Bút thông minh giúp phát hiện ung thư chỉ trong 10 giây

Bút MasSpec là một thiết bị cầm tay sáng tạo cho phép bác sĩ phẫu thuật chẩn đoán chính xác thông tin về mô để cắt bỏ hoặc bảo tồn, giúp cải thiện điều trị và giảm nguy cơ tái phát ung thư.

Công nghệ mới này có thể cải thiện tỉ lệ bác sĩ phẫu thuật loại bỏ mọi dấu hiệu ung thư cuối cùng trong quá trình phẫu thuật. Phương pháp hiện đại nhất để chẩn đoán ung thư và xác định ranh giới giữa mô ung thư và bình thường trong quá trình phẫu thuật, được gọi là phương pháp phân tích cắt lạnh (Frozen Section Analysis) cho kết quả chậm và đôi khi không chính xác.

Mỗi mẫu có thể mất 30 phút hoặc nhiều thời gian hơn để chuẩn bị và phân tích bởi một nhà nghiên cứu bệnh học, làm tăng nguy cơ bệnh nhân bị nhiễm trùng và chịu tác động tiêu cực của gây tê. Và đối với một số loại ung thư, việc diễn giải cắt lạnh có thể gặp khó khăn, mang lại kết quả không đáng tin cậy trong khoảng từ 10 đến 20% các trường hợp.

Tuy nhiên, trong các xét nghiệm trên các mô được lấy từ 253 bệnh nhân ung thư, bút MasSpec chỉ mất khoảng 10 giây để đưa ra kết quả chẩn đoán và chính xác hơn 96%. Công nghệ này cũng có thể phát hiện ung thư ở các vùng biên giữa các mô ung thư bình thường và mô ung thư có thành phần tế bào hỗn hợp. Nhóm nghiên cứu hy vọng sẽ bắt đầu thử nghiệm công nghệ mới này trong các cuộc phẫu thuật ung thư từ năm 2018.

Mặc dù tối đa hóa việc loại bỏ các tế bào ung thư là rất quan trọng để cải thiện sự sống còn của bệnh nhân, nhưng việc loại bỏ quá nhiều tế bào lành mạnh cũng có thể có những hậu quả tiêu cực sâu sắc đối với bệnh nhân.

Ví dụ, bệnh nhân ung thư vú có thể gặp nguy cơ cao về các phản ứng phụ và tổn thương thần kinh, ngoài các tác động thẩm mỹ. Bệnh nhân ung thư tuyến giáp có thể mất khả năng nói hoặc khả năng điều chỉnh mức độ canxi trong cơ thể ảnh hưởng tới cơ và chức năng thần kinh.

Trong các thử nghiệm được thực hiện trên mẫu người, thiết bị này đã phát hiện ung thư chính xác hơn 96%. Nhóm nghiên cứu cũng đã chứng minh rằng nó chính xác chẩn đoán ung thư trên chuột sống mang khối u trong quá trình phẫu thuật mà không gây tổn thương mô hoặc căng thẳng cho những con vật này.

Các bác sĩ có thể dễ dàng sử dụng thiết bị cầm tay dùng một lần này. Họ chỉ cần chấm bút vào mô của bệnh nhân, kích hoạt phân tích tự động bằng bàn đạp chân và đợi vài giây để có kết quả. Trong khi đó, cây bút nhỏ một giọt nước vào mô, và các phân tử nhỏ di chuyển vào trong nước. Sau đó, thiết bị này đưa mẫu nước vào dụng cụ phổ kế khối giúp phát hiện hàng nghìn phân tử như một dấu vân tay phân tử. Quá trình này không gây nhiều tác động tới bệnh nhân.

Nghiên cứu được trình bày trên tạp chí Science Translational Medicine.

Nguyễn Hà (Theo THS)