng không hoàn toàn chắc chắn về thời gian quỹ đạo của nó. Họ nghĩ rằng FarFarOut có thể chỉ là 800 năm (của sao Diêm Vương là năm 248), nhưng cũng có thể nó mất hơn hai lần thời gian đó, hoặc có thể di chuyển với tốc độ nhanh hơn nhiều.

"FarFarOut phải mất một thiên niên kỷ để đi quanh Mặt trời một lần. Do đó, nó di chuyển rất chậm trên bầu trời, đòi hỏi nhiều năm quan sát mới có thể xác định chính xác quỹ đạo của nó", nhà thiên văn học David Tholen của Đại học Hawaiʻi tại Mānoa nói.

Sheppard, Tholen và Trujillo đang nghiên cứu ngoài Hệ Mặt trời với hy vọng có được cái nhìn thoáng qua về Hành tinh thứ Chín, một vật thể giả định được cho là nguyên nhân gây ra chuyển động kỳ lạ của các cụm vật thể ở ngoài cùng ngoài Sao Diêm Vương.

Có những lời giải thích khác cho những quỹ đạo này, nhưng nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một số đối tượng mà chúng ta chưa biết có Farout và FarFarOut. Ngoài ra còn có một hành tinh lùn có biệt danh là The Goblin, được phát hiện ở khoảng cách 80 đơn vị thiên văn.

Thậm chí còn có một vật thể, được đặt tên là 2014 FE72, có quỹ đạo đưa nó ra xa hơn 3.000 đơn vị thiên văn, vật thể duy nhất được biết đến thuộc loại này có quỹ đạo hoàn toàn bên ngoài Sao Hải Vương. Nó hiện gần hơn rất nhiều sau khi nó tiếp cận gần Mặt trời vào năm 1965.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra 12 Mặt trăng chưa được biết đến trước đây trên quỹ đạo xung quanh Sao Mộc và 20 Mặt trăng quay quanh Sao Thổ.

Sheppard nói: "Việc phát hiện ra FarFarOut cho thấy khả năng ngày càng tăng trong việc lập bản đồ ngoài Hệ Mặt trời và quan sát ngày càng xa hơn về phía rìa của Hệ Mặt trời của chúng ta. Chỉ với những tiến bộ trong vài năm gần đây của máy ảnh kỹ thuật số lớn trên kính thiên văn rất lớn, người ta mới có thể khám phá hiệu quả các vật thể rất xa như FarFarOut. Mặc dù một số vật thể ở xa này khá lớn tương đương kích thước của hành tinh lùn nhưng chúng rất mờ nhạt vì cách Mặt trời rất xa. FarFarOut chỉ là phần nổi của tảng băng trôi của các vật thể trong Hệ Mặt trời rất xa xôi".